De beschreven situatie is herkenbaar voor veel ouders van wie de kinderen tussen de middag thuis eten. De korte beschikbare tijd en de dingen die (moeten) gebeuren, laten bij velen het stressniveau sowieso al stijgen.

Het is fijn als kinderen de mogelijkheid hebben om thuis te eten en hun verhaal te doen. Voor sommige kinderen is dit ook een moment van ontlading van opgebouwde spanning en tegelijkertijd een oplaadmoment. Om de situatie tussen de middag rustiger en gezelliger te laten verlopen, is het belangrijk dat ouders goed zijn voorbereid. Deze moeder kan een halfuur van tevoren stoppen met haar bezigheden en zichzelf een rustmoment gunnen voordat de drukte begint.

De kleine kan misschien alvast de fles krijgen of zijn brood eten, zodat hij een gevulde maag heeft en daardoor rustiger is tijdens de maaltijd met de anderen. Daarnaast kan het helpen het brood alvast te smeren, om zo tijd te winnen tijdens het eetmoment. Het kan ook goed werken om gymtassen of bibliotheekboeken in de ochtend alvast mee te geven naar school, die kunnen dan tussen de middag niet worden vergeten.

Routine

Omdat het tussen de middag thuis eten een bijna dagelijks terugkerende situatie is, is het handig met elkaar een vaste routine op te bouwen. Denk aan één vaste plek voor jassen, tassen en schoenen. Zo kunnen de kinderen die makkelijk terugvinden als ze weer naar school gaan.

Als de opvoeder steeds dezelfde volgorde aanhoudt, komt er meer structuur, overzicht en rust. Het kan overigens per gezin en per kind verschillen hoe strak opvoeders moeten vasthouden aan die vaste volgorde. Een voorbeeld van een vaste volgorde is:

Bij binnenkomst jassen, tassen en schoenen in de gang.

De kleinste wordt vastgezet in de kinderstoel.

Besteed vervolgens aandacht aan het kind dat misschien huilt of zijn spanning kwijt wil.

Iedereen gaat aan tafel.

Tijdens het eten mogen de kinderen om de beurt hun verhaal doen. Ondertussen eten en drinken ze.

Stel na de maaltijd vast hoeveel tijd er resteert en wat er moet gebeuren. Geef de kinderen gerichte opdrachten.

Laat de kinderen ruim van tevoren hun schoenen en/of jas aandoen.

Ga vervolgens terug naar school.

Leiding

Reageren op alles wat er gebeurt is een logische reactie in een chaotische situatie. Het helpt als de ouder meteen de leiding neemt en de situatie stuurt. Dan ontstaat er meer rust.

Houd het doel voor ogen en begeleid de kinderen daarnaartoe: eten en weer terug naar school. Benoem ook wat de kinderen moeten doen en niet te veel wat ze niet mogen. De sfeer blijft dan positiever. Dus wel: „Eet je boterham maar op”, maar niet: „Niet spelen met je eten.” Wel: „Blijf maar op je stoel zitten”, maar niet: „Niet weglopen van tafel!”

Het is begrijpelijk dat alle kinderen willen vertellen wat ze hebben meegemaakt. De ouder kan dit aan de kinderen duidelijk maken door te zeggen: „Ik weet dat jullie allemaal wat willen vertellen, zullen we het om de beurt doen? De jongste mag eerst.”

Op die manier krijgen alle kinderen de gelegenheid om te vertellen wat hun het hoogst zit. De andere onderwerpen moeten tot later in de middag wachten.

Stel ook gerichte vragen: „Is er bij jou op school nog iets leuks of vervelends gebeurd?” „Wil jij nog iets vertellen over vanochtend?” Of bedenk zelf een gespreksonderwerp waarover het gezin even kan praten. Dit leidt de aandacht af van onderling gekibbel.

Ruzies

Deze moeder wil het moment tussen de middag graag gezelliger laten verlopen. De ruzies tussen de kinderen passen niet in dat beeld. Dat is te begrijpen. Iedere ouder wenst dat de kinderen altijd vriendelijk tegen elkaar zijn en geen ruziemaken.

Ruzies tussen broertjes en zusjes komen echter in elk gezin voor en passen ook in de normale ontwikkeling van kinderen. Jonge kinderen zijn nog sterk op zichzelf gericht en niet zozeer op de behoeften van anderen. Het kan ook zijn dat een kind geen prikkels van broer of zus erbij kan hebben omdat zijn hoofd volzit van school. Gun dit kind dan even een plekje waar het tot zichzelf kan komen.

Verschillen

Ruziemaken is leerzaam voor kinderen. „Ruzies tussen broers en zussen zijn heel belangrijk voor de kinderen om te leren omgaan met verschillen in meningen, karakters en belangen. Als kinderen dat nu goed leren, hebben ze daar hun hele leven lang profijt van”, schreven de communicatie-experts Faber en Mazlish al in 1999. Dit besef kan helpen om de visie op ruziemaken te veranderen. Daardoor hebben ouders hiervan minder last.

Een aantal tips over omgaan met ruzies tussen kinderen, van psychogoed.nl:

Laat kinderen ruzies zo veel mogelijk zelf oplossen. Zo krijgen ze de kans te oefenen in het oplossen van een conflict.

Help ruzies oplossen als de kinderen er niet uitkomen of als ze elkaar pijn gaan doen.

Laat alle kinderen hun verhaal doen.

Erken gevoelens. „Jij was boos en nu heb je hem geslagen.”

Stel een grens. „Slaan mag niet, dat doet pijn.”

Leer je kind een goede manier van reageren. „Zeg: Stop ermee, ik vind het niet leuk.”

Concentreer je niet op de schuldige(n), maar op de oplossing. Benoem de behoeften van beide kinderen en laat hen zelf een oplossing bedenken. „Jij was fijn met de auto’s aan het spelen en jij pakte een auto af omdat je ook met de auto’s wil spelen. Hoe kunnen jullie dit oplossen?” Controleer bij beide kinderen of ze tevreden zijn met de oplossing.

Complimenteer de kinderen als het een poosje goed gaat.

Als er vaak ruzie is, kan het werken om een aantal concrete positieve afspraken te maken. Bijvoorbeeld: „We zeggen elke dag iets aardigs tegen elkaar.” Investeer zelf ook in een goede relatie met ieder kind afzonderlijk.

En is er een periode minder ruzie in huis? Sta er dan bij stil hoe goed en lieflijk het is dat de zonen en dochters als broeders en zusters samenwonen (Psalm 133:1).

Mooi streven

De moeder die deze vraagt stelde, heeft er last van dat voor haar gevoel de sfeer in het gezin tussen de middag niet gezellig is. Dit omdat de kinderen veel ruziemaken. Zij probeert die te sussen en voor scheidsrechter te spelen.

Dit zegt iets over deze moeder. Zij wil het graag gezellig maken thuis voor haar kinderen. Dat is een mooi streven. Het is fijn als kinderen thuis een veilige basis hebben waar zij zich veilig en geliefd voelen.

Het is echter ook realistisch om te bedenken dat er tussen de middag moet worden gegeten en dat de ouder vooral taakgericht bezig is met het gezin.

’s Middags uit school is er meer tijd en rust is om het gezellig met elkaar te hebben. Dit besef kan moeder misschien ook meer rust geven.

>>rd.nl/eigenwijzer voor meer bijdragen van deze opvoedingsrubriek.

Tips

Neem even rust voor de drukte begint en bereid je erop voor.

Bouw met het gezin een vaste routine op; dat zorgt voor meer rust.

Neem de leiding in een chaotische situatie.

Geef elk kind kort persoonlijke aandacht.

Bedenk dat ruziemaken ook leerzaam is voor de kinderen.

Meer lezen over ruzies tussen kinderen? Lees het boek: ”How2Talk2Kids. Broers en zussen zonder rivaliteit”.

Wilt u reageren of hebt u vragen over opvoeding? Leg ze (anoniem) voor aan de medewerksters van Eigenwijzer. Dat kan door de situatie en de (gezins)omstandigheden, liefst uitvoerig, te mailen naar: wijs@rd.nl of te sturen naar: RD, t.a.v. redactie Wijs, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.