Asia Bibi, icoon voor slachtoffers van de beruchte blasfemiewet in Pakistan, leek van haar voetstuk te vallen. In een interview met Voice of America Urdu kortgeleden trok zij haar handen af van uitspraken in haar biografie en stelde ze geen problemen te hebben met de blasfemiewet en met haar land. Een dag later riep ze in een vraaggesprek met Aid to the Church in Need premier Imran Kahn op de rechten van minderheden te beschermen.

Internationaal maar ook in Nederland hebben talloze organisaties, politici en anderen zich jarenlang ingezet voor het lot van Asia Bibi. Sloegen zij de plank mis en was al die aandacht voor haar misplaatst? Onze contacten vanuit Pakistan lieten weten dat ze teleurgesteld zijn over de verwarring die de uitspraken van Asia teweegbrachten. Zo staan we er zelf ook in, al is er enige nuancering nodig.

Asia Bibi’s verhaal staat volgens ons nog recht overeind: religieuze vervolging, het falen van de Pakistaanse overheid en de rechterlijke macht om zonder vertraging recht te spreken en de grote druk van extremistische moslims op de christelijke minderheid en hun aversie tegen het Westen. Dat is de realiteit van christenen en andere minderheden in Pakistan: op eieren lopen uit angst voor een uit de lucht gegrepen beschuldiging van blasfemie. En ben je beschuldigd, dan lijk je alles tegen je te hebben: dat laten de mensen zien die vaak al jarenlang gevangen zitten in afwachting van een uitspraak. Het land staat niet voor niks op de vijfde plaats van de Ranglijst Christenvervolging.

Nog steeds doelwit

Tegelijk is er ook duiding van de positie die Asia nu inneemt. Asia Bibi ging in 2009 als ongeschoolde vrouw de gevangenis in. Ze werd ter dood veroordeeld, bedreigd en onder traumatische omstandigheden vastgehouden, terwijl haar familie moest onderduiken. Ondertussen werd ze, zonder dat haar iets was gevraagd, het gezicht van de slachtoffers van Pakistans blasfemiewet. Mensen die het voor haar opnamen, werden vermoord. Na haar ‘vrijlating’ werd ze nog maanden vastgehouden. Wat is haar toen overkomen en hoeveel druk is er op haar uitgeoefend?

Toen mocht ze het land verlaten en stortte de hele wereld zich op haar. De druk om een boek uit te brengen, was groot. Ze heeft via telefonische interviews met behulp van een vertaler haar verhaal verteld. Hoe is het voor een vrouw die in haar eigen maatschappij weinig waard is om te ontdekken dat je een internationaal icoon bent geworden?

De aandacht voor mensenrechtenschendingen in Pakistan verdient onze inzet. Wat gebeurd is, leert ons wel om terughoudend te zijn in het teveel inzoomen op één situatie, terwijl veel meer mensen klem zitten in Pakistan.

Laten we Asia met rust laten in plaats van haar voor de camera’s op te voeren. Zij heeft uitgebreid de tijd nodig voor heling, aanpassing en gewenning aan haar nieuwe leven en omstandigheden. Ze leeft nu in een vrij land, maar haar vrijheid is nog steeds kwetsbaar. Ze zal de rest van haar leven moeten onderduiken. Voor extremisten is zij nog steeds een doelwit. Dus laat haar uit de schijnwerpers stappen en (voor zover dat mogelijk is) in alle rust en bescherming de brokstukken van haar leven bij elkaar rapen en dealen met de demonen van de afgelopen jaren.

Asif Pervaiz

De blasfemiewet maakt tot op de dag van vandaag nog haar slachtoffers. Deze week nog berichtte collegaorganisatie HVC dat een christelijke man, Asif Pervaiz, ter dood veroordeeld was. Laten we ons op hem en anderen richten en opkomen voor de kwetsbare minderheden in Pakistan. Het lijkt niet reëel dat de blasfemiewet binnen afzienbare tijd zal verdwijnen in Pakistan, maar laten we dan blijven strijden tegen het misbruik en de extreme strafmaat van die wet. En daarmee staan we weer op één lijn met Asia Bibi.

De auteur is directeur Open Doors Nederland.