Als zaken ernstig mislopen, leidt dat tot verlies en verdriet. Maar het noopt, speciaal ook voor de personen die er ongeschonden van afkomen, tot onderzoek en actie. Perspectief op verbetering bieden helpt en troost meer dan gewoon doorgaan. Zo ook nu: er valt veel te leren en te delen.

Over de omgang met voedsel en drank bijvoorbeeld. Smulpaperij blijkt ronduit gevaarlijk: eet geen exotische beesten, wordt niet obees en vier geen carnaval. Normaal kun je dikke vrienden worden met de buren als je ze uitnodigt voor een barbecue. Dat lukt niet als ze op ruim anderhalve meter afstand aan het luchten zijn en dan op rook en stank worden getrakteerd. Een pan soep bezorgen doet het dan beter, zeker als supermarktschappen leeggeplunderd zijn. Nog een les: leg een voorraadje aan als het de grootgrutters uitkomt: in goede tijden organiseren ze zelf hamsterweken. Beter nog is voedsel uit de buurt, maar blijf realistisch. Eten uit eigen tuin is leuk en lekker, maar per persoon is per jaar de opbrengst van zo’n 200 vierkante meter landbouwgrond nodig. De grachtengordel eet niet zonder platteland.

Na de horecastop is het niet langer alle dagen feest: de friet- en alcoholconsumptie daalt tot gezondere hoogten. Ook de kalverensector als geheel is slachtoffer.

Nu het thuiszitten een epidemische omvang heeft aangenomen, is zowel de nabije natuur als de beschikbare techniek van meer belang dan ooit. Zonder tuin of balkon of een park in de buurt is huisarrest een stresstest. Steden kunnen dan beter vergunningen uitgeven voor parkplaatsen dan voor parkeerplaatsen. Voor een gezond leefklimaat is dorpsgewijze bewoning beter dan alle open plekken volbouwen. Lucratief vastgoed kan sociaal slecht zijn.

Infrastructuur is duur, maar zonder de waterleiding en de riolering, het gas- en elektriciteitsnet, en telefoon en internet, was onze samenleving compleet ingestort.

Net als de olieprijs: minder mobiliteit blijkt meer energie op te leveren. Zonder vliegtuigstrepen produceren we 20 procent extra zonnestroom. Snel invoeren die vliegtaks!

In het voorjaar moeten veel scholieren een beroepsrichting kiezen. Mooi om nu thuis te bespreken wat vitale en wat marginale banen zijn. Wie crisisbestendig een eerlijk inkomen wil verdienen, moet werk kiezen dat niet iedereen kan of wil doen.

Bij een basisinkomen past een basisbaan die in een basisbehoefte voorziet. Dat kan duaal: corveebaan naast hobbyberoep. Of, meer sacraal: Paulus was tentenmaker en theoloog. En, ter zijde, ook meer thuis in huisgemeenten dan in onpraktisch grote kerkgebouwen. Net als wij straks? Of blijven we de zuivere waarheid liever beamen en streamen met onze liturgietechnologie?

Een nieuwe start lonkt. Politiek wordt bijna koortsachtig gezocht naar een intelligente crisis-exit. Met vergezichten over een immune maatschappij vol herstelkracht en innovatieve vitaliteit; reëel is anders.

Nu de grauwsluier van de menselijke economie even is opgetrokken, straalt de schoonheid van de schepping ons toe. Als helder zienden hebben we echter een volgende crisis alweer in zicht. Klimaatverandering, sprinkhanenplagen, milieuvervuiling, aardbevingen, overstromingen, vulkaanuitbarstingen, hongersnoden, kernrampen, oorlogen en pandemieën: een tiental rampscenario’s is vandaag de dag in het nieuws gemakkelijk te vinden.

Zodra mensen verkondigen dat het einde der tijden nabij is, is het weer tijd om aan de nieuwe schepping te denken. En om dan, overeenkomstig een goede lutherse traditie, een fruitboompje te planten. Deze lente heb ik er al tien gepoot.

De auteur is adviserend ingenieur.