Tussen de Europese Commissie en AstraZeneca ontstond een fel conflict nadat de farmaceut meedeelde in het eerste kwartaal veel minder dan het eerder beloofde aantal doses van zijn vaccin te leveren. In plaats van de beloofde 80 miljoen zou het bedrijf maar 31 miljoen doses kunnen leveren.

De EU vertrouwde dit niet en wil de hele productielijn van de farmaceut doorlichten. Daarop voerde de EU ook uitvoercontroles in op vaccins die in de EU worden gemaakt, en dus ook aan de grens met Noord-Ierland en Ierland. Volgens het brexitprotocol moeten alle producten zonder controles vanuit de EU naar Noord-Ierland vervoerd kunnen worden. De EU beroept zich nu echter op artikel 16 van het protocol, waardoor delen van de overeenkomst in bepaalde omstandigheden eenzijdig terzijde kunnen worden geschoven.

De Noord-Ieren vrezen dat de overeenkomst hierdoor wordt ondermijnd. Binnen de Noord-Ierse politiek klinkt het verwijt dat artikel 16 alleen gebruikt wordt als het de EU uitkomt. De Britse minister Michael Gove nam al contact op met Brussel en ook de Ierse premier zou contact hebben gezocht met commissievoorzitter Ursula von der Leyen.

Veel EU-landen, ook Nederland, hebben zwaar ingezet op het vaccin van AstraZeneca. Nederland hoopte in februari en maart al miljoenen vaccins te ontvangen, maar zou het met wat nu op tafel ligt moeten doen met ongeveer 1,2 miljoen tot 1,5 miljoen doses.