Na twee moeizame zomers waarin corona nooit ver weg was, vierden we deze zomer onze herwonnen vrijheid. Alle ”we-doen-het-na-corona-anders-goede-voornemens” ten spijt, stonden er dikke rijen op Schiphol en kwamen er grote stapels vlees op de buurtbarbecue terecht. Maar helemaal lekker voelde het niet. Hitterecords die gebroken werden, extreme droogte, lege rivieren, snel smeltende gletsjers, bosbranden in Zuid-Europa en overstromingen in Pakistan.

Via de media komen er steeds meer alarmerende klimaatberichten. Het liefst willen we deze uit ons comfortabele leven weren. Het is allemaal te veel en wij kunnen hier toch niets aan doen. Denken we. Liever gaan we weer gewoon aan het werk, de kinderen naar school brengen, leuke dingen doen. Het najaarstripje is al geboekt, de nieuwe herfstmode en de pepernoten liggen in de winkels. Hoera, niets aan de hand. Toch?

Inderdaad, voor ons lijkt klimaatverandering ver weg. Ook al tooit de natuur zich (veel te vroeg) in herfstkleuren, de schappen in de supermarkt zijn nog steeds gevuld en er komt nog altijd water uit de kraan. Al voelen we wel aan dat het ergens niet klopt. Klimaatverandering is hier en nu en zal de komende jaren steeds extremere vormen aannemen. Ze is niet meer te ontkennen. Hoe graag we ook zouden doen alsof ze niet bestond.

Door klimaatverandering mislukken oogsten, worden gebieden onleefbaar en raken ecosystemen uit balans. Klimaatverandering heeft, kortom, te maken met rechtvaardigheid. Of beter: een gebrek daaraan. Onze manier van leven zorgt voor klimaatvluchtelingen en het uitsterven van planten- en diersoorten. Dat heeft niets meer te maken met recht doen, terwijl juist dat recht doen tot de kern van het christelijk geloof behoort.

Hoop brengen

Als de wereld om ons heen voor veel mensen zo bedreigend is of voelt, biedt juist het christelijk geloof een boodschap van hoop en rechtvaardig handelen. Daarom verbaast het ons dat niet alle kerken na deze zinderende zomer de klimaatcrisis in hun verkondiging en gebeden hebben opgenomen. Het is natuurlijk fijn om weer samen te zingen, te luisteren naar een goede preek en met geloofsgenoten bij te praten over de zomervakantie. Maar kijken we niet de andere kant op als we daarin voorbijgaan aan het lijden van miljoenen mensen, de schepping, alles wat leeft?

Bekering

Onderzoek van R2 Research (2021) in opdracht van onder andere
Tearfund, A Rocha en GroeneKerken toont dat jongeren het belangrijk vinden dat er in de kerken veel vaker en praktischer wordt gesproken over klimaatverandering. Niet verrassend, want het gaat om hún toekomst. Het maakt de kerk maatschappelijk relevant en dat is goed, want waar anders dan midden in de samenleving moet de kerk staan om Gods liefde voor de schepping te laten zien?

De zorg voor de schepping staat in het hart van het christelijke geloof. Als we dat kunnen laten zien, merken jongeren dat er in de kerk ook aandacht is voor de dingen die zij belangrijk vinden en die, als we eerlijk zijn, ons allemaal aangaan. Dat betekent niet dat de predikant klimaatwetenschapper of specialist in het verduurzamen van woningen moet worden. Waar het wel om gaat, is dat de Bijbelse boodschap van zorgzaamheid, barmhartigheid en rechtvaardigheid klinkt. Evenals dankbaarheid voor alles wat God aan ons toevertrouwde: mens, dier en aarde.

Wij denken dat de huidige crises niet het probleem zijn, maar de zichtbare tekenen zijn van een onderliggend probleem. Dat probleem zijn wijzelf, onze manier van leven. Die is niet vol te houden en gaat ten koste van onszelf en de aarde. Nodig is een nieuwe manier van leven, als het ware een bekering. En is dat niet juist voor christenen vertrouwd terrein?

Naastenliefde

Veel ziekenhuizen en andere zorginstellingen dragen christelijke namen, omdat ze door kerken zijn opgericht. Naastenliefde zit in de genen van de kerk. Wat zou het goed zijn als die naastenliefde zich ook uitstrekt naar de aarde en alles wat daarop leeft.

In het Bijbelverhaal over Noach lezen we dat God een verbond sluit met de hele aarde. Dat zou ons tot actie moeten aansporen. Tegelijkertijd geeft het ons hoop dat God deze wereld in Zijn hand houdt. We hoeven de aarde ook niet te redden, want dat heeft Christus gedaan. Wel kunnen we God eren door de dagelijkse keuzes die we maken. Iedereen kan dit voor zichzelf invullen: je huis verduurzamen, plantaardiger eten, anders reizen, tweedehands spullen kopen, genieten van genoeg.

Laten we daar met elkaar het gesprek over voeren, op basis van het goede leven dat de Bijbel ons voorhoudt. Laten we elkaar motiveren, aanmoedigen en inspireren. Niet alleen op biddag, de ”Dag van de aarde” of Micha-zondag, maar elke week opnieuw. Als mensen van goede wil die weten dat het anders moet en kan. Zodat we bakens van hoop zullen worden in een roerige wereld.

Carla Dik-Faber is projectleider GroeneKerken en oud-Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, Alfred Slomp is oprichter van ”God in de supermarkt”.