Het aantal coronabesmettingen stijgt snel. Voor het eerst sinds juli meldde het RIVM woensdag meer dan 4000 gevallen op één dag.

Tot verbazing van prof. Niesters van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) blijven QR-codes na een positieve test gewoon groen. „Als ik met mijn vrouw bijvoorbeeld uit eten ga in een restaurant, kan ik er niet zo maar vanuit gaan dat de mensen om me heen niet besmettelijk zijn.”

De QR-code zou op ‘rood’ moeten springen bij een positieve test, betoogt Niesters. „Een QR-code moet een hoge mate van betrouwbaarheid garanderen. Nu kan iedereen die na vaccinatie positief is getest, gewoon naar een festival of met een vliegtuig.” Volgens een GGD-medewerker zou iemand bij een positieve uitslag zelf de QR-code moeten aanpassen, stelt Niesters. „Alleen weet ik niet hoe ik dat zou moeten regelen.”

België maakt QR-codes wel ongeldig als corona wordt vastgesteld. „België heeft het beter geregeld dan wij”, stelt Niesters. „Overheid en ICT is in Nederland geen goede match.”

Bescherming van de privacy vindt de microbioloog/viroloog uit Groningen een slecht argument om de QR-code niet aan te passen. „Willen we nu van de pandemie af of niet? Ik maak me grote zorgen over de stijgende coronacijfers.”

Stapt Niesters daarmee niet te gemakkelijk heen over een aantasting van de privacy? „De overheid wéét al alles van ons. Als ik me laat testen, moet ik me toch ook identificeren met mijn BSN-nummer? De privacy is heilig, daar heb ik alle begrip voor, maar de overheid heeft ook de taak ons te beschermen. Het ministerie mag mij wel uitleggen waarom dit vanwege privacy niet kan worden aangepast, zodat ik het ook begrijp. Nu is het vertrouwen in de QR-code en het gebruik van de app twijfelachtig.”

Het herstel- of vaccinatiebewijs blijft inderdaad geldig als iemand positief is getest op corona, bevestigt het ministerie van Volksgezondheid. „De overheid kan de QR-code niet ongeldig maken.”

Iedereen die een geldige QR-code wil, moet zelf een app downloaden en middels DigiD een vaccinatie-, test- of herstelbewijs opvragen. De QR-code hiervan wordt lokaal, op de mobiele telefoon opgeslagen. Bij gebruik van de QR-code aan de deur van bijvoorbeeld een restaurant maakt de app niet opnieuw contact met de servers van de overheid om te controleren of het bewijs nog geldig is.

„Het is een bewuste keus dat de overheid niet op afstand QR-codes kan aanpassen”, legt de woordvoerder uit. Om de privacy te beschermen en om te voorkomen dat de overheid iemand zou kunnen volgen. „Gegevens die de overheid niet heeft, kunnen ook niet uitlekken.”

Niet gekoppeld

De database van de GGD met positief geteste personen is om die reden niet gekoppeld aan de database van het RIVM over wie wel en niet zijn gevaccineerd. Technisch is dat mogelijk, maar het kabinet kiest daar niet voor. „Privacy is op nummer één gezet.”

Restaurantbezoekers kunnen er daardoor niet zonder meer vanuit gaan dat andere gasten niet besmettelijk zijn. Iedereen heeft volgens de woordvoerder hierin echter een eigen verantwoordelijkheid om thuis te blijven en in quarantaine te gaan bij een positieve test.