Vijf dagen lang zaten de delegaties urenlang aan tafel om een akkoord te bereiken. Het was zoeken naar een aanvaardbaar compromis. De Amerikaanse president Donald Trump en zijn partijgenoten legden het accent op de continuïteit van het bedrijfsleven; de Democraten wilden vooral aandacht voor verbetering van de gezondheidszorg en leniging van de nood van individuele gezinnen.

In het pakket dat er nu ligt, lijkt het gewenste compromis te zijn bereikt. Wel moet het Congres nog stemmen, maar de verwachting is dat de overgrote meerderheid woensdag akkoord gaat.

Hoewel de details nog moeten worden uitgewerkt, zijn de contouren wel helder. Ongeveer 500 miljard wordt vrijgemaakt om de druk op de zwaarst getroffen industrieën te verlichten. Een vergelijkbaar bedrag wil men reserveren voor directe betalingen aan Amerikaanse families. Die kunnen aanspraak maken op maximaal 3000 dollar per gezin. Voor het midden- en kleinbedrijf komt zo’n 350 miljard dollar beschikbaar voor leningen. Rond 250 miljard dollar van het steunpakket gaat waarschijnlijk naar ondersteuning voor werklozen en er wordt zo’n 130 miljard voor ziekenhuizen vrijgemaakt.

Laks

De leider van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, verweet Trump de achterliggende dagen bij herhaling te laks en te laconiek te zijn. Laatdunkend zei ze: „Hij roept maar wat.” Zij nam Trump kwalijk niet tijdig te zijn begonnen met het inslaan van testen, maskers en beademingsapparatuur.

Om die kritiek te stoppen, zei de president vorige week gebruik te zullen maken van de Defense Protection Act. Deze wet uit 1950, ooit aangenomen in verband met de Koreaanse oorlog, geeft de president in bijzondere tijden de bevoegdheid direct in te grijpen bij de productie, vordering en verdeling van essentiële goederen. Deze maatregel wakkert in Nederland de zorg aan dat Trump beslag zal leggen op apparaten die minister Van Rijn deze week bij de Philipsfabrieken in Amerika heeft besteld.

De regering riep op 13 maart de noodtoestand uit; op 17 maart vroeg Trump Amerikanen vijftien dagen zoveel mogelijk thuis te blijven en samenkomsten te beperken tot tien personen.

Concrete maatregelen om de ziekte te bestrijden, worden in de VS echter vooral door de regeringen van de Amerikaanse staten genomen. Hun benadering van de coronacrisis kan daardoor onderling flink verschillen.

Californië kwam vorige week vrijdag als eerste met meer ingrijpende ”social distancing”-maatregelen. Vijftien andere staten, negen counties en drie steden volgden binnen enkele dagen dat voorbeeld, waarmee grofweg de helft van de Amerikanen is gevraagd hun woningen zo weinig mogelijk te verlaten. Inmiddels hebben 158 miljoen mensen in de VS beperkingen opgelegd gekregen.

Abortus

Niet alle staten denken er zo over. De gouverneur van Florida, Ron DeSantis, zei niet van plan te zijn de inwoners van zijn staat te vragen thuis te blijven. De gouverneurs van Ohio en Texas hebben in de strijd tegen corona maatregelen genomen die de woede van de pro-abortusbeweging opriepen. Om in ziekenhuizen voldoende capaciteit en materialen te hebben voor de opvang van coronapatiënten, willen beide magistraten een stop zetten op abortussen, ook als die in speciale abortusklinieken worden uitgevoerd. Alleen wanneer er sprake is van levensbedreigende situaties, mag de ingreep van de regering van die staten plaatshebben. De pro-abortusorganisatie Planned Parenthood is tegen deze maatregel in beroep gegaan.

Intussen breidt de ziekte zich in de VS snel uit. President Trump bevestigde begin deze week nog eens dat de situatie in zijn land zeer ernstig is. Toch zei hij dinsdag te verwachten dat de Amerikaanse economie voor Pasen weer op gang is gekomen. „Ons land is niet gebouwd om op slot te gaan”, zei hij. „Amerika zal, wederom en snel, opengaan om zaken te doen. Heel snel. Veel sneller dan de drie of vier maanden die iemand voorstelde. Veel sneller. We kunnen het middel niet erger laten zijn dan het probleem zelf.”

Deskundigen op gebied van infectieziekten hebben daar grote twijfels bij. „We staan nog maar het begin”, zei immunoloog dr. Anthony Fauci dinsdag.

Dow-Jonesindex maakt sterkste opmars sinds 1933

Het nieuws dat de Amerikaanse regering en de Senaat een akkoord hebben bereikt over het omvangrijke noodpakket zorgde wereldwijd voor optimisme op de beursvloeren.

De aandelenbeurzen in New York zijn dinsdag met stevige winsten gesloten. De leidende Dow-Jonesindex won bijna 11 procent tot 20.704,91 punten, wat de sterkste eendaagse stijging betekende sinds 1933. De brede S&P 500 won 9,4 procent tot 2447,33 punten en technologiebeurs Nasdaq kreeg er 8,1 procent bij tot 7417,86 punten.

Beleggers op de Japanse aandelenbeurs trokken zich op aan de historische opmars op Wall Street. De Nikkei in Tokio eindigde met een winst van 8 procent op 19.546,63 punten en bereikte het hoogste niveau in twee weken tijd. Een dag eerder won de hoofdindex al ruim 7 procent.

De aandelenbeurs in Amsterdam ging woensdag verder omhoog. Ook de andere Europese beurzen stonden in het groen na de historische opmars een dag eerder. De AEX-index op het Damrak beleefde dinsdag de beste dag sinds de financiële crisis in 2008.

De Amsterdamse hoofdindex noteerde in de ochtendhandel 2,5 procent hoger op 473,48 punten. De AEX had een dag eerder al bijna 9 procent gewonnen. De MidKap kreeg er 4,6 procent bij tot 665,91 punten. De beurzen in Londen, Frankfurt en Parijs klommen tot 3,4 procent. De hoofdindex in Milaan steeg 3,3 procent.

Een vat Amerikaanse olie kostte 2,3 procent meer op 24,57 dollar. Brentolie werd 1,7 procent duurder op 27,61 dollar per vat.