„Wanneer de Schrift, met name het Oude Testament, gelezen wordt als een tijd- en cultuurgebonden document, ondermijnt deze hermeneutiek de theologische overtuiging die stelt dat de band met Israël onopgeefbaar is vanwege Gods verbond met het Joodse volk.”

De christelijke gereformeerde predikant uit Sliedrecht sprak woensdagmiddag tijdens een goedbezochte bijeenkomst in het gebouw van de Christelijke Hogeschool Ede. De middag was georganiseerd door het Centrum voor Israëlstudies (CIS) in samenwerking met een aantal (Israël)organisaties. Thema was: ”Israël, een vriend?!”

Dr. De Boer legde uit hoe hij naar Israël kijkt: „Israël is voor mij meer dan een vriend. Israël is voor mij een broeder. In de eerste plaats is Israël voor mij het Joodse volk, waarvan ik op grond van de Schrift vast geloof dat dit volk het volk van Gods verbond is, ook vandaag.”

Onverschillig

Die verbondenheid met Israël biedt het Joodse volk de ruimte om de kerk kritisch te bevragen, vindt de docent aan het Hersteld Hervormd Seminarium (HHS). „Kritiek kan een vriendschap schaden of zelfs te niet doen. Joodse kritiek schaadt die band niet, omdat mijn verbondenheid niet afhankelijk is van medebroeders, maar van Israëls God.”

Dat gezegd hebbende, constateerde dr. De Boer dat er sprake is van een kwetsbare verbondenheid. Als eerste reden daarvoor noemde hij de rol van de kerk ten opzichte van de Joden in, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Uitzonderingen daargelaten lieten de kerken toen geen liefdevolle houding jegens het Joodse volk zien. Eerder was men onverschillig of ronduit vijandig. „Dat verleden frustreert tot op de dag van vandaag de relatie tussen kerk en Israël”, aldus de predikant.

Als tweede reden noemde dr. De Boer het sentiment in de Nederlandse samenleving na de Zesdaagse Oorlog (1967) toen Israël de Arabische legers wist te verslaan en Oost-Jeruzalem veroverde. „Er was in ons land en in de kerken sympathie voor Israël, maar men wist de gebeurtenissen niet theologisch te duiden. Dat wreekt zich nu”, aldus dr. De Boer, die hoopt op een kerkelijke doordenking van deze actuele vragen.

Wright

Verder zijn er theologische factoren die er volgens hem voor zorgen dat de belangstelling voor Israël „op dit moment wegebt en naar alle waarschijnlijkheid niet meer terugkomt.” Hij wees op het verleggen van de aandacht van jonge predikanten van de Nederlandse en Duitse theologische traditie naar de Angelsaksische. Als voorbeeld van een Angelsaksische veelgelezen theoloog noemde hij Tom Wright die stelt dat de unieke plaats van Israël in de wereldgeschiedenis met de komst van Jezus heeft afgedaan.

De christelijke gereformeerde predikant wees ook op het gevaar van de nieuwe Schriftuitleg. „Het resultaat van deze nieuwe hermeneutiek voor haar relatie met het Joodse volk is een herhaling van de zwarte bladzijde in de westerse kerkgeschiedenis.”

De belangstelling van de jongere generatie voor Israël wordt minder, ook bij Christenen voor Israël, zei dr. De Boer tijdens de vragenbeantwoording. Hij ziet een belangrijke taak voor de oudere generatie om jongeren te informeren.