Hij heeft hen opgeroepen zich net als tijdens de vorige verkiezingen weer massaal te verzamelen op het Onafhankelijkheidsplein in de hoofdstad Kiev en daar net zo lang te blijven totdat de overwinning onomkeerbaar is.

Volgens de op het Westen georiënteerde oppositiekandidaat zouden „bepaalde krachten” er alles aan doen om de komende verkiezingen te ontwrichten. Hij spreekt onder meer over „brigades die klaarstaan om naar Kiev te komen.” Hoewel Joesjtsjenko geen concrete namen noemt, is het duidelijk dat hij doelt op de aanhangers van zijn tegenstander bij de verkiezingen, premier Viktor Janoekovitsj.

Die heeft inderdaad eerder gedreigd met een „mars op Kiev” indien Joesjtsjenko de verkiezingen wint. Volgens hem zijn in dat geval vele tienduizenden mijnwerkers bereid om de als ”oranjestaatsgreep” bestempelde overwinning van de oppositie in de kiem te smoren.

De door vertrekkend president Leonid Koetsjma als opvolger aangewezen en openlijk door Moskou gesteunde Janoekovitsj was vorige maand aanvankelijk nog tot winnaar uitgeroepen van de tweede verkiezingsronde. Maar volgens de oppositie had hij slechts gewonnen door grootschalige fraude te plegen.

In deze beschuldiging werd ze ondersteund door buitenlandse verkiezingswaarnemers, die vooral in het zuidoosten van het land -de machtsbasis van Janoekovitsj- grove onregelmatigheden ten gunste van de premier hadden geregistreerd.

Na wekenlange massademonstraties door in de oranje kleur uitgedoste oppositie verklaarde het hooggerechtshof de verkiezingsuitslag uiteindelijk ongeldig wegens fraude. Ook bepaalde het hof dat de tweede verkiezingsronde opnieuw moest worden gehouden.

Voor Janoekovitsj was deze beslissing een bittere pil, zeker daar zowel Koetsjma als Moskou zich tegelijkertijd van hem heeft gedistantieerd. Toch besloot hij opnieuw mee te doen, maar dit keer als ’onafhankelijk kandidaat’ en onder het motto ”redder van de Oekraïense integriteit en identiteit”.

Tijdens zijn verkiezingscampagne beschuldigde hij Joesjtsjenko ervan de problemen van de Russischtalige minderheid in het zuidoosten van het land volkomen te negeren en niet de belangen van de gehele natie te behartigen. Ook zou de campagne van de oppositiekandidaat volledig door de VS worden gefinancierd en zij zouden daarom Joesjtsjenko’s politieke programma dicteren.

Dat Janoekovitsj zelf een van de inspirators is achter het openlijke separatisme van de zuidoostelijke regio’s in het land, tracht hij hiermee omzichtig te camoufleren. Evenals het feit dat juist hij openlijk grootschalige financiële steun uit Moskou aannam in ruil voor een toekomstige pro-Russische koers van Oekraïne.

Janoekovitsj hoopte met zijn nieuwe boodschap kiezers uit het kamp van Joesjtsjenko los te weken, maar hij lijkt daarin niet te zijn geslaagd. En ondanks verwoede pogingen is het hem niet gelukt openlijk campagne te voeren in het oranjebolwerk West-Oekraïne.

Ook Joesjtsjenko-aanhangers ondervonden grote tegenwerking tijdens hun verkiezingscampagne in de regio’s van de tegenstanders, het aan Rusland grenzende zuidoosten van Oekraïne. De afgelopen dagen is een onder het motto ”vriendschapskonvooi” rondrijdend campagneteam van de oppositie verschillende keren de weg versperd door Janoekovitjs-aanhangers. Hierdoor werd het ze onmogelijk gemaakt campagne te voeren in grote steden als Zaporozja en Donetsk.

In de aan de Zwarte Zee gelegen havenstad Odessa belaagden honderden aanhangers van Janoekovitsj een verkiezingsbijeenkomst van Joesjtsjenko’s bondgenoot Oleksandr Moroz, onder meer met leuzen als ”Ga weg, jullie hebben niets te maken met Odessa”. Slechts de inzet van de politie kon voorkomen dat de situatie uit de hand liep.

In de stad Sebastopol op het schiereiland De Krim -de thuishaven van de Russische Zwarte-Zeevloot- wierpen Janoekovitsj-aanhangers zich zelfs openlijk op auto’s die met een oranje vlaggetje rondreden. Inwoners van deze hoofdzakelijk door etnische Russen bevolkte stad zeggen bang te zijn dat, indien Joesjtsjenko president wordt, hij de Russische marinebasis zal sluiten en zal vervangen door een basis van de NAVO.

Janoekovitsj lijkt op het door etnische Russen overheerste schiereiland De Krim nog populairder te zijn dan in zijn thuisbasis Donetsk. Het strategisch gelegen schiereiland was tot 1954 nog onderdeel van Rusland en streeft al jaren openlijk naar hereniging met dat land.

De anti-Joesjtsjenko-campagne op De Krim van de afgelopen weken zal deze wens alleen maar hebben versterkt. Zo kreeg vrijwel iedereen er een brochure in de bus waarin Joesjtsjenko aankondigde alle etnische Russen van De Krim te willen verjagen. „Ik zal nooit een Russische stem krijgen, dus Russen hebben geen plaats in dit land”, zo luidt een van de uitspraken die aan Joesjtsjenko worden toegeschreven.

Janoekovitsj zal zich dankzij de nog steeds massale aanhang in de zuidoostelijke regio’s naar verwachting niet zo snel neerleggen bij een verlies aanstaande zondag. Volgens Mykola Tomenko -parlementslid van Joesjtsjenko’s oppositiepartij- heeft de premier twee scenario’s voorbereid om de overwinning van de oppositie zondag tegen te houden.

De eerste is volgens hem de legale juridische weg via het hooggerechtshof, waar hij onder meer de annulering van de eerdere verkiezingsuitslag zal aanvechten. Daarnaast bereidt Janoekovitsj volgens Tomenko de inzet van politie en leger voor om een contrarevolutie uit te voeren.