Sommigen zagen het al eerder aankomen en hebben nooit op Facebook gezeten. En willen eigenlijk ook niet op WhatsApp. Je weet maar nooit wat dat ding, en daarmee de hele wereld, van je te weten komt. Maar ja, het is toch wel erg leuk om op die manier in contact te blijven met de kinderen. Of ze nu een of twee straten verderop wonen, of ver weg. Het blijft ideaal om gratis berichten, foto’s en video’s te sturen. Bijvoorbeeld als er lammetjes worden geboren. Of als er een nieuw kleinkind in de familie komt.

Gratis? Dat bestaat niet. Je betaalt geen geld, maar levert privacy in. Iemand, of vele iemanden, zijn geïnteresseerd in het feit dat ik online actief ben. WhatsApp is eigendom van Facebook. Dus grote kans dat Mark Zuckerberg ook meekijkt naar de net geboren lammetjes. Is dat erg? Ik weet het niet. Op het moment dat je een brief of pakje stuurt kan dat ook geopend worden. Iedereen die in buitenland woont heeft daar ervaring mee. Telefoonlijnen kunnen worden afgetapt. En zelfs als je in je eigen auto zit weet je nooit of je wordt afgeluisterd.

Wat is privacy eigenlijk? Volgens Wikipedia (de encyclopedie die bestaat dankzij internet en massaal gebruikt wordt) is privacy een afweerrecht dat de persoonlijke levenssfeer beschermt. Van Dale omschrijft privacy als „de persoonlijke vrijheid, het ongehinderd, alleen, in eigen kring of met een partner ergens kunnen vertoeven.” Een toestand waarin een mens er zeker van is dat zonder zijn toestemming zo weinig mogelijk andere mensen zich op zijn terrein zullen begeven.

Als je bij de dokter zit, is dat bijvoorbeeld van groot belang. Met de gegevens die in de spreekkamer gedeeld worden, heeft niemand iets te maken. Het digitaal delen van informatie is dan een risico: iemand die het systeem hackt kan uw bloedgroep te weten komen. WhatsApp mag dan officieel ook niet gebruikt worden voor het versturen van patiëntinformatie. Trump kan immers meekijken.

Toch kan ik u vertellen dat WhatsApp ook in de zorg gebruikt wordt. Vaak omdat er geen goed alternatief beschikbaar is. Hier in Singapore is TigerText de aangewezen applicatie voor veilige chatcommunicatie. Probleem is echter dat het alleen binnen de zorggroep gebruikt kan worden, dus communicatie met de buitenwereld is uitgesloten. Heel veilig, maar wat doe je als een nieuwe patiënt ligt dood te bloeden en niemand dan de familie, die alleen via WhatsApp bereikbaar is, de bloedgroep weet?

Privacy is belangrijk. Maar hoeveel patiënten zijn er al overleden aan een gebrek aan privacy? Het omgekeerde is veel vaker het geval: er wordt verkeerde zorg geleverd omdat informatie ontbreekt. Omdat het papieren patiëntendossier niet beschikbaar is op het moment dat het nodig is. Het papieren tijdperk was en is wat dat betreft levensgevaarlijk.

Het ongehinderd alleen ergens kunnen vertoeven is een groot recht. Maar er zit ook een andere kant aan. Een heel eenzame kant. Eenzaamheid is immers het gevoel alleen, geïsoleerd van anderen te zijn. Neuropsychologisch onderzoek heeft uitgewezen dat bij eenzaamheid hetzelfde hersengebied geactiveerd is, als wanneer men fysieke pijn voelt. Eenzaamheid is dodelijk. Volgens de universiteit van Chicago vergroot eenzaamheid het risico op overlijden met 14 procent. Dat betekent dat eenzaamheid twee keer zo gevaarlijk is als obesitas.

Het leven is vol risico’s. Daarom heb ik er geen moeite mee wat privacy in te leveren om een geboortebericht van onze dochter wereldkundig te maken. Voor het bedrag van een advertentie in het RD kan ik vier maanden onbeperkt internetten. Als ik hetzelfde bericht op Facebook plaats, bereik ik de hele wereld. En krijg ik nog spontane reacties ook.

Of het meisje in kwestie hier zelf ook iets van mag vinden? Ach, laat mij toch slapen, denkt ze, als ik later groot ben, bestaat het internet niet eens meer…

Dr. Dirk de Korne is als adjunct-directeur en universitair docent betrokken bij een academisch ziekenhuis in Singapore. Reageren? rubriekforum@refdag.nl