Ruim 48.000 coronabesmettingen registreerde het RIVM de afgelopen week; 3680 minder dan de week ervoor (-7 procent). De afname ging hand in hand met een daling van het aantal mensen dat zich liet testen: van 550.300 naar 497.000 (-10 procent). Het percentage positieve testuitslagen steeg van 8,5 naar 8,9.

„De cijfers suggereren een daling van het aantal besmettingen”, licht RIVM-woordvoerder Coen Berends toe. „Uit de cijfers kunnen we echter niet concluderen dat de piek voorbij is. We wachten af wat er de komende week gaat gebeuren.”

Dat minder mensen zich lieten testen, heeft volgens Berends vermoedelijk te maken met het lange Paasweekend. „Mensen met milde klachten zijn dan minder geneigd zich te laten testen.”

Ook Marino van Zelst, lid van corona-adviesgroep Red Team en onderzoeker aan de Tilburg University, vindt het lastig te zeggen of de cijfers reden zijn tot optimisme. „Het lijkt erop dat de stijging van de afgelopen weken eruit is. Maar omdat minder mensen zich lieten testen, hebben we daar minder zicht op. Het kan zijn dat de situatie niet aan de beterende hand is maar op hetzelfde niveau blijft.”

Ook het aantal ziekenhuisopnames nam af, 45 minder dan de week ervoor (-3 procent). Is dat een aanwijzing dat het de goede richting op gaat? RIVM-woordvoerder Berends: „Dat kan. Maar we houden een slag om de arm. We weten pas dat we de top bereikt hebben als we er goed overheen zijn. Het verloop is grillig. In de tweede golf dachten we op een gegeven moment ook over de piek heen te zijn, maar toen steeg de curve weer.”

Momenteel liggen er 2500 coronapatiënten in het ziekenhuis, waarvan 750 op de intensive care. „Dat is ongelooflijk veel”, stelt Van Zelst. „De druk is ontzettend hoog.”

Behalve coronapatiënten lagen dinsdag 387 patiënten met andere aandoeningen op de ic; 66 minder dan een week eerder. Van Zelst leidt daaruit af dat de reguliere zorg in het gedrang komt. „Er zouden meer mensen op de ic moeten liggen. Die liggen er echter niet, omdat ziekenhuizen veel operaties uitstellen.”

Oorzaak van de uitgestelde zorg is dat personeel wordt ingezet voor coronazorg. Daarnaast speelt mee dat het ziekteverzuim heel hoog is; op sommige plaatsen tot wel 15 procent. Van Zelst: „Veel zorgmedewerkers hebben lange tijd onder hoge druk gewerkt en trekken het niet meer.” Nu ze thuiszitten, kunnen ziekenhuizen nog minder werk verzetten. „De situatie is kritiek.”

Aan versoepelen van de maatregelen denkt Van Zelst, die het ministerie van Volksgezondheid adviseert, voorlopig nog niet. „De druk in de eerstelijns- en tweedelijnszorg is zo gigantisch hoog. De overheid kan zich nu geen fouten veroorloven.”

Het effect van vaccinatie is nog niet te merken aan de besmettingscijfers, maar wel aan de ziekenhuisopnames en de sterfte. „De sterftecijfers gaan echt hard naar beneden. Maandag was de eerste keer in een halfjaar tijd dat er minder dan tien sterfgevallen waren te betreuren.” Op 5 april bezweken acht mensen aan corona; op 5 oktober zeven.

Ook het aantal 80-plussers dat in de coronakliniek moet worden opgenomen, daalt zienderogen. „Daarover ben ik echt optimistisch.”

Het vaccineren van 75- tot 79-jarigen en de hoogrisicogroepen is net begonnen. Volgens Van Zelst zou over een paar weken een effect te zien moeten zijn op het aantal ziekenhuisopnames in die groepen.

Het Red Team-lid verwacht eind mei het eerste effect van vaccinatie te zien op het aantal coronapatiënten dat op de intensive care moet worden opgenomen. Tegen die tijd zouden de 60- tot 69-jarigen –de grootste groep op de ic– door vaccinatie beschermd moeten zijn.