Langdurige Covid-19 bij jongeren lijkt een serieus probleem te worden, bleek onlangs uit Noors onderzoek. Minister Hugo de Jonge waarschuwde recent ook al dat ruim een kwart van de jongeren tot 25 jaar drie maanden na besmetting nog klachten heeft.

Urgenda-advocaat Marijn Kingma zegt dat als deze jongeren langdurige coronaklachten ontwikkelen (Long Covid), een zaak tegen de regering kansrijk is. „Ik zou zo’n zaak wel aandurven. Ze mogen me bellen.” Verscheidene jongeren zijn kort na een Janssenprik gaan feesten. Nu voelen ze zich misleid, omdat demissionair minister Hugo de Jonge zegt dat het doel van ”Dansen met Janssen” was zo veel mogelijk jongeren tot vaccinatie aan te sporen. Dat meldde Nieuwsuur vrijdagavond.

Wat is langdurige Covid-19?

Mensen met Long Covid –ook afgekort als PASC– hebben weken tot maanden na de besmetting met Covid-19 nog last van restverschijnselen. Die kunnen bestaan uit vermoeidheid, kortademigheid, pijn op de borst, spierpijn, hoofdpijn, hartkloppingen, aanhoudende verhoging, langdurig verlies van reuk- en smaakvermogen; of de patiënten kampen met een depressie of vergeetachtigheid. Dat laatste heet ook wel ”brain fog”. Na een ernstige Covid-19-infectie kunnen patiënten soms maanden na ontslag uit het ziekenhuis nog een verminderde longfunctie hebben.

Hoe vaak komt Long Covid voor?

Daarvan zijn geen harde getallen bekend. Uit het Noorse onderzoek bleek dat 28 procent van de jongvolwassenen met milde Covid-19-verschijnselen na zes maanden nog steeds last had van verlies van smaak en geur. Een vijfde kampte met vermoeidheid en 13 procent leed aan kortademigheid. Ruim 10 procent had te maken met concentratie- of geheugenproblemen. Uit de cijfers van het RIVM volgt dat ruim een kwart van de besmette jongeren van 16 tot 24 jaar na drie maanden nog last heeft van restverschijnselen.

Anderen wijzen erop dat er bij alle onderzoeken geen controlegroepen hebben meegedraaid. Het is daardoor onmogelijk uit te maken of de verschijnselen wel het gevolg zijn van Long Covid. „Hoeveel van de huidige jongeren kampt in deze tijd niet sowieso al met burn-out, stress of verschijnselen van een depressie?” twitterde Eppo Bruins, voormalig Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie.

Verkennend internationaal onderzoek in mei liet zien dat één op de vijf mensen met milde klachten een halfjaar na de besmetting nog last heeft van Covidgerelateerde klachten; na een jaar gaat het nog om 16 procent.

Wat is de oorzaak van Long Covid?

Long covid kan het gevolg zijn van orgaanschade die door het virus is veroorzaakt. Mogelijk veroorzaken virale eiwitten die in het lichaam achterblijven na genezing chronische ontstekingen. Ook zou het virus zich langdurig in heel kleine aantallen in het lichaam kunnen vermenigvuldigen.

Niemand weet momenteel de exacte oorzaak van langdurige Covid. Er bestaan dus ook geen middelen tegen. Het enige wat artsen kunnen doen, is de symptomen behandelen. Uit sommige berichten zou blijken dat vaccinatie zou helpen tegen Long Covid, andere patiënten rapporteerden juist een verslechtering van hun conditie.

Waardoor houden de klachten bij de een lang aan en bij de ander niet?

Daarover is eveneens nog heel veel onbekend. Wetenschappers vermoeden dat het te maken heeft met de leeftijd: hoe ouder, hoe meer kans op langdurige ziekteverschijnselen.

Long Covid zou verband kunnen houden met de hoeveelheid klachten die iemand heeft in de eerste fase van de besmetting. De Britse University of Birmingham maakte vorige week bekend dat mensen met vijf of meer symptomen van Covid-19 meer kans lopen om Long Covid te ontwikkelen. Vooral mensen met vermoeidheid, hoofdpijn en klachten over de bovenste luchtwegen, en mensen met aanhoudende koorts en maag-darmproblemen lopen een hoger risico.
Ook mensen met overgewicht of met astma lijken vaker langdurig klachten over te houden na een besmetting. Mogelijk houdt ook een felle reactie van het immuunsysteem verband met Long Covid. Het fenomeen lijkt vaker voor te komen bij vrouwen. Gemiddeld rapporteerden mensen met Long Covid 55,9 van de 200 mogelijke symptomen.

Waarom staat de schijnwerper op jongeren met Long Covid?

Jongeren en kinderen kunnen besmet raken en het virus verspreiden, maar ze lopen weinig risico om ernstig ziek te worden of te overlijden aan Covid-19. Daarom worden ze nog niet massaal gevaccineerd. Naarmate er meer volwassenen worden gevaccineerd, raken kinderen en jonge volwassenen verhoudingsgewijs vaker besmet met het virus.

Bij jongeren komen daardoor ook relatief veel gevallen van Long Covid voor. Uit Brits onderzoek volgt dat 10 tot 13 procent van de kinderen die positief testen op Covid-19 na meer dan twaalf weken nog steeds met symptomen van de ziekte kampt. Uit Italiaans onderzoek bleek 27 procent van de kinderen van 6 tot 16 jaar een halfjaar na besmetting minstens nog één symptoom te hebben.
Jakob Armann, kinderarts aan de TU van Dresden in Duitsland, noemt het „een serieus probleem” dat 10 tot 15 procent van de kinderen, ongeacht de aanvankelijke ernst van de ziekte, toch langdurige symptomen vertoont. „Dat moet worden onderzocht.”

Long Covid gaat toch wel weer over?

Dat is wel te hopen. Wetenschappers maken zich grote zorgen over de langetermijngevolgen van besmettingen met Covid-19. Naar verwachting heeft 16 procent van de mensen na een jaar nog steeds last van Long Covid. De vrees bestaat dat sommigen hun hele leven met restverschijnselen zullen kampen. En dat is een groot probleem.

In Nederland zou ongeveer 1 procent van alle besmette personen, zo’n 17.000 mensen, last hebben van langdurige, zo niet blijvende, restverschijnselen. Wereldwijd zou het gaan om 100 miljoen mensen. Volgens neurowetenschapper Athena Akrami van University College London zijn dergelijke aantallen een onderschatting, omdat veel mensen hun klachten niet verbinden aan Covid-19.

Wat de effecten van Long Covid op de lange termijn zijn, is onbekend. Voormalig huisarts Alfons Olde Loohuis waarschuwde afgelopen week in de Volkskrant voor een „Long Covidgeneratie.” Uit een recent Brits onderzoek bleek dat 45,2 procent van de mensen met Long Covidverschijnselen minder is gaan werken, en dat 22,3 procent helemaal niet meer werkt . Ook Nederland moet er rekening mee houden dat deze groep langere tijd beslag kan gaan leggen op de reguliere gezondheidszorg.