Buitenland

Roh: overgangsfiguur van militaire dictatuur naar democratie in Zuid-Korea

De dinsdag overleden oud-president van Zuid-Korea, Roh Tae-woo, kwam uit de koker van de militaire dictatuur die het land tot 1988 bestuurde, maar was ook de eerste democratisch gekozen president. Hij bleef te boek staan als omstreden overgangsfiguur.

Casper van der Veen
27 October 2021 11:10
Herdenkingsplek voor de dinsdag overleden Zuid-Koreaanse oud-president in het universitair ziekenhuis van Seoul. beeld AFP, Korea Pool
Herdenkingsplek voor de dinsdag overleden Zuid-Koreaanse oud-president in het universitair ziekenhuis van Seoul. beeld AFP, Korea Pool

Roh Tae-woo (1932) loopbaan was vervlochten met het leger. Als dienstplichtige vocht hij tijdens de Koreaanse Oorlog (1950-1953), om na de wapenstilstand als beroepsmilitair op te klimmen tot de rang van generaal-majoor.

Zijn politieke carrière werd getekend door zijn vriendschap met Chun Doo-hwan, die hij op de middelbare school ontmoette en met wie hij in een geheim militair genootschap zat. Toen president Park Chung-hee, die het land met ijzeren vuist had geregeerd sinds 1961, in 1979 werd doodgeschoten door de chef van de Zuid-Koreaanse veiligheidsdienst ontstond er een machtsvacuüm. Generaal Chun Doo-hwan pleegde een coup en vroeg Roh de jaren daarop voor hoge functies.

Een van Rohs eerste vriendendiensten was het helpen neerslaan van een democratische protestactie in Gwangju, waarbij naar schatting tussen de 1000 en 2000 doden vielen. Nog altijd is het Bloedbad van Gwangju een nationaal trauma in het land en is Rohs rol erin niet vergeten. Hij was onder het regime van Doo-hwan onder meer minister van Sport en van Binnenlandse Zaken.
Roh werd in 1987 naar voren geschoven als opvolger van Chun, wat normaal zou betekenen dat de buit binnen was. Onder druk van protestbewegingen kwamen er echter open presidentsverkiezingen. Roh profiteerde van diepe verdeeldheid tussen de twee voornaamste oppositiepartijen en won.

Als president presenteerde Roh zich als „bondgenoot van de gewone man”, maar hij kwam in de boeken als nogal kleurloos overgangsfiguur. Tegenstand en interne frictie in het parlement bemoeilijkten het voor hem overigens om effectief beleid te voeren.

Op internationaal vlak boekte hij wel enkele successen. Met zijn Nordpolitik zocht hij toenadering tot Noord-Korea, maar ook tot oude Koude Oorlogvijanden Sovjet-Unie en China, met wie Seoul in respectievelijk 1990 en 1992 diplomatieke betrekkingen aanging. In 1991 verwijderde zijn bewind Amerikaanse kernwapens van het Koreaanse schiereiland. Roh opende in 1988 de Olympische Zomerspelen van Seoul, wat geldt als een succes en de opening van Zuid-Korea naar de internationale gemeenschap.

Na zijn aftreden werd bekend dat hij en Chun voor omgerekend honderden miljoenen euro’s aan geld verduisterd hadden. In 1996 veroordeelde de Zuid-Koreaanse rechter beiden voor deze corruptie alsook voor hun rol in de staatsgreep van 1979 en het Bloedbad van Gwangju. Ruim een jaar later ontving het tweetal een presidentieel pardon.
Roh leidde hierna een teruggetrokken leven en betaalde later nog tientallen miljoenen terug aan de Zuid-Koreaanse staat. . De oud-president kampte al langer met meerdere kwalen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer