In de kerken van de Reformatie heeft Maria een veel bescheidener plaats dan in de rooms-katholieke traditie. Dat is begrijpelijk, want de geschiedenis maakt pijnlijk duidelijk dat de aandacht voor Maria niet zelden ten koste gaat van de aandacht voor haar Zoon. Voor protestanten –en ook oosters-orthodoxen– blijven de pauselijke dogma’s van 1854 en 1950 een onoverkomelijk probleem: de onbevlekte ontvangenis en de tenhemelopneming van Maria. Ook de volkspraktijk, waarin Maria als medeverlosseres wordt gezien, maakt duidelijk dat er aan haar verering grote bezwaren kleven. Jezus Christus is de enige Weg tot behoud, zegt de Bijbel. Iedere Mariaverering doet te kort aan de eer van Christus.

Protestanten zijn dan er dan ook terecht huiverig voor om Maria een speciale positie te geven. Toch bestaat het gevaar dat ze van de weersomstuit helemaal geen aandacht meer aan de moeder des Heeren besteden. Maria is niet zomaar een van de vele figuren in het Nieuwe Testament. Niet zonder reden is zij in de Apostolische Geloofsbelijdenis de enige gelovige die bij naam wordt genoemd. Als moeder van Jezus op de grens van het Oude en het Nieuwe Testament heeft ze een unieke plaats, waarom alle geslachten haar gelukkig zullen prijzen (Lukas 1:48).

De roep om meer aandacht voor Maria in protestantse kring is niet nieuw. Het is bovendien opvallend hoe positief de reformatoren over haar spreken, ook al nemen zij nadrukkelijk afstand van allerlei uitwassen in de Mariaverering. Luther, die meer in de middeleeuwse traditie staat dan bijvoorbeeld Calvijn, noemt het feest van de annunciatie „een van de voornaamste feesten.” In zijn Institutie spreekt Calvijn met eerbied over Maria, die hij bij voorkeur aanduidt als „de heilige maagd.” Zowel de reformatoren als de nadere reformatoren prijzen Maria terecht als „begenadigde” en „gezegende” onder de vrouwen. Zij is immers, in de woorden van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, „de gelukzalige maagd.” God werd mens in haar schoot.

Protestanten doen er dus goed aan om Maria niet te vergeten, waarbij de aandacht voor haar nooit ten koste mag gaan voor die aan haar Zoon. Bijzondere aandacht voor Maria en de aankondiging van de geboorte van Christus in de adventstijd, de weken voor Kerst, maken het vieren van het feest van de annunciatie op 25 maart minder nodig. In ieder geval zullen reformatorische christenen een voorbeeld aan Maria moeten nemen, namelijk in haar nederigheid, geloof en ootmoedig luisteren. „Zie, de dienstmaagd des Heeren; mij geschiede naar uw woord”, zei ze tegen de engel die haar de geboorte van de Messias aankondigde. Wat dat betreft is Maria een spiegel waarin nooit genoeg gekeken kan worden. Zeker meerdere keren per dag.