„Inhaalslag om huizen aardgasvrij te maken moet nog komen”
Het CBS becijferde woensdag dat er in 2017 en 2018 slechts 12.000 bestaande woningen van het aardgas af gingen. Is het aardgasvrij maken van Nederland wel een haalbare kaart?
Een blik op de cijfers maakt de uitdaging in een klap helder. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er in 2030 1,5 miljoen bestaande woningen aardgasvrij zijn gemaakt. Een simpel rekensommetje leert dat er tot die tijd gemiddeld dus ruim 2500 woningen per week van het aardgas af moeten.
De 120 woningen per week in 2017 en 2018 steekt daar schril bij af. Daarbij moet aangetekend worden dat het Klimaatakkoord pas halverwege 2019 is gesloten. Ook zijn gemeenten nog volop bezig met het ontwikkelen van plannen wanneer en hoe de eerste woonwijken van het aardgas af gaan. Deze zogeheten warmtevisies moeten uiterlijk aan het eind van dit jaar gereed zijn.
Grote hobbels
Het ligt dan ook voor de hand dat gemeenten de smaak te pakken krijgen richting 2030 en over een paar jaar een inhaalslag maken. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland moeten in 2021 bijvoorbeeld al bijna 1.000 woningen per week aardgasloos worden. Dit aantal zou later dit decennium oplopen tot 4.000 per week.
Voordat gemeenten een inhaalslag kunnen maken, moeten er eerst twee grote hobbels worden weggenomen, zegt Esther Verhoeff, woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. „Allereerst hebben gemeenten de financiële middelen niet. De omschakeling moet wel betaalbaar zijn en de rekening moet niet bij de inwoner komen te liggen. Daarnaast is de wet- en regelgeving nog niet op orde. Je mag als gemeente bijvoorbeeld niet zeggen tegen iemand die niet van het gas af wil: „We gaan het toch doen!” Als de twee knelpunten niet worden opgelost, gaat het doel voor 2030 zeker vertraging oplopen.”
Toch is de realiteit ondertussen hard. Zelfs in de wijken die vooropliepen is nog weinig gebeurd. In oktober 2018 werden 27 woonwijken aangewezen als aardgasvrije proeftuin. Uit een inventarisatie van de Volkskrant bleek in januari dit jaar dat er tot nu toe in totaal 206 huizen van het gas zijn afgesloten.
De woordvoerder voor het Programma Aardgasvrije Wijken bij het ministerie van Binnenlandse Zaken geeft aan dat het een leerproces is en het echte werk nog moet beginnen. „Het verduurzamen van woningen is een proces met een lange adem. Gemeenten doorlopen een zorgvuldig en uitgebreid proces om inwoners van de wijken te betrekken bij het aardgasvrij maken van de wijk. Dat vergt tijd.” Nu het besef van de enorme uitdaging is ingedaald, staan steeds meer gemeenten een nuchtere aanpak voor: door minder te focussen op aardgasvrij maken, maar woningen daar wel vast voor gereedmaken, aardgasvrij-ready heet dat. De woordvoerder van BZK: „Ook zo’n stapsgewijze aanpak kan in belangrijke mate gaan bijdragen aan het halen van de doelen. Dit gaat om bijvoorbeeld isoleren en het vervangen van de cv-ketel door een hybride warmtepomp. Het beleid van het ministerie is uiteindelijk gericht op CO2-besparing in de gebouwde omgeving.”
