Zware storm hult Mars in stofwolken
Op Mars woedt een zware stofstorm. Als gevolg daarvan heeft de verkenner Opportunity zijn activiteiten moeten staken. De rover Curiosity, die zich aan de andere kant van Mars bevindt, kan zijn werk nog doen, maar ook daar zijn de gevolgen zichtbaar van de storm die zich inmiddels over de hele planeet uitstrekt. Foto’s van de afgelopen twee weken tonen dat het zicht langzaam aan minder is geworden door alle stofdeeltjes in de atmosfeer.
Dat zulke zware stormen zo nu en dan voorkomen, wisten de wetenschappers van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Ze hebben alleen geen idee waarom de ene storm plaatselijk blijft en binnen een week weer gaat liggen, terwijl een andere uitgroeit tot een monsterstorm en maanden aanhoudt. Ze hopen dat metingen van de verkenners op het oppervlak en de satellieten die om de rode planeet draaien hun meer inzicht geven in de omstandigheden waaronder dit weertype ontstaat.
Hele planeet
De laatste keer dat een stofwolk zich over de hele planeet uitstrekte was in 2007. De stofwolk die nu over Mars hangt, bestrijkt een oppervlak dat groter is dan Noord-Amerika en Rusland samen, liet klimaatwetenschapper Scott Guzewich vorige week weten in een persbericht van de NASA.
Op aarde komen in woestijngebieden ook wel stofstormen voor, maar begroeiing en neerslag zorgen ervoor dat die zich nooit over de hele planeet kunnen uitbreiden. Op Mars zijn er echter geen plantenwortels die de aarde vasthouden en er is geen vloeibaar water. Ook de minder sterke zwaartekracht speelt een rol: het stof waait daardoor gemakkelijker op en blijft langer in de lucht hangen. Uit satellietmetingen hebben onderzoekers kunnen afleiden dat grote stofwolken een hoogte kunnen bereiken van ruim 60 kilometer.
Zonnepanelen
De wolken zijn op de plaats waar Opportunity zich bevindt zo dicht dat de zonnepanelen weinig tot geen stroom opwekken. Op 10 juni verloor de NASA contact met de vijftien jaar oude rover. De stofstorm kan het einde betekenen voor de verkenner, die al veel langer mee gaat dan verwacht – hij was ontworpen voor een missie van negentig dagen.
Tijdens het laatste contact met de aarde meldden Opportunity’s sensoren dat de omgevingstemperatuur min 20 graden Celsius was. De vluchtleiding kan alleen maar hopen dat de zonnepanelen voldoende elektriciteit opwekken om de verwarmingselementen aan de gang te houden, anders kon deze episode weleens het einde betekenen van het kranige karretje. De verkenner Spirit, die samen met de Opportunity op Mars aankwam, liet het in 2010 al afweten en is destijds waarschijnlijk aan de kou ten onder gegaan.
Kernreactor
Ook al is de stofwolk dichter geworden rond de rover Curiosity, hij zal weinig last hebben van de storm, verwacht de vluchtleiding. In tegenstelling tot de Opportunity is hij voor zijn stroomvoorziening niet afhankelijk van zonlicht, maar wordt zijn elektriciteit opgewekt door een kleine kernreactor.
