Rond geld en goed: Sparen in een miniatuurveerboot
Sinds haar huwelijk in 1964 houdt Elly Oosterom-Berger uit Sliedrecht de uitgaven en inkomsten van haar gezin nauwgezet bij. De eerste jaren in een kasboek, later met lijstjes. De conclusie na 53 jaar bewust met geld omgaan: het loont.
Eens in de twee weken maken Elly (76) en haar man Wim (ook 76) de oversteek van de Randstad naar de Veluwe. Dan vieren ze een paar dagen vakantie in hun tweede huisje in het bos bij Ermelo. Niet alleen het echtpaar geniet al twintig jaar van deze bijzondere plek in de natuur, ook de kinderen en –steeds vaker– de kleinkinderen.
„Toen we trouwden kreeg ik dit kasboek van de gemeenteambtenaar”, vertelt Elly in de kleine, huiselijke woonkamer. Ze bladert door het duidelijk veelgebruikte boekje. „Kijk, de 46,64 gulden die hier staat, is het weekloon dat mijn man in het begin verdiende. En deze 1,23 gulden gaf ik uit bij de bakker. Tegenwoordig ga je voor de kleinste dingen naar de winkel, in die tijd deed je alleen boodschappen als je iets nodig had. Een paar keer per week, niet vaker. Het bijhouden van de uitgaven was dus geen grote klus.”
Krap
Haar man verdiende voor die tijd goed op het kantoor van een aardewerkfabriek, maar toen hun vier kinderen –geboren in vijf jaar tijd– ouder werden, brak er voor het gezin een periode aan waarin het financieel krapper werd. „Kleding, reiskosten, schoolgeld; de uitgaven werden almaar groter”, aldus Elly. „We hebben toen de ”tachtigpot” bedacht: elke munt uit de jaren tachtig ging daarin. Als er genoeg was verzameld, hadden we geld voor iets leuks. Of voor iets wat echt nodig was.”
In deze periode was het gezin ook in andere opzichten creatief: Elly naaide zelf veel kleding. Op vakantie gaan kon wel, maar het moest wel zo goedkoop mogelijk. „We huurden een huis of pasten op dat van anderen.” Lachend: „Daar kwam weleens commentaar op van de kinderen: Nee hè, niet wéér naar Veenendaal.”
Veerboot
De sobere jaren zijn voorbij, bewust leven doet het echtpaar nog steeds. In plaats van een kasboek bijhouden, maakt Elly nu maandelijks lijstjes: dit komt binnen, dit gaat er deze maand uit, zo veel blijft over voor boodschappen.
Sparen voor extraatjes gebeurt niet meer met de ”tachtigpot”. Nu is er de Friesland. „Op Terschelling kochten we ooit een miniatuur van veerboot ms Friesland. We doen daar munten van 2 euro in. Als we op Terschelling zijn –daar komen we geregeld– gebruiken we dit geld voor lekkere dingen, zoals een ijsje voor de kleinkinderen.”
„Het is verrassend hoeveel er in dat bootje past”, lacht Wim. Hij is minder met geldzaken bezig dan zijn vrouw. „Hij denkt altijd: het komt wel goed”, zegt Elly. Wim: „Maar ja, dat kan ik denken omdat zij de boel goed in de gaten houdt.” In de familie worden er weleens grapjes gemaakt over haar kostenbewustzijn, vertelt Elly. „Toen we ons 25-jarig huwelijk vierden, zetten onze kinderen een boodschappentas op het podium en moest ik van allerlei dingen zeggen hoe duur het was. Het meeste had ik goed…”
Toch was dit vakantiehuisje in Ermelo er vast niet gekomen als Elly –opgeleid tot verpleegkundige– niet op haar 52e weer was gaan werken. Toen de kinderen het huis uit waren, merkte ze dat stilzitten niets voor haar is. Na een korte loopbaan als parttime-enquêteur ging ze aan de slag in de verzorging, wat ze 21 jaar volhield, tot haar 73e. „Toen wilde het verpleeghuis mijn contract niet verlengen”, zegt ze licht verontwaardigd. „Ik was te oud, vonden ze.”
En dus zijn ze nu regelmatig in Ermelo of Terschelling, of op vriendenbezoek in Engeland. Van reizen genieten ze enorm. Ook vinden ze het fijn om soms de kinderen iets toe te stoppen.
Een vast deel van het inkomen gaat naar goede doelen. „We steunen organisaties en instellingen die we belangrijk vinden. Aan sommige maken we automatisch giften over, aan andere als het nodig is. Zo krijgen we in Sliedrecht een nieuw kerkgebouw. Daar dragen we graag aan bij.”