Welke boeken gaan er dit jaar mee op vakantie?

„Slechts twee. Het ene is een boek van John Grisham dat recent is verschenen: ”Een tijd voor genade”. En het andere is een biografie over de theoloog Dietrich Bonhoeffer, geschreven door Erik Metaxas. Beide pillen tellen meer dan 600 pagina’s, dus daar ben ik wel even zoet mee.”

Twee totaal verschillende boeken.

„Klopt. Ik zeg altijd: je moet een goed en een slecht boek tegelijk lezen.

Je moet natuurlijk nooit slechte boeken lezen, maar afwisseling werkt voor mij het beste. Eerst bijvoorbeeld een uur iets waarover ik veel moet nadenken, meestal een theologisch boek. En daarna iets wat makkelijker wegleest; een historische roman bijvoorbeeld, of wat luchtiger literatuur.”

Waarom Bonhoeffer?

„Ik heb in Groningen gestudeerd en was daar lid van de CSFR. Op deze studentenvereniging was iedereen altijd vol lof over Bonhoeffer. Dat deed mij kritisch zijn, want ik voelde me niet altijd thuis bij de ligging van de CSFR.

Later kreeg ik verkering met Henriët – zij is nu mijn vrouw. Zij zat in de hersteld hervormde gemeente van Genemuiden. Ds. N. den Ouden was daar toen predikant. Hij haalde Bonhoeffer een keer aan. Toen ben ik zijn boek ”Navolging” gaan lezen. Zo is mijn liefde voor hem ontstaan. Nu lees ik jaarlijks iets van Bonhoeffer.

In 2013 ben ik in onze gemeente tot ouderling verkozen. Als ambtsdrager heb ik moeilijke periodes meegemaakt. In die lastige tijden pakte ik er vaak iets van Bonhoeffer bij. In zijn boeken kon ik echt even bijkomen, ademhalen. Het hielp me om de problemen te relativeren. Mijn moeilijkheden waren niets in vergelijking met de verschrikkingen die hij in de Tweede Wereldoorlog moest meemaken.

Na de zomer begin ik een theologiestudie aan het Hersteld Hervormd Seminarie aan de VU in Amsterdam. Dat is een hele stap, en daarom wil ik de prachtige biografie van Bonhoeffer nog eens lezen. Omdat hij al zo veel voor me betekend heeft.”

En waarom Grisham?

„Dat is dus het ‘slechte’ boek, voor het evenwicht. Iedere vakantie gaat er iets van John Grisham mee. Hij neemt je helemaal mee in de Amerikaanse cultuur. ”Een tijd voor genade” gaat volgens de achterflap over de nasleep van een moord.”

Wat lees je doorgaans in de zomer?

„Bij de plaatselijke bibliotheek kun je jaarlijks een vakantietas laten samenstellen. Vooraf geef je tien titels door; ze garanderen dat er daarvan acht in de tas zitten. De afgelopen jaren heb ik altijd zo’n tas laten vullen. Dit jaar niet, omdat ik dus Bonhoeffer wil lezen.

Meestal geef ik een titel van John Boyne op. En een boek van Sebastian Haffner. Dat zijn dus vooral romans, literatuur en geschiedkundige boeken. De theologie pak ik uit mijn eigen kast.”

Ben je een lezer?

„Mijn vader en moeder lazen in mijn jeugd heel veel. Ik ben hun enig kind, dus het is niet verwonderlijk dat ik ook een boekenwurm werd. Vroeger haalde ik tweewekelijks een stapel bij de bibliotheek. Als het even kon, las ik zelfs onder het eten. Dat doe ik nu niet meer, maar nog steeds lees ik bovengemiddeld veel.”

Hoeveel?

„Rond de zeventig boeken per jaar. Maar omdat elke verslaving slecht is, mogen het er van mij dit jaar niet meer dan 52 zijn.”

Heel wat ouders zouden wensen dat hun kind verslaafd is aan boeken.

„Geen enkele verslaving is goed. Alles waar je meer vreugde in vindt dan in God, is verkeerd. Een leesverslaving is misschien minder schadelijk dan een game-, telefoon- of drugsverslaving, maar boeken kunnen ook een afgod zijn.”

Hoe heb je je ontwikkeld als lezer?

„Het begon met kinderboeken, bijvoorbeeld van K. Norel. In de brugklas kreeg ik meer interesse voor historie. Ik speel al vanaf m’n zevende orgel; op advies van mijn orgelleraar ben ik toen bijvoorbeeld biografieën over Bach gaan lezen.

Op de Pieter Zandt heeft de docent Nederlands, meneer Stam, me de liefde voor de literatuur bijgebracht. Het lezen van de boeken op de literatuurlijst kostte me weinig moeite. Alleen ”Nacht und Nebel” van Floris B. Bakels heb ik niet uit kunnen lezen. Ik strandde gewoon, omdat het té verschrikkelijk, té zwart was.

Aan het eind van de Pieter Zandt zat ik bij de SGP-jongeren. Dat was in de tijd dat het christelijk conservatisme opkwam. Daarom heb ik toen bijvoorbeeld ”Geografie van goed en kwaad” van Andreas Kinneging gelezen.

De interesse voor theologie kwam in mijn studententijd. Ik las toen veel van Ryle en Spurgeon, dat soort namen. Maar eigenlijk ben ik altijd van alles wat blijven lezen. Alle genres, en van allerlei kleur. Dat verbreedt je blik en geeft je inzicht in de historie en verschillende culturen.”

Hoe kom je steeds aan nieuw leesvoer?

„Vrienden van me lezen ook veel. Zij geven tips en lenen soms boeken aan me uit.”

Lees je die boeken dan ook allemaal?

„De meeste wel, maar er staat op zolder ook een vergeten stapel. Dat zijn boeken waar ik gewoon niet aan kan beginnen, waar ik geen zin in kan krijgen.”

Wat zit er in die stapel?

„Van alles. Chaim Potok bijvoorbeeld. Hoe geweldig iedereen zijn boeken ook vindt, ik kan er niet doorheen komen.

Soms lees ik zulke boeken dan toch. Gisteren heb ik bijvoorbeeld ”Het verstoorde leven” van Etty Hillesum uitgelezen. Niet om door te komen, vond ik. Maar als ik er eenmaal in begonnen ben, wil ik het ook uitlezen. Achteraf neem ik me dan wel voor: dit nooit weer, de tijd is me te kostbaar om me hiermee bezig te houden.”

Welk boek zou jij anderen adviseren om deze zomer te gaan lezen?

„Iets van John Owen. Zelf wil ik binnenkort zijn boek ”Gemeenschap met God” lezen. Owen is pittig, maar prachtig.

En van een totaal andere orde: ”Gods linkerhand”, van William Barrett. Dat is een geweldig verhaal over een piloot die neerstort in China.”

In deze serie vertellen RD-lezers over de boeken die ze in de zomer graag willen lezen. Deel 1: Henri Pool.