Gekibbel dreigt NAVO-top te domineren
De bedoeling was dat de leiders van de NAVO-landen eensgezindheid zouden uitstralen bij de viering van het 70-jarig bestaan van het militaire bondgenootschap. Maar meningsverschillen over de strategie en onvrede over het gebrek aan politieke samenwerking dreigen de boventoon te voeren als premier Mark Rutte en zijn collega’s dinsdag en woensdag bijeenkomen in Londen.
De Franse president Macron gooide recentelijk de knuppel in het hoenderhok door de alliantie hersendood te noemen. Hij is de grootste criticus van de inval in Noord-Syrië waar Turkije zonder overleg toe overging nadat de VS zich uit het gebied hadden teruggetrokken. Een ondermijning van de strijd van de internationale coalitie tegen terreurbeweging IS waar ook de NAVO bij is aangesloten, aldus onder meer Macron. De Turkse president Erdogan toonde zich net zo strijdbaar en noemde de Fransman op zijn beurt hersendood.
Daarnaast is de Turkse aankoop van het Russische antiraketsysteem S-400 slecht gevallen bij veel bondgenoten. De Nederlandse lijn is om Ankara op deze punten aan te spreken als daar gelegenheid voor is.
De leiders van de 29 lidstaten worden dinsdagavond ontvangen op Buckingham Palace door koningin Elisabeth. De enige officiële werksessie in een golfhotel in de voorstad Watford staat woensdagochtend in het teken van onder meer de lastenverdeling. President Trump krijgt dan te horen dat alle lidstaten weer meer aan defensie zijn gaan uitgeven, maar dat niet alle landen het streefcijfer van 2 procent van het nationaal inkomen in 2024 halen. Landen als Nederland en Duitsland waarvoor dit doel nog buiten bereik is, krijgen wellicht weer een veeg uit de pan van Trump.
Om hem hun goede wil te tonen gaan de overige landen, Frankrijk uitgezonderd, meer bijdragen aan de NAVO-begroting van ruim 2,3 miljard euro per jaar. De bijdrage van de VS gaat flink omlaag en komt op hetzelfde niveau als Duitsland.
Andere onderwerpen op de agenda zijn de ‘agressieve’ houding van Rusland, het belang van wapenbeheersing, de paraatheid van de strijdkrachten, de opkomst van China, nieuwe technologieën en de ruimte als NAVO-domein.
Vanwege het gebrek aan coördinatie gaat een groep van ‘eminente personen’ wellicht werken aan verbetering van de politieke samenwerking binnen de alliantie. Voor zo’n commissie onder leiding van topman Jens Stoltenberg is brede steun. Nederland is hier heel positief over en zou graag bijdragen.