‘Vergeten’ martelaren van Roermond herdacht
De soldaten van Willem van Oranje veroveren op 23 juli 1572 Roermond op de Spanjaarden. Op zoek naar buit vermoorden ze 23 monniken en priesters. Deze ”martelaren van Roermond” worden zaterdag herdacht: met een tentoonstelling, waar in twee reliekkasten het gebeente van de vermoorde geestelijken wordt bewaard.
De wreedheden in Roermond zijn in 1572 wereldnieuws. De soldaten van de Vader des Vaderlands hebben al lang geen soldij meer gehad en hopen in de kloosters een flinke krijgsbuit te vinden. Daarbij ruimen ze in de Caroluskapel aan de Swalmerstraat onder anderen twaalf kartuizermonniken en -lekenbroeders en de secretaris van de bisschop uit de weg. Bij sommigen hakken ze vingers, neus en oren af. Een slachtoffer wordt op zijn hoofd in een kuil gezet en daarna opgeknoopt.
De Roermondse kartuizermoord wordt een belangrijk thema in de schilderkunst van de Contrareformatie. Een schilderij uit 1750, uit de collectie van Historiehuis Roermond, vat alle wreedheden in één scène samen: de soldaten maken al plunderend en moordend een ronde door de gangen van het klooster. Een monnik wordt zo verwond, dat er een meterslange bloedstraal uit zijn hoofd spuit.
Heldenverhaal
Het is zaterdag precies 450 jaar geleden dat de martelaren van Roermond om het leven kwamen. Het bisdom Roermond herdenkt de gebeurtenissen met een eucharistieviering, een symposium en de tentoonstelling ”Roermond wordt wereldnieuws”.
In 1572 begint onder leiding van Willem van Oranje de opstand tegen het rooms-katholieke Spanje, maar het bisdom wil ook de keerzijde van deze geschiedenis laten zien: „Die opstand wordt doorgaans gepresenteerd als een heldenverhaal. Maar er was ook een andere kant: als gevolg van diezelfde opstand is het dit jaar óók 450 jaar geleden dat de bekende martelaren van Gorcum werden vermoord en de veel minder bekende martelaren van Roermond.”
Protestantse watergeuzen brengen op 9 juli 1572 in Den Briel negentien rooms-katholieke geestelijken uit Gorcum om het leven. Zij zijn begin deze maand herdacht met een nationale bedevaart. De negentien geestelijken worden in 1867 heilig verklaard. Dat zal met de martelaren van Roermond niet zo snel gebeuren, meldt de Rooms-Katholieke Kerk, omdat ze „niet werden vermoord vanwege hun geloof, maar uit roofzucht.”
Geboorte
Om de twee kanten van „hetzelfde verhaal” te vertellen, is er vanaf zaterdag –tot 30 oktober– een expositie in de Caroluskapel te zien. Die gaat over de „geboorte” van Nederland en over de moord op de kartuizers.
Op de tentoonstelling, tot stand gebracht door het Roermondse stadsarchief in samenwerking met de Sint-Christoffelparochie en het bisdom, zijn schilderijen, gravures en boeken uit de vijftiende tot en met de negentiende eeuw zien. Een maquette maakt duidelijk op welke plekken in het klooster de slachtoffers aan hun einde kwamen. Een audiovisuele presentatie toont hoe elders in Europa enorme schilderijen de herinnering aan de martelaren van Roermond levend houden.
