Blikvanger in de Robert Fruinstraat is de Laurentius en Elisabethkathedraal. Het monumentale bedehuis staat strak tegen het moderne pand waarin Thuis in West en Hart voor West zijn gehuisvest. Imelda (66), een van de bewoonsters van de straat, zat in haar vroege jeugd op zondag met haar vader in een evangelische broedergemeente in Paramaribo. Na de verhuizing naar Rotterdam ging ze met haar moeder naar de kathedraal. Nu bezoekt ze op zondagmiddag de viering van Hart voor West en wekt ze andere wijkbewoners op om te doen als zij. „Eerst ging ik zomaar eens kijken, uit nieuwsgierigheid. Na een poosje begon de boodschap me te raken.”

De Surinaamse vrouw maakt intussen deel uit van het team. Ze past op het kroost van vrouwelijke cursisten die naar de taalles komen, houdt de kast met gratis voedsel voor arme buurtbewoners bij, doet schoonmaakwerk, bespeelt tijdens de zondagse vieringen de cájon… „Alles wat er maar gevraagd wordt, doe ik.”

Verrijkt

Ze trekt nauw op met Petra Verhelst (44). Die verhuisde in de zomer van 2018 met haar man en hun vier kinderen van Veenendaal naar Rotterdam. „Ik had nooit verwacht dat ik me in een stad thuis zou gaan voelen”, lacht de uit Zeeland afkomstige huismoeder, „maar ik geniet van alles wat hier gebeurt. Mijn leven is er enorm door verrijkt. Als je de liefde van God kunt doorgeven aan anderen, ontvang je daar ook zelf de zegen van.”

Als teamlid assisteert ze bij het kinderwerk op woensdagmiddag en zaterdag en is ze verantwoordelijk voor de kledingmarkten en het repair café. „Zeg maar de duurzaamheidstak van Thuis in West. Samen met Cees van Breugel, de evangelist van Hart voor West, bied ik gebedspastoraat aan mensen die het moeilijk hebben.”

Echtgenoot Mark heeft een reguliere baan als financieel manager. In de avonduren begeleidt hij buurtbewoners met financiële problemen. Tijdens de zondagse dienst zit hij aan de vleugel om de zang te begeleiden. Ook de kinderen Verhelst leveren hun aandeel. „Dat krijg je hier vanzelf. Op zondag musiceren ze in de dienst, de oudste twee brengen op maandag maaltijden rond, onze Machteld is betrokken bij het kinderwerk.”

Buurtcentrum

Thuis in West ontstond in 2012, nadat de christelijke gereformeerde kerk aan de Coloniastraat in 2009 was opgeheven. De gemeente besloot met het overgebleven saldo een diaconaal buurtcentrum in de wijk Middelland te stichten, onder de paraplu van de interculturele christelijke gereformeerde ICF-gemeente in Rotterdam-Zuid. Er werd een geschikt onderkomen gevonden aan de Claes de Vrieselaan.

In 2017 kon het veel grotere pand aan de Robert Fruinstraat worden aangekocht. Het voormalige kantoorgebouw is omgebouwd tot appartementencomplex voor gezinnen en singles die het hart van de gemeenschap vormen, in totaal ruim twintig zielen. Een deel van hun tijd besteden ze aan het diaconale en missionaire werk. Eén appartement doet dienst als time-outvoorziening voor mensen die tijdelijk woonruimte nodig hebben.

Alle missionaire activiteiten, met Cees van Breugel (57) als eerstverantwoordelijke, vallen onder Hart voor West. Marc de Gooijer (45), parttime docent godsdienst en maatschappijleer op het Driestar College, geeft leiding aan de diaconale activiteiten van Thuis in West. Die variëren van huiswerkbegeleiding en een juridisch spreekuur tot de buurtmaaltijd en hulp bij kleine klussen aan huis. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor het kinder- en jongerenwerk.

Duidelijkheid

Alle teamleden werken zowel voor Thuis in West als Hart voor West. Naar buiten toe wordt de scheiding van de activiteiten duidelijk gemaakt door een vlag. Wappert de wimpel aan de gevel, dan is er een godsdienstige activiteit gaande. „Zo schep je duidelijkheid”, licht De Gooijer toe. „We dringen niemand het Evangelie op. Toch bestaat de kinderbijbelclub voor het grootste deel uit moslimkinderen. Hun ouders vertrouwen ons.”

Op zondagmorgen houdt een Chinese gemeente dienst in de grote zaal op de begane grond. ’s Middags is er de viering van Hart voor West. Van Breugel gaat om de twee weken voor, De Gooijer om de vier weken. Op de resterende zondag is er een gastspreker. Doordeweeks fungeert de zaal als buurtcentrum.

Vanmorgen is er onder leiding van Ruth de Gooijer taalles. Die wordt tegelijk gebruikt voor het wegwijs maken van bezoekers in de Nederlandse samenleving. Een hoog opgeleide moslima die haar land moest ontvluchten, neemt sinds 2020 deel aan de taalcursus. Ze komt ook naar de vrouwenmorgens en naailessen. „Ik mis mijn familie. Hier is het altijd gezellig en ik leer meteen de taal beter te spreken en te verstaan.”

Om iets terug te doen, kookt ze als vrijwilliger voor ouderen en eenzamen in de buurt en assisteert ze bij het kinderwerk van Thuis in West. Ook heeft ze zich opgegeven voor de Alphacursus.

Belastingbiljet

Ruth maakt een nieuweling wegwijs in het programma. „Kijk, dinsdag hebben we les uit dit boek. Op donderdag oefenen we grammatica en spreektaal.” Vanaf kwart voor elf druppelen cursisten van de basisgroep binnen. Vrijwilligster Elma raakt in een geanimeerd gesprek met Martha uit Ethiopië. Naast haar zit Mamud uit Burundi. Een mede-Afrikaan zoekt assistentie voor het invullen van zijn belastingbiljet. Hij heeft begrepen dat Ruth hem daarbij kan helpen. Zij leidt ook het inloopspreekuur, waar buurtbewoners terechtkunnen met vragen op administratief gebied.

Ria de Frel (64), lid van de gereformeerde gemeente in Krimpen aan den IJssel, fietst elke dinsdag naar Rotterdam om te assisteren bij de taallessen. Niet vanwege een overschot aan vrije tijd. Als moeder van acht kinderen, grootmoeder van een koppel kleinkinderen en parttime verzorgende heeft ze voldoende op haar bord. „Maar ik vind het omgaan met taal superleuk en ik geniet van al die verschillende culturen. Deze mensen leer ik Nederlands, omgekeerd leer ik veel van hen over hun thuisland en cultuur. Door de onderlinge verschillen is het altijd improviseren. Er zitten mensen met een academische opleiding onder, maar ook analfabeten.”

Leefgemeenschap

De bewoners van het appartementencomplex boven het buurtcentrum vormen een leefgemeenschap met een behoorlijke mate van privacy. „Ieder heeft zijn eigen voordeur”, concretiseert Petra Verhelst. „Wel deel je in elkaars leven. Je ontmoet medebewoners in het trappenhuis en bij activiteiten. Op verjaardagen gaan we een taartje eten. Het is een mooie mix van apart en gezamenlijk wonen.”

Wezenlijk is voor Cees van Breugel dat de aandacht niet primair is gericht op de eigen leefgemeenschap, maar op de buurt. De vieringen op zondagmiddag worden intussen door zo’n twintig buurtbewoners bijgewoond. Ook de belangstelling voor de andere missionaire activiteiten neemt toe.

Opmerkelijk is voor de evangelist dat de kwaliteit van leven in Middelland volgens metingen door de burgerlijke gemeente de laatste jaren fors toenam. „We verbeelden ons niet dat dit uitsluitend door ons werk komt, maar het heeft er onmiskenbaar aan bijgedragen. Daarom krijgen we voor onze diaconale activiteiten financiële steun van verschillende algemene fondsen. Onze droom is in de komende vijf jaar nevenlocaties in het Oude Westen en het Nieuwe Westen op te zetten.”

Alpha-cursus

Onlangs startte Hart voor West weer een Alphacursus, met een kleine twintig wijkbewoners. Ook Cor (83) en Jo (81) van der Most, geboren Rotterdammers, zijn van de partij. Ze deden eerder mee en dat beviel goed, al zegt Cor nog steeds niet te geloven. „Ik denk dat er meer is dan wat we zien, maar er blijven zoveel duistere dingen. Ik geloof vooral in mensen.” Jo is er wel van overtuigd dat er een God bestaat. „Dat had ik als kind al.”

In 2019 leerde het echtpaar Cees van Breugel kennen. „Dat klikte meteen. Sindsdien komt hij elke woensdagmorgen even een praatje maken.” De vieringen op zondagmiddag bezoeken ze niet. „Dan krijgen we de kinderen op bezoek. We zijn wel naar de samenkomst voor de promotie van Cees geweest. Hij mag nou ook dopen en zo.”

Naar de Alphacursus gaat Cor vooral vanwege de sfeer. „Ik voel me enorm thuis bij die mensen. Ze staan altijd voor je klaar. We zijn ook mee geweest met een weekend van Hart voor West in Eerbeek. Dat was enorm gezellig!” Op een wandmeubel in het appartement van het echtpaar staat een kruik met as van hun zoon, die in september onverwachts overleed. „Ook toen hebben we zoveel steun gehad van de mensen van Hart voor West. Alleen daarom zou ik al naar die Alphacursus gaan. En je steekt er altijd wat van op.”

Genade

Petra Verhelst, tot 2018 hersteld hervormd, heeft niet het idee dat haar opvattingen in Rotterdam zijn veranderd. „Wel leer je door de totaal andere context beter hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. Op de startavond van de Alphacursus vertelde een vrouw die al tot geloof is gekomen op een ontroerende manier over de uitreddingen in haar leven. Een bewoonster van onze time-outvoorziening zat met open mond te luisteren. Dat zijn gouden momenten.”

„Mijn opgeheven vinger ben ik hier kwijtgeraakt”, zegt Marc de Gooijer. „Ik ben uit hetzelfde hout gesneden als elk ander. Dat beleef je hier sterker dan in een traditionele reformatorische gemeente. Ik leer meer van genade te leven.”

Diepe indruk maakte op Cees van Breugel zijn contact met een hoogbejaarde dementerende vrouw die niets van God moest weten. Op een dag vroeg ze naar hem, omdat ze wilde biechten. „We zijn samen met de schuld van haar leven naar God gegaan. Als ik haar nu bezoek, zegt ze: „Ik bid of God me gauw komt halen. Wil jij dat ook aan Hem vragen; en dat mijn zus hetzelfde geheim leert kennen?” Eerst vroeg ik me af: wat moet ik bij een vrouw die haar hele leven heeft vergooid en ook nog eens dementerend is? Maar God weet er wel raad mee.”