Voorbereiding
Voorbereidende bewegingen zijn geen beginsel van geestelijk leven, omdat de mens voor de wedergeboorte geestelijk dood is. Hoeveel voorbereidende bewegingen hij ook mag ontvangen hebben, hij blijft dood. Er is geen middenweg. Een mens is of dood, of levend.Men moet de Geest van God niet beperken in Zijn soevereine vrijheid door te zeggen dat er altijd voorbereidingen aan de wedergeboorte moeten voorafgaan. Dit zou vermetel zijn, want de Geest werkt zoals Hij wil.
Aan de andere kant moet men niet zo ver gaan dat er niet in sommige mensen, eer zij wedergeboren worden, enige algemene werkingen van de Geest kunnen zijn, die men als voorbereidingen tot de wedergeboorte mag beschouwen. Hierin is de Geest van God vrij hoe te werken.
Er zijn in de uitverkorenen zekere werkingen die aan de wedergeboorte voorafgaan, als daar zijn: overtuiging van zonden, van ellende en van onbekeerd zijn. Daar komt dan ook bekommering bij, schrik en vrees voor de hel, gelijk men kan zien in Judas en anderen. De mens neemt zich dan voor zijn leven te veranderen, zich voor de zonde te wachten en verschillende plichten te doen. Hij wil zo doende enigszins voldoen aan een overtuigd geweten.
Deze dingen komen voor in de uitverkorene, maar ook in de verworpene. Het zijn niet altijd voorbereidingen van de wedergeboorte.
J. Hillenius, predikant te Drachten (De mens beschouwd, 1752)