Het overgrote deel van de PvdA’ers steunde zaterdag op de ledenbijeenkomst het voorstel om samen met GroenLinks een formatieblok te vormen. Ruim 90 procent van de leden stemde voor. De brede steun is een opsteker voor PvdA-fractievoorzitter Ploumen. Zij maakte de leden duidelijk dat samenwerking nodig is om VVD en CDA „op het rechte pad te houden.”

Het voorstel om ook na de formatie de Tweede Kamerfracties van GroenLinks en de PvdA ineen te vlechten, haalde het net niet. De PvdA-fractie adviseerde tegen te stemmen. Zij wil een volledige fractiefusie eerst nader onderzoeken en daar op dit moment nog geen besluit over nemen. 55 procent van de PvdA’ers volgde die lijn.

Ook bij GroenLinks is er brede steun om gezamenlijk met de PvdA op te trekken in de formatie. Fractievoorzitter Klaver betoogde zaterdag voor de meer dan tweehonderd aanwezigen dat samenwerking nodig is. Hij wil voorkomen dat er opnieuw een rechts kabinet komt. Van een fusie is volgens Klaver „nooit enige sprake geweest.” Hij verzekerde de leden dat het nog lang niet zover is.

Minderheidskabinet

De besluiten over de fusieplannen van de linkse partijen zijn ook van belang voor de voortgang van de formatie. Die verkeert momenteel in een impasse, mede omdat VVD-voorman Rutte en CDA-leider Hoekstra hebben gezegd niet met zowel de PvdA als GroenLinks te willen onderhandelen. Een linkse fusie zou dat bezwaar weg kunnen nemen.

Het ligt niet voor de hand dat Rutte en Hoekstra na de ledenbijeenkomst van de linkse partijen van gedachten zijn veranderd. Waar de fusieplannen van de PvdA en GroenLinks toe zullen leiden, blijft ook na zaterdag nog ongewis.

Als Rutte en Hoekstra vasthouden aan hun eerdere uitspraken, valt onderhandelen met de PvdA en GroenLinks af. D66-fractievoorzitter Kaag liet eerder deze maand weten niet met de ChristenUnie te willen regeren. Door de onderlinge blokkades komt een minderheidskabinet nadrukkelijker in beeld.

Een voorstel op de PvdA-ledenbijeenkomst om uit te spreken niet met Rutte te regeren, is niet in stemming gebracht. Volgens oud-Kamerlid De Jong is het in strijd met de reglementen van de partij als de leden bindende uitspraken doen nog voor het eindresultaat in de onderhandelingen is bereikt.

PvdA-gemeenteraadslid Wiedemeijer, de indiener van het voorstel, was daar „lichtelijk beduusd” van. Volgens hem blijft de vraag boven de markt hangen wat de leden ervan vinden als de PvdA met de VVD zou regeren.