Op 1 mei 1975 wapperde voor het eerst de vlag vanaf het Rotterdamse stadhuis. Nee, niet de Nederlandse driekleur die men vergeten was na afloop van Koninginnedag te verwijderen. Die vlag was namelijk weggehaald en vervangen door een knalrode vlag, verwijzend naar het socialisme en de internationale socialistische beweging. 1 mei, de Dag van de Arbeid, werd na jarenlang getouwtrek in de Rotterdamse gemeenteraad officieel gevierd: de vlag werd uitgehangen en de gemeenteambtenaren kregen een dag vrij. In andere gemeenten, vooral de Zaanstreek, gebeurde hetzelfde.

De reacties waren niet onverdeeld positief. Grote delen van de bevolking associeerden terecht het vieren van 1 mei als Dag van de Arbeid met puur socialisme, revolutie en klassenstrijd. De andere zuilen, katholieken, protestanten en liberalen, moesten daar niets van hebben. Toch zullen er ook nu buiten de kringen van socialisten en sociaaldemocraten best veel mensen te vinden zijn die desgevraagd sympathie zullen uitspreken voor de originele beweegredenen om de Dag van de Arbeid te vieren. De eerste edities (1 mei werd voor het eerst in 1889 gevierd) stonden vooral in het teken van misstanden: geen werkdagen van zonsopgang tot zonsondergang in de fabrieken, maar een achturige werkdag bijvoorbeeld. Welke christen is daartegen?

Toch heeft de viering van 1 mei in Nederland weinig voet aan de grond gekregen. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met het gegeven dat de tegenstellingen tussen werkgevers en vakbonden, of tussen het socialisme en het kapitalisme, in Nederland minder scherp waren dan in andere landen. Anderszins zullen het calvinisme en de grote mate van kerkelijke betrokkenheid tot de jaren zeventig er zeker toe hebben bijgedragen dat velen deze Dag van de Arbeid nog met argusogen bezien als een rood, links en gevaarlijk ding.

Prediker

De rode vlag wordt in onze kringen dus niet gehesen. Maar is er niet meer over te zeggen dan ”rood, links en socialistisch”, wanneer we praten over 1 mei? In Gods Woord vinden we hoe we werk moeten zien en waarderen.

1. Werk komt van voor de zondeval. Het bouwen en bewaren van de aarde was een opdracht van de scheppende, handelende en bouwende God. Werken hoort dus bij Gods goede schepping. Dat is het beginpunt van ons denken en waarderen van werk. Daarmee hijst Hij zelf Zijn banier over ons werk.

2. De doornen en distels zijn na Genesis 3 gekomen. Evenals het „zweet uws aanschijns”. Werken ligt dus onder de vloek en gaat niet meer vanzelf. Er zijn altijd obstakels en moeilijkheden. Die gaan arbeid en beroep niet voorbij.

3. In de Bijbel vinden we een lofzang over de arbeid van onze handen. Deze is te vinden in Psalm 128. Na Genesis 3 en de uitgesproken straf en vloek is er ook zegen beloofd. In de gehoorzaamheid aan God en in het houden van Zijn geboden is er een begaanbaar pad door de doornen en distels.

4. Verder in het Oude Testament vinden we het boek Prediker. Is dan al ons werken ijdelheid? Voor wie doe je je werk? In Prediker 3:9-13 vinden we een belangrijke duiding van Salomo: „Wat voordeel heeft hij, die werkt, van hetgeen hij bearbeidt? Ik heb gezien de bezigheid, die God den kinderen der mensen gegeven heeft, om zichzelven daarmede te bekommeren. Hij heeft ieder ding schoon gemaakt op zijn tijd; ook heeft Hij de eeuw in hun hart gelegd, zonder dat een mens het werk, dat God gemaakt heeft, kan uitvinden, van het begin tot het einde toe. Ik heb gemerkt, dat er niets beters voor henlieden is, dan zich te verblijden, en goed te doen in zijn leven. Ja ook, dat ieder mens ete en drinke, en het goede geniete van al zijn arbeid, Dit is een gave Gods.”

Gods gave is het geheim en dat maakt werk echt zinnig. Werk van Hem, voor Hem en tot Hem. Dan verstaan we onze roeping en is er reden voor vreugde en blijdschap!

5. Paulus leert ons aan het eind van hoofdstuk 6 in de Efezebrief hoe we daarnaar moeten kijken. Vers 7: „Dienende met goedwilligheid den Heere, en niet de mensen.” Gehoorzamen in je werk met vrees en beven, zoals je God dient. God en je naaste dienen in zelfverloochening. Met overgave je best doen in je aardse en dus tijdelijke baan tijdens je pelgrimstocht hier beneden.

6. God werkt nu nog steeds. Hij regeert en kan gebrokenheid helen. Vanwege de zondeval is Hij in veel hogere zin Zijn werk komen doen. Het noodzakelijke en door God gewilde heilswerk om een weg te openen tot behoud. Leven door geloof en bekering in navolging van Hem. Het doel is om voor Hem te leven tot we met Hem leven.

Geschenk

Dit alles overdenkend, zien wij 1 mei in een ander licht. De Dag van de Arbeid is een dag waarop we Gods banier kunnen hijsen. De Dag van de Arbeid als een gedenken van en stilstaan bij een geschenk van God: Hij gaf en geeft ons werk. Zo kan 1 mei, net zoals de biddag en dankdag voor gewas en arbeid, een dag worden van gebed, van dank aan God, van vreugde.

Mr. Jan Schreuders is coördinator arbeidsvoorwaarden en manager juridische dienstverlening bij de RMU. Drs. Jan Kloosterman MBA is Raad van Bestuur bij de RMU.