Het doel is even bijzonder als eenvoudig: de eigenaars van de imposante gebouwen hebben geld nodig. „Behoud van het erfgoed is een belangrijk doel”, aldus Nico Brögmann, directrice van Culture & Castles, de speciaal voor dit doel opgerichte organisatie. De erfgenamen van de vorsten, baronnen en graven kunnen hun bezit op lange termijn alleen instandhouden als er blijvend extra inkomsten worden gegarandeerd.

Drie jaar geleden gingen de voorbereidingen van start. Een groepje bezitters van statige huizen en oude kastelen in de Euregio Rijn-Maas, een gebied tussen Arnhem, Venlo, Emmerich en Duisburg, sloeg de handen ineen. Met steun van de Euregio, de Europese Unie, de Duitse deelstaat en de Nederlandse provincies Gelderland en Limburg besloten dertien mannen en vrouwen hun huizen gedeeltelijk te verbouwen. Uit verschillende subsidiepotjes ontvangen ze bijdragen, het leeuwendeel van de kosten komt evenwel voor rekening van de huiseigenaren zelf.

Ronde muren
Volgens mevrouw Brögmann gaat het behoud van de panden, soms rechtstreeks geërfd van hun voorvaderen of verwante families, hun aan het hart. Hun inzet is groot. Er worden zelfs ruïnes en vervallen gedeelten van gebouwen gerestaureerd om nieuwe inkomsten te verwerven, uitsluitend voor monumentenbehoud. In de hoop dat anderen volgen. „Want er zijn maar liefst 450 landhuizen en burchten in dit gebied.”

De gasten kunnen rekenen op een deftige sfeer en persoonlijke begeleiding. De heer of vrouw des huizes verwelkomt de gasten en verzorgt bijvoorbeeld ook een rondleiding. Om die reden krijgt een huis ook niet meer dan tien kamers. De specifieke sfeer in het kasteel of landhuis blijft dan behouden.

De tweepersoonskamers kosten per overnachting al naar gelang de grootte en inrichting tussen de 80 en de 180 euro, speciale kamers iets meer. Maar daarvoor krijgt de bezoeker ook iets bijzonders. In burg Boetzelaer in Kalkar-Appeldorn -met de auto nog geen kwartiertje over de grens- bijvoorbeeld is het mogelijk om de complete bovenverdieping van een echte kasteeltoren te huren. De dikke ronde muren laten geen geluid door, zo weet een bij het project betrokken deskundige, die er op proef een nachtje doorbracht. „Toen stormde het, maar we hoorden niets.”

En in slot Ossenberg in Rheinberg is het de hertogin van Urach zelf, die de bezoekers ontvangt. Ze heeft vier spiksplinternieuwe kamers persoonlijk ingericht. Maar de gasten dienen wel een zekere stijl te bezitten. „Iemand die hier op de fiets komt met een krat bier achterop, komt niet binnen.”

Brögmann trekt de vergelijking met een viersterrenniveau. „Natuurlijk gaat die vergelijking altijd mank, omdat je voor vier sterren een dag-en-nachtreceptie moet bezitten. En die is er in een kasteel met vijf gastenverblijven natuurlijk niet.”

Geen restaurant
Er is altijd sprake van een ”bed and breakfast”-concept. De landhuizen krijgen geen restaurant. Bewust, niet alleen omdat zoiets voor de eigenaren financieel en technisch niet of nauwelijks haalbaar is. Het projectbureau kiest er ook voor om de gasten te stimuleren op eigen gelegenheid de omgeving te verkennen en van de regionale horeca gebruik te maken.

De eerste overnachtingen zijn inmiddels een feit. Burg Boetzelaer, slot Ossenberg en De Reckenburg (bij Emmerich) zijn klaar. Andere kastelen, heropgebouwde ruïnes en landhuizen volgen voor de zomer van 2005, het moment dat het bestuur van Euregio als eis heeft gesteld om het totale project in bedrijf te hebben. Aan de Nederlandse zijde is er deelname van kasteel Slangenburg (Doetinchem), huis De Steeg (Grubbenvorst), de Commanderie van St.-Jan (Nijmegen), kasteel Halsaf (Babberich), huis Loenen (Sint-Ewijk) en huis Landfort (Gendringen). In totaal gaat het om 52 overnachtingseenheden.

Het projectbureau zorgt niet alleen voor de boekingen van burgers. Gemikt wordt verder op bedrijven die in een toren of een zaal hun gasten willen ontvangen of iets anders wensen te organiseren.

Informatie: Culture & Castles e.V., Haus Sieben Linden, Grabenstrasse 78, D-47546 Kalkar, tel 0049-2824952000, info@culture-castles.de en www.culture-castles.de.