Het Britse Lagerhuis heeft donderdagavond een motie aangenomen waarin staat dat de regering wil proberen eenmalig uitstel van de brexit te regelen tot 30 juni. Het voorstel kreeg 413 stemmen voor en 202 tegen, een meerderheid van 211 stemmen. De meeste nee-stemmers behoorden tot de Conservatieve partij van May.

Een korte verlenging van de brexitdeadline is echter alleen zinvol als op uiterlijk 20 maart alsnog een deal is goedgekeurd door het Lagerhuis. Een dag later komen de Europese leiders bijeen. Die moeten unaniem instemmen met een uitstel van de huidige deadline op 29 maart. De 27 leiders willen volgens de Britse regering ongetwijfeld weten wat Londen gaat doen als uitstel wordt verleend.

Maar eerst moet de Britse regering een formeel verzoek tot verlenging van de artikel-50-procedure in Brussel indienen. In dat artikel staan de regels voor een vertrek van een lidstaat uit de EU. Het verzoek moet met redenen omkleed zijn en de duur aangeven, aldus een woordvoerder van de Europese Commissie. Als volgende week tijdens de EU-top één van de Europese lidstaten een veto uitspreekt tegen het uitstel, dreigt er alsnog een no-deal-brexit op 29 maart.

Britse parlementariërs hebben de brexitdeal die May sloot met de EU tot dusver twee keer getorpedeerd: in januari en afgelopen dinsdag. Het Lagerhuis heeft zich echter ook uitgesproken tegen een no-deal-brexit, een vertrek zonder afspraken over de scheidingsvoorwaarden. Dat heeft geleid tot een patstelling die volgens May tot gevolg kan hebben dat moet worden aangestuurd op veel langer uitstel van de brexit.

Schrikbeeld

Waarnemers denken dat May het schrikbeeld van een langer uitstel wil gebruiken om brexiteers in haar eigen partij te overtuigen toch voor haar deal te stemmen. Het kan onder meer tot gevolg hebben dat het land moet meedoen aan de Europese parlementsverkiezingen van mei.

Het pijnpunt in Mays deal is de zogenoemde ”backstop”. Deze voorziening zorgt ervoor dat de grens tussen Noord-Ierland en Ierland openblijft, waardoor Noord-Ierland langer onder EU-douaneregels valt dan de rest van het land. Critici stellen dat het land zo voor onbepaalde tijd vast blijft zitten aan de EU, omdat het niet mogelijk zou zijn om eenzijdig uit de regeling te stappen.

Een nieuw advies van de juridische topadviseur van de Britse regering, Geoffrey Cox, zou stellen dat het land toch wel eenzijding uit de backstop kan stappen door een beroep op een internationaal verdrag te doen. Dat meldde de Britse krant The Telegraph donderdagavond.

Destabiliserend

Cox beweert dat zijn land een ontsnappingsmogelijkheid heeft als de backstop een „sociaal destabiliserend effect heeft op Noord-Ierland.” Artikel 62 van het Verdrag van Wenen inzake het verdragenrecht zou de Britten die mogelijkheid geven.

De jurist zou met zijn nieuwe advies brexit-hardliners willen paaien, maar die poging is kennelijk mislukt. Conservatieve topjuristen hebben zijn uitleg van het verdrag volgens de krant al verworpen. Er zou alleen onder zeer extreme omstandigheden een beroep gedaan kunnen worden op het artikel.

Als er in het Lagerhuis op 20 maart geen deal is gesloten, dan is de verwachting dat er een langer uitstel van de brexit gaat komen. EU-president Donald Tusk is voorstander van zo’n verlenging. „Ik zal een beroep doen op de 27 EU-leiders om open te staan voor een lange verlenging als het VK het nodig vindt om de brexitstrategie opnieuw te overdenken en consensus daar omheen te bouwen”, twitterde Tusk.

Premier Mark Rutte vindt dat de Britse regering eerst duidelijk moet maken wat ze wil voordat er gepraat kan worden over een uitstel van de brexit. „Wat heeft het voor zin om nog maanden door te blijven jengelen met elkaar terwijl je nu al twee jaar in dit cirkeltje ronddraait”, aldus Rutte. Het besluit van het Lagerhuis om uitstel te vragen, noemde hij een „stapje zoals er zoveel stapjes zijn.”