Kerk in het land van Immanuël
Ook het kerkelijk leven ligt buiten het paradijs. Niet alles is even mooi, niet alles even stichtelijk. Niet alles hoeft hardop gezegd te worden. Maar God is getrouw, en Hij is het waard om gediend te worden.
Op 12 juni 1921 werd de christelijke gereformeerde kerk te Driebergen geïnstitueerd. Vanwege het honderdjarig bestaan van de gemeente verscheen het jubileumboek ”Ik weet waar gij woont; christelijke gereformeerde kerk Driebergen 100 jaar”. De auteur, ds. H. van der Ham, heeft er een eerlijk boek van gemaakt, waarin niets wordt verzwegen en niets wordt weggemoffeld. Pijnlijke ontwikkelingen en moeilijke episodes –zoals ze zich natuurlijk in alle kerkelijke gemeenten voordoen, want overal wonen mensen– worden sober en bondig genoemd en geduid. In zijn voorwoord schrijft de huidige predikant van Driebergen, ds. K. Visser: „Als Hij zou doen naar onze zonden, zouden wij niet meer bestaan. Maar na honderd jaar denkt God nog aan Zijn genade.” En zo is het.
Lukas 2
Het boek zet heel vroeg in, in Lukas 2, de wereld van het Romeinse Rijk. Van daaruit verspreidt het Evangelie zich, via de Vroege Kerk en het werk van Augustinus, tot in de Lage Landen. Aan de orde komen de Reformatie, de Afscheiding van 1834 en het werk van Abraham de Geweldige, waarmee het onderwerp van dit herdenkingsboek dicht genaderd is: kerkelijk Driebergen.
In Driebergen ontstaat een gereformeerde kerk. Ds. G. Wisse dient de gemeente korte tijd. Hij houdt van Driebergen en geeft bar op van dit mooie dorp op de Utrechtse Heuvelrug: „Dat land van Immanuël; dat liefelijk gelegen paradijsoord in het Sticht, met zijn bossen, weilanden, vruchtbare akkers en boomgaarden, waarin een volk woont, hetwelk in al zijn eenvoud, nog niet bedorven door de moderne cultuur, vraagt naar God en Zijn Woord, met een mystieke inslag die wel op maat gehouden moet worden, maar toch verre te verkiezen is boven dorre verstandsbespiegelingen en theorieën.”
Over de Gereformeerde Kerken was Wisse minder te spreken. In 1920 verliet hij het kerkverband en sloot zich aan bij de Christelijke Gereformeerde Kerken. Zo ontstond in 1921 de christelijke gereformeerde kerk te Driebergen. Het herdenkingsboek stelt vast: „Daar hoeven we niet trots op te zijn. En toch heeft de Heere ook binnen deze kerk Zijn Koninkrijk willen uitbreiden.”
Het boek ”Ik weet waar gij woont” besteedt vooral veel aandacht aan de predikanten die de gemeente hebben gediend. Ds. D. J. van Brummen kwam in 1923. Voor Driebergen was hij echt ”de dominee”, voor wie men op straat nog de pet afnam. Hij wordt beschreven als behoudend, Godvrezend, wijs en trouw. Zijn preken waren bevindelijk en gemoedelijk. In de zondagavonddiensten preekte hij uit de Heidelbergse Catechismus en in tijdredes duidde hij de maatschappelijke ontwikkelingen van die dagen. Bij hem duurde een dienst al met al zomaar twee uur. „Kinderen vonden het wel lang.”
Driebergen had een goede tijd onder ds. Van Brummen. „De kerkenraad hoopt dat hij tot in lengte van dagen in Driebergen mocht blijven arbeiden tot zegen van de gemeente en (...) dat laatste is gebeurd.”
Portretten
Tot genoegen van velen volgen er portretten van een lange reeks predikanten die Driebergen hebben gediend: E. du Marchie van Voorthuysen, C. Smits, P. van der Bijl, F. Bakker, N. de Jong, P. Sneep, J. van der Vlies, P. van Zonneveld, P. den Butter, L. W. van der Meij – tot en met de huidige predikant ds. Visser. Hij zegt aan het einde van het boek: „Gods gunst en trouw moge de gemeente van Driebergen en onze arbeid vergezellen.”
Ik weet waar gij woont. Christelijke Gereformeerde Kerk Driebergen 100 jaar, ds. H. van der Ham e.a.; 229 blz.; € 20,00 (incl. verzendkosten)