Kerkkaarten sparen, „uit liefde tot de kerk”
Hij heeft 5751 kaarten van (voormalige) hervormde kerken in bezit. „Vroeger spaarden veel mensen kerkkaarten”, zegt verzamelaar Johannes de Koning. Hij moet zijn collectie kwijt, „helaas.”
De kaarten staan keurig geordend in de werkkamer van zijn woning in Waddinxveen. Een groot aantal is ingeplakt in mappen en albums. Andere zijn alfabetisch gerangschikt in dozen, met een elastiekje per letter eromheen. Alle afbeeldingen zijn eenvoudig te vinden via een alfabetisch bestand op de laptop, met vindplaats, vermelding van in- of exterieur en een nummer.
Even de proef op de som nemen. Bezit hij ook kaarten van hervormde kerkgebouwen uit de woonplaats van de interviewer, Veenendaal? Ja hoor, van de meeste heeft De Koning er een of meer: De Hoeksteen, Julianakerk, Oude Kerk, Sionskerk, Vredeskerk en Westerkerk. De Vredeskerk heeft nummer 1050.
Het gaat De Koning aan het hart dat hij er afstand van moet doen, omdat hij en zijn vrouw kleiner gaan wonen. Hij hoopt dat hij zijn hele collectie aan een verzamelaar kan overdoen. „Helaas is er tot nu toe weinig interesse. Er zijn wel een paar mensen komen kijken, maar ze hadden uitsluitend belangstelling voor dorpsgezichten. Kerkkaarten zijn uit de mode.”
Vroeger spaarden veel mensen deze kaarten, zegt hij. Zelf verzamelde hij ze al toen hij nog op catechisatie zat, en hij was niet de enige. Tijdens het afsluitende gesprek van de belijdeniscatechisatie destijds in de pastorie van de predikant raakte hij aan de praat met Joke van ’t Hof, die –naar toen bleek– ook kerkkaarten spaarde. „We zijn bij elkaar thuis de verzameling wezen bekijken. Zo begon onze verkering.”
Na hun huwelijk werden de kerkkaarten bij elkaar gevoegd en kwam er iets meer variatie in de collectie. Hij spaarde alleen hervormde kerken, zij ook andere kerkgebouwen. Mede daardoor heeft hij nu ook kaarten van andere protestantse en van rooms-katholieke kerken in Nederland en het buitenland, bij elkaar 932.
Waarom bent u kerkkaarten gaan sparen?
De Koning: „Ik denk dat het komt door mijn liefde tot de kerk en de dienst aan God. Ik heb de catechetencursus gevolgd en ben, naast mijn werk als administrateur, regelmatig voorgegaan tijdens kerkdiensten. Van 1987 tot 1993 organiseerde ik in de zomer kerkdiensten in Hoensbroek in Zuid-Limburg voor vakantiegangers uit de gereformeerde gezindte. Daarna ontstond er een gemeente in Bunde/Meerssen en was dat niet meer nodig.
Ook bezocht ik graag kerken in vakantietijd, als ze open waren tenminste. Ik ging liever een hervormde dan een rooms-katholieke kerk binnen. In de plaatselijke boekwinkel speurde ik dan naar kerkkaarten.”
Hebt u contact met andere verzamelaars?
„Nu niet meer, omdat nog maar weinig mensen kerkkaarten sparen. Ik heb trouwens niet veel geruild met anderen. Er is wel iemand, Hans Vreeman, die een contactlijst heeft van een aantal verzamelaars.
Wel kreeg ik eens een grote verzameling kaarten van een predikant die de zijne wegdeed. Hij had er wel een clausule bij: de opbrengst van de kaarten die ik nu dubbel had, moest naar een goed doel gaan. Er bestond toen een levendige handel in die kaarten. Ik kreeg er 1600 euro voor, voor Woord en Daad.”
Van welke kerk hebt u de meeste kaarten?
„Van de Sint Laurenskerk te Rotterdam. Daarvan heb ik in totaal 27 kaarten, allemaal verschillende, zwart-wit en gekleurd. Het is dan ook een bijzondere kerk, waarvan in de loop van de tijd steeds weer nieuwe kaarten verschenen zijn.”
Welke kaart is u het dierbaarst?
„Dat zijn de kaarten van de Singelkerk in Ridderkerk. In die kerk ben ik getrouwd en daarin zijn onze kinderen gedoopt. Hier is-ie. Kijk, en hier heb ik drie kaarten van de Brugkerk in Waddinxveen, waarin mijn tweede vrouw en ik getrouwd zijn. Kerken doen me wat, begrijpt u?”