De vereniging wil eind dit jaar een proefproject beginnen met vijftien rijksmonumenten waarvan de eigenaren een leidende rol krijgen bij het herstel. Want zij lopen nu tegen te veel bureaucratie aan. De provincie en de betrokken ministeries staan open voor het plan.

De pilot is een voorstel van Pieter Siebinga, oud-directeur van het Nationaal Restauratiefonds, die het onderzoek heeft uitgevoerd. Hij stelt voor dat de eigenaar met hulp van een toegewezen architect bepaalt wat er gebeurt aan het monumentale pand. Ook moet er voor hen maar één aanspreekpunt zijn voor alle instanties die betrokken zijn bij het schadeherstel en onderhoud.

Want de instanties waar de Groningse monumentbezitters nu mee te maken hebben, zijn er veel. Het gaat onder andere om de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade, de Nationaal Coördinator Groningen, de gemeente, de provincie en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Volgens Siebinga is de afstemming tussen al deze instanties niet optimaal. „Dat is best triest. Want de eigenaar van een monument heeft te maken met een breed palet aan problemen - herstel, versterking, onderhoud, verduurzaming - en wil zicht op een oplossing”, zegt hij. Volgens hem is er bereidheid bij de instanties om „de regie van de aanpak meer bij de eigenaar van het erfgoed neer te leggen”.

Het onderzoeksrapport van Siebinga is donderdag overhandigd aan de Gedeputeerde Staten van Groningen. Die steunen het initiatief en geven aan dat ook de ministeries van Binnenlandse Zaken, Economische Zaken en Cultuur zijn aangehaakt.

„Ik vind het heel belangrijk dat eigenaren zelf de regie weer in handen krijgen en perspectief geboden krijgen. Dat is een essentiële voorwaarde en motivatie voor de instandhouding van erfgoed”, zegt gedeputeerde Mirjam Wulfse. „Onze kastelen, die borgen heten, en onze prachtige historische dorpen krijgen hiermee de aandacht die ze verdienen. Ik verheug me op de uitwerking van de pilot.”

Als de pilot een succes blijkt, zal de werkwijze verder worden uitgerold.