„Afrika is rijk aan dure grondstoffen. Dat zorgt ervoor dat het een opkomend continent is om misdaadgeld wit te wassen. Het goud en de diamanten worden overal ter wereld verkocht en van de opbrengst wordt bijvoorbeeld weer een hotel in Amsterdam gekocht. We zien steeds vaker dat misdaadgeld wordt witgewassen via goederen”, aldus scheidend FIOD-directeur Bert Langerak in een interview met het AD.

Ook gebeurt witwassen via de handel met grote partijen aardappelen die naar Afrika worden overgebracht. Uit onderzoek van de FIOD en de politie bleek dat criminelen in een paar jaar tijd voor meer dan 150 miljoen euro aan landbouwproducten hebben geëxporteerd. „Ze gaan met hun sporttas vol briefjes van 500 euro naar een teler en betalen de aardappelen contant namens de buitenlandse koper. Die aardappelen worden geëxporteerd en in een ander land verkocht. Crimineel geld wordt zo vermengd met legale handel. Dan lijkt de opbrengst afkomstig uit eerlijke handel, dus wit”, zegt Langerak.

Dat principe heet trade based money laundering. „Je ziet het ook gebeuren bij ondergronds bankieren. Daar moeten transacties van land A naar land B uiteindelijk vereffend worden. Dan zien we dat goederen als landbouwmachines of auto’s worden verscheept om elders te worden verkocht. Goederen worden steeds vaker gebruikt om geld te verplaatsen of wit te wassen”, weet de FIOD-directeur.

Het is criminelen gelukt hele branches te infecteren met misdaadgeld. Met de export van leaseauto’s werd de afgelopen jaren meer dan 120 miljoen euro witgewassen. Langerak: „Over de autobranche werd altijd gezegd dat er veel contant geld in omging. Daarnaar hebben we met de FIOD en de banken onderzoek gedaan. Wat blijkt nu: dat dat helemaal niet zo normaal is; en dat vermoedelijk een groot deel van dat contante geld afkomstig is uit criminaliteit.”