Twee partijen stonden in de zaak tegenover elkaar. Aan de ene kant de gemeente Heemstede en de abortuskliniek Bloemenhove. Daar tegenover de Duitse prolifeorganisatie Donum Domini. Deze laatste organisatie claimde met verwijzing naar de Nederlandse Grondwet het recht te hebben om gedurende een bijeenkomst in de nabijheid van een abortuskliniek ook –gevraagd en ongevraagd– abortuscliënten te mogen aanspreken, maar daar ging de rechter niet in mee.

Betogen is betogen, zo luidt de meest cruciale, glasheldere passage uit het vonnis. De rechter opteert daarbij duidelijk voor de passieve betogingsvariant: op afstand, niet opdringerig en (zo lijkt de uitspraak te suggereren) als het even kan op fluistertoon.

Dat roept als vanzelf de vraag op wat dit betekent voor de levensvatbaarheid van wakes, gebedssamenkomsten en betogingen van de prolifebeweging in Nederland.

Duidelijk is dat deze juridische procedure niet zomaar uit de lucht kwam vallen. Zij illustreert in de eerste plaats hoe het abortusdebat, ook in Nederland, in toenemende mate helaas gepolariseerd is geraakt. Dat partijen zich daarbij genoodzaakt zien de juridische wapenen op te nemen, roept vragen op. Was het aanscherpen van de voorwaarden voor het betogen door de gemeente Heemstede echt geboden? Waarom zou het gebruikelijke toezicht door boa’s en/of politie hier niet hebben volstaan?

In het vonnis valt de term wanordelijkheden. Dat valt lastig te rijmen met het summiere aantal van een handvol meldingen van ongeregeldheden dat bij de politie binnenkwam.

Even goed is het de vraag of de keus van Donum Domini om naar de rechter te gaan een verstandige is te noemen. Is de voorwaarde om een afstand van 25 meter in acht te nemen echt disproportioneel?

Hoe dan ook, wie opkomt voor de beschermwaardigheid van het ongeboren leven en de hoop koestert dat na deze uitspraak de rust zal weerkeren, is naïef. Te verwachten is immers dat de rechter de komende weken en maanden door meerdere gemeenten, en wellicht ook door meerdere prolifeorganisaties, in stelling zal worden gebracht. Én dat de afstandseis van 25 meter (of meer!) straks ook zal worden ingevoerd door gemeenten die tot dusver kozen voor een wat losser, gemoedelijker beleid.

Waar die voortgaande juridisering toe gaat leiden, zal de tijd uitwijzen. Maar het is niet te hopen dat prolifebetogers meer en meer worden verbannen naar de uithoeken van de stad, zodat hun stem niet meer wordt gehoord. Want al mag de rechter dan paal en perken stellen aan het betogen, het is en blijft wel een grondrecht. Sterker nog: een levensbelangrijk recht.