Op 8 december drongen acht gewapende politieagenten ons huis binnen. Ze gooiden me op de grond, sloegen me en doorzochten ons huis. Ik ben dankbaar dat ze mijn zwangere vrouw niet hebben aangeraakt.

Waarom kwamen ze naar ons? Ik was in 2020 al drie keer gearresteerd. De eerste keer omdat ik merkte dat regels op een stem­bureau werden overtreden. Hiervoor onderging ik de kwelling van Okrestina, een sinds 2020 beruchte martelgevangenis. De tweede keer werd ik gearresteerd vanwege het christelijke gemeenschapsgebed bij de katholieke kerk in het centrum van de stad. De derde keer werd ik vlak voor Kerst gearresteerd, in het kader van de afschrikkingscampagne tegen ‘actieve’ burgers.

Geïnteresseerd

Tijdens het verhoor op het bureau zei ik dat ik aan een seminarie studeerde. De man was geïnteresseerd en wilde weten aan welk seminarie. Toen ik antwoordde dat het een gereformeerd seminarie was, wilde hij weten hoe dat verschilde van de orthodoxe seminaries. Ik kreeg de kans om het Evangelie met hem te delen en hem te vertellen over de zondigheid van de mens, ongeacht zijn politieke overtuiging, en over Gods barmhartigheid, betoond in de gekruisigde Jezus.

Als antwoord keek de officier weg en vroeg hij of een beul schuldig was wanneer hij een onrechtvaardig bevel uitvoerde of zelfs iemand doodde terwijl hij deel uitmaakte van het systeem. Het leek erop dat zij die Wit-Russen vervolgen grote behoefte hebben aan het Evangelie, omdat velen zich slecht voelen om wat ze doen.

Na het verhoor werd ik veroordeeld tot vijftien dagen beruchte gevangenis Okrestina. Ik werd in een kleine cel voor vier personen gezet. Verschillende keren zaten er dertien tot negentien mensen in.

Er waren geen matrassen om op te slapen; we mochten overdag niet op onze metalen bedden of op de vloer liggen; we werden om 2.00, 4.00 en 6.00 uur gewekt om te kijken of we niet ontsnapt waren. Twee keer per dag werden we uit de cel naar de hal gebracht om te worden onderzocht, terwijl de bewakers onze bezittingen door de cel gooiden. We gingen nooit wandelen of douchen en kregen geen post van familie.

Ik zal niet in detail treden over de houding van de bewakers en de afwezigheid van enige frisse lucht. Al die omstandigheden leken op het blikje vol vis uit de Sovjet-Unie. Een vuile, stinkende cel moest geen ruimte laten voor iets anders dan paniek en wanhoop.

Niet het formele geloof

Het verbaasde mij dat de Wit-Russen in deze omstandigheden, in tegenstelling tot mijn scepticisme, zeer geïnteresseerd waren in het christelijk geloof. En dan niet het formele geloof dat de meesten van hen praktiseren wanneer ze twee keer per jaar in de rij staan om de tempel binnen te gaan voor wijwater of eieren. Zodoende hadden we in de gevangenis vijftien dagen lang lezingen, gesprekken en debatten over de Drie-eenheid, de rechtvaardiging, de vereniging met Christus, de zondigheid, het Onze Vader en de Apostolische Geloofsbelijdenis, over de zending van Christus en Kerst zelf, aangezien deze gebeurtenissen vlak voor 25 december plaatsvonden.

De meeste van mijn celgenoten bekenden dat ze –angstig en wanhopig over hun toekomst en de toekomst van hun geliefden– eindelijk wilden weten wat de Bijbel en het christelijk geloof werkelijk leren, omdat ze het alleen aan de oppervlakte kenden.

Zij wilden weten wat de kerk wel en niet is en wat het betekent om er deel van uit te maken. Velen van hen zeiden dat ze troost, betekenis en hoop zochten in de mistige toekomst van Wit-Rusland.

Abraham Kuyper

Mijn tijd in de gevangenis heeft dus aan het licht gebracht dat we de leer van de Nederlandse theoloog Abraham Kuyper over het gezag en de kracht van de Schrift nodig hebben. Die leer betreft het gehele wereldbeeld van christenen, niet alleen hun geestelijk leven. Dit wereldbeeld doet je kijken naar het hele leven, niet alleen naar de kleuren die je graag wilt zien. Gods heerschappij gaat immers over elke vierkante centimeter op aarde. We hebben het wereldbeeld nodig dat zich voegt naar Gods openbaring, en niet een wereldbeeld dat rust op persoonlijke angsten of een pragmatische aanpassing aan de omstandigheden.

Gebeden

De kerk in Wit-Rusland bevindt zich in een benarde positie en moet de moeilijke keuze maken tussen vreedzaam zwijgen en riskante verkondiging. Zij heeft onderricht nodig en vertrouwen in de soevereiniteit van God, Die de wereld regeert en het Hoofd van de Kerk is. Zij heeft gebeden nodig, voor onderwijs en wijsheid van broeders en zusters van ver en dichtbij. Zodat zij in staat zijn de heldere banier van het Evangelie te dragen te midden van de vernederden en beledigden, de gearresteerden en rechtelozen, te midden van de schurken van de regering en het repressieve systeem. En te midden van omstandigheden waarin je je het liefst onder een deken wilt verstoppen in plaats van trouw je gewone, bezorgde leven te leiden.

De auteur woonde in Wit-Rusland, maar verblijft momenteel in Oekraïne en Polen. Hij studeert theologie aan het Evangelical Reformed Seminary of Ukraine in Kiev. Deze tekst is eerder gepubliceerd op CNE.news