Textiel en fruit ontmoeten elkaar in de (detail-)handel. Want anders zou Dick Vos vermoedelijk nooit in vaste dienst van de Bommelse veiling zijn gekomen. „Mijn ouders hadden een textielwinkel. Al op jonge leeftijd ging ik met mijn vader mee inkopen doen. Toen ik tien jaar was, deed ik de debiteurenbewaking van de zaak. Er werd vroeger veel op de pof gekocht en ik ging op pad om het geld te innen. Zo’n jochie namen ze natuurlijk niet serieus en ik kreeg meestal te horen dat ze zelf wel kwamen betalen bij mijn vader. Dat gebeurde natuurlijk niet en een paar weken later ging ik dan weer langs.” En het resultaat? „Zelfs van de laatste drie wanbetalers heb ik het verschuldigde bedrag weten te incasseren.”

Nog steeds is debiteurenbewaking een belangrijke taak van de inmiddels 58-jarige Vos. „Veiling Zaltbommel is een coöperatie. Dat betekent dat de leden (telers) binnen tien dagen het geld op hun rekening hebben, ongeacht of een koper ons al heeft betaald. Afnemers hebben het ook druk en vergeten weleens wat, dus moet je ze soms achter de broek zitten. Dat vinden ze zelf ook wel prettig, want als het verschuldigde bedrag oploopt, kunnen ze dat op den duur niet meer betalen. In al die tijd is er slechts een handjevol klanten geweest dat nooit heeft afgerekend. De aanhouder wint, zullen we maar denken.”

Vakantiewerker

Al voordat Dick in vaste dienst kwam, was hij op de veiling actief als vakantiewerker. „Daarna kwam ik hier voor twee dagen in dienst. Verzekeringtechnisch was dat voordeliger voor mijn vader. In die tijd behaalde ik in de avonduren diverse diploma’s en kon ik een baan krijgen als accountant. Daar stak de toenmalige directeur van de veiling een stokje voor. Hij wilde dat ik veilingmeester zou worden, opvolger van iemand die met pensioen ging. Dat vond ik toch een stuk boeiender dan op een kantoor zitten met mijn neus in de cijfers.”

Al snel werd de inwoner van Bruchem in het diepe gegooid. „Eén veilingmeester was op vakantie en een tweede werd plotseling opgenomen in het ziekenhuis. Onverwacht moest ik zonder voldoende kennis van zaken, telers en handelaren, de klok bedienen. De namen van de kopers werden mij tijdens de veiling ingefluisterd door een collega. Het was voor mij de vuurdoop. Ik zat daar met een natte rug. Achteraf kreeg ik de complimenten van de directeur.”

Gaspedaal

Veilen ging toen heel anders. De klok werd nog bediend met een soort gaspedaal. „Alle gegevens van teler, product en de aantallen stonden op papier. En als maar een klein deel van de aanvoer werd gekocht, moest je uit je hoofd uitrekenen hoeveel er nog over was.”

De mechanische klok werd in de loop der jaren vervangen door een elektronische en vermoedelijk wordt dit najaar overgestapt op een digitaal exemplaar, zodat handelaren niet meer naar de veiling hoeven te komen. Toch zal dit laatste wel blijven gebeuren, verwacht Vos. „De meesten zullen toch eerst willen weten welke kwaliteit ze kopen.”

Het aantal telers dat op de Zaltbommel veiling veilt, is flink verminderd in die veertig jaar. Zo niet de omzet. „Kleinere telers zijn verdwenen. Grotere zijn daarvoor in de plaats gekomen. Door de komst van kassen en kappen, teeltverbetering en minder gebruik van bestrijdingsmiddelen is de kwaliteit van het fruit ook toegenomen. De sfeer is echter gebleven. Hier hebben mensen nog een naam en zijn ze geen nummer zoals op de grotere veilingen.”

Populairder dan ooit

Wie denkt dat een veilingmeester na veertig jaar achter de knoppen alles wel heeft gezien, zit ernaast. „Ik heb nooit de behoefte gehad om hier weg te gaan. Iedere dag is weer anders; groenten en fruit blijven verrassen.” Zeker ook nu in coronatijd, constateert de veilbaas. „Groenten en fruit zijn nu populairder dan ooit en de prijzen zijn al een jaar lang hoog. Telers verdienen nu goed geld.”

Vos verwacht niet dat de nostalgische klok, straks als digitale variant, ooit zal verdwijnen. „Bij bemiddeling weet je natuurlijk waar je aan toe bent. Dat geldt voor zowel teler als retail. Maar de klok geeft nog wel eens uitschieters naar boven. Het afgelopen jaar werd bijvoorbeeld een euro per komkommer geboden. Er is toen goud geld verdiend. Daar kan geen bemiddeling tegenop. Bovendien: als de veiling winst maakt, profiteert de teler daar ook van als lid.”