Maandagochtend kort na zonsopkomst. Een jager heeft het voornemen om wild te schieten in de Tempelpolder nabij Reeuwijk-Dorp. Tot zijn schrik ziet hij dat de waterstand in de sloten van de polder veel hoger is dan normaal. Hij waarschuwt een agrariër in de omgeving. En die stelt om kwart voor zes Hans Olieman, een van de eigenaren van loonbedrijf Gebroeders Olieman, op de hoogte. Het loonbedrijf ligt ook in de Tempelpolder. Hans, die bij Amersfoort rijdt en voor zijn werk op weg is naar Groningen, belt met Johan Smit, planner bij het loonbedrijf. Hij vraagt hem direct poolshoogte te gaan nemen.

Johan Smit, die zelf in Tempel woont, ziet al snel dat het foute boel is: „Het water stroomde met een enorme snelheid onder de brug door richting de Kerkweg. En toen ik op die weg kwam, zag ik dat over enkele honderden meters een veendijk rond de ringvaart tussen de Kerkweg en de Tempeldijk was weggeschoven. Ik moest direct denken aan de situatie in Wilnis, waar in 2003 iets vergelijkbaar gebeurde. Het water stroomde met enorme vaart in de Tempelpolder. Ik heb direct 1-1-2 gebeld en ben daarna naar ons bedrijf gegaan om te overleggen met mijn collega’s. We moesten snel handelen, dat was wel duidelijk. Niet alleen weilanden, maar ook woningen en kwekerijen zouden kunnen overstromen. Plaatselijke agrariërs gingen direct aan de slag om het vee in de polder te evacueren. Percelen die dicht bij de dijkdoorbraak lagen, stonden al gedeeltelijk onder water.”

Kleidijk

Het doel is de waterstroom zo snel mogelijk te stoppen. Smit: „We hebben als bedrijf veel ervaring met het dempen van watergangen. Dat doen we door het maken van een kleidijk. Dat zou ook hier de oplossing zijn. Toen de eerste werknemers binnenkwamen, hebben we hun direct gevraagd om kleigrond in kiepers te laden en naar de plek van het onheil te gaan. Ook hebben we direct een kraan naar de wetering gestuurd waar de dijkdoorbraak was. Om de waterstroom verder in te dammen, besloten we ook bij twee bruggen rijplaten in het water te duwen, zodat de toestroom vermindert.”

De strategie slaagt. Even na halfacht is de kleidam gereed en stopt de watervloed richting de polder. De klus is geklaard. „Op het hoogtepunt van de actie reden zes trekkers met kiepers heen en weer om klei en rijplaten aan te voeren. Het was een hele organisatie, maar het lukte. Er zijn geen huizen onder water gelopen en ook een evacuatie van burgers was niet nodig. Al snel zakte het water weer en gingen hulpdiensten en het waterschap aan de slag om het overtollige water uit de polder te pompen.”

Het is wel op het nippertje: „Een boomkweker die wat lager in de polder ligt, is net niet onder gelopen.”

Om halfacht komt ook de veiligheidsregio bij elkaar om de situatie te bespreken en een plan van aanpak te maken. Ook de eerste auto’s van waterschap Rijnland verschijnen in het gebied. Maar de spanning is er bij voorbaat al af.

Waterschap Rijnland en de gemeente Bodegraven-Reeuwijk overladen de firma Olieman met complimenten. Dankzij het kordate optreden van de loonwerkers is een plaatselijke watersnoodramp afgewend. Later optreden had tot ondergelopen woningen en bedrijven geleid. De Tempelpolder ligt enkele meters onder het niveau van de omliggende bovenpolder.

Oorzaak

Over de oorzaak van de dijkdoorbraak is niet nog niet veel te zeggen. Het heeft in ieder geval niets te maken met de wateroverlast in Limburg. Het gaat hier om een veendijk in het Groene Hart van Holland. Een agrariër suggereerde dat de dijk verzwakt is door de aanwezigheid van Amerikaanse rivierkreeften die in de dijk holletjes maken. Maar volgens het waterschap is dat niet het geval. Er wordt een onderzoek ingesteld en een plan van aanpak gemaakt om de dijk te herstellen.

Het was kantje boord. Johan Smit: „We mogen dankbaar zijn dat de doorbraak op tijd is ontdekt. Ik zie daarin iets van Gods voorzienigheid. Daarom is het niet goed om mensen de eer te geven, maar allereerst en allermeest de Heere God. Niet alleen nu, maar iedere dag opnieuw!”