Het doel van de bijeenkomst was om boven water te krijgen of behoudende christenen in Duitsland –net als in Amerika– invloed hebben op de politieke besluitvorming. De Amerikaanse ”Biblebelt” bevindt zich grofweg in het zuidoosten van de VS. Daar wonen veel conservatieve evangelicalen, die zich via de Republikeinse Partij in politieke zin laten gelden.

Duitsland kent eveneens een concentratie van behoudende, piëtistische christenen, in onder meer Württemberg –in de deelstaat Baden-Württemberg in het zuidwesten van Duitsland– en in het Ertsgebergte in het oosten.

Volgens godsdienstwetenschapper Katharina Neef kent Duitsland inderdaad protestantse regio’s waar „de religiositeit hoger is” en de mensen sterk kerkelijk betrokken zijn, zoals Württemberg en het zuiden van Saksen. In het Ertsgebergte en Oberlausitz is de inslag meer conservatief.

Mars

Neef noemde als voorbeeld de ”stille mars voor het leven” die sinds 2010 jaarlijks in Annaberg-Buchholz wordt gehouden. De „tendens tot conservatieve waarden” werd volgens haar ook zichtbaar in de Markersbacher Verklaring, waarin een aantal lokale kerken zich in 2012 uitsprak tegen homoseksuele relaties van predikanten.

Anders dan in Amerika uiten deze piëtistische en conservatieve kerkelijke groeperingen zich niet direct in politieke zin. Hun stemgedrag is ook niet eenduidig. Ze proberen vooral invloed te krijgen op beslissingen die binnen hun kerk worden genomen.

Superieur

Godsdienstsocioloog prof. Detlef Pollack verwees in zijn bijdrage naar de resultaten van een niet-representatief onderzoek dat hij van juli tot december 2020 online uitvoerde onder 2032 deelnemers; 199 respondenten noemden zichzelf ”evangelisch”.

De evangelicalen zijn volgens het onderzoek geneigd hun geloofsopvattingen als superieur te zien; religie staat voor hen in twijfelgevallen boven de wetenschap. De coronapandemie zien ze in toenemende mate als een goddelijke straf. Ook gebruiken evangelicalen vaker dan anderen samenzweringstheorieën als verklaring voor de coronapandemie, zou uit het onderzoek blijken. Ze gaan er ook vaker van uit dat er „kwade krachten” achter de coronacrisis zitten.

Verder hebben evangelicalen in Duitsland minder vertrouwen in politieke partijen, de regering en instellingen dan andere respondenten en hebben ze bovengemiddeld veel „islamofobe opvattingen.” Hun houding tegenover Israël en de Joden is daarentegen zeer vriendelijk. Evangelicalen hechten veel waarde aan het gezin. Dit onderscheidt hen van andere sociale groepen. Een kwart van hen gaf aan dat ze op de rechts-radicale partij AfD zou stemmen. Duitsland gaat op 26 september naar de stembus.

Onhandig

FDP’er Stefan Ruppert, voormalig lid van de Bondsdag, stelde dat de behoudende Evangelische Alliantie erin is geslaagd haar lobbywerk in de Bondsdag te professionaliseren. In tegenstelling tot de grote volkskerken –de Rooms-Katholieke Kerk en de Evangelische Kerk in Duitsland– was de Evangelische Alliantie vroeger wat „onhandig” op dat punt. Dat is nu veranderd.

Ruppert vond het overigens legitiem dat kerken in een seculiere staat opkomen voor hun belangen. Net zo goed als Greenpeace of het Duitse Verbond van Vakverenigingen dat recht hebben. „Voor mij is pluraliteit op zich een goede zaak”, zei hij, verwijzend naar de vrijheid van meningsuiting.