Een onweersbui zie je aankomen, je kunt de climax ongeveer berekenen, je schuilt en je weet: dit zware weer is straks voorbij.

Burgemeester Bilder gebruikt het beeld om duidelijk te maken dat de coronacrisis van een totaal andere orde is. „We weten niet precies waar we staan. Je zoekt naar signalen van hoop, maar ze zijn er nog niet. Woensdag kwamen er in Hasselt weer zes officiële besmettingen bij. Zullen we nog meer pijn te verduren krijgen of is er ergens licht te bespeuren?” verzucht de burgemeester donderdagmorgen. „Dit is een beproeving. Laten we hopen en bidden dat voorzorgsmaatregelen snel gunstige effecten zullen hebben.”

Donkerst gekleurd

Op de door het RIVM geleverde ‘besmettingskaart’ van Nederland zie je het donderdag in één oogopslag: boven de grote rivieren springt Zwartewaterland eruit. De christelijke plattelandsgemeente (die bestaat uit Genemuiden, Hasselt en Zwartsluis) is in de noordelijke helft van Nederland het donkerst gekleurd. Dus daar zijn de meeste vastgestelde coronabesmettingen. Donderdag stond de teller op 133,3 gemelde coronapatiënten op 100.000 inwoners. Ook in Genemuiden waart het virus rond, onder meer in verzorgingshuis De Meente.

Hasselt vormt binnen Zwartewaterland de brandhaard. Er heerst angst, bezorgdheid, eenzaamheid. Vijf doden vielen er inmiddels. Er zijn tot midden deze week 24 besmettingen in het stadje vastgesteld, maar het aantal inwoners dat het virus onder de leden heeft, is hoogstwaarschijnlijk een veelvoud daarvan. Een tiental inwoners van Hasselt ligt in kritieke toestand op de intensive care, bevestigt Bilder. „Hasselt springt eruit. Onder de overledenen zijn mensen die aanmerkelijk jonger zijn dan 75 jaar.” Nabestaanden zal hij een brief schrijven. „Handgeschreven. Geen standaardbrief.”

Groeten

Bilder wil deze zware tijden niet alleen op het gemeentehuis crisisberaad houden. Hij gaat ook de straat op. „Ik wandel graag. Zo ontmoet je mensen. In onze gemeente is het gebruikelijk dat mensen elkaar groeten, en wellicht een praatje maken. Mensen thuis kunnen rustig een seintje geven, op het raam kloppen. Dan kunnen we elkaar spreken. Uiteraard met inachtneming van de voorzorgsmaatregelen. Zo’n gesprek is maar een pleister op de wonde. Ik verbeeld me niet dat ik het leven van mensen een stuk aangenamer kan maken.”

Hij is „ontroerd” door steunbetuigingen van burgers, die bijvoorbeeld even hun hond uitlaten. „Ze wensen me sterkte. Maar met mij hoeven ze geen medelijden te hebben. Wel met mensen die dierbaren verloren door dit verschrikkelijke virus.”

Luchtopnames

Communicatie met inwoners is van het grootste belang, zegt de burgemeester van CDA-huize. Via de lokale radio praat hij frequent de burgers bij. Dagelijks krijgt hij de meest recente gegevens van huisartsen en de GGD.

Hasselt is een spookstadje. Straten zijn leeg, op speelplaatsen zijn geen kinderen te zien. „Deze week zag ik luchtopnames van Hasselt. De stad is min of meer uitgestorven. Dat doet wel wat met je.”

Extra politie houdt in Hasselt een oogje in het zeil. Mensen moeten 1,5 meter afstand houden. „Die extra politie voelt heel dubbel”, zegt Bilder. „Want burgers houden zich aan de voorschriften.” Maar: „Een moment van slordigheid kan desastreuze gevolgen hebben.”

Kwetsbare ouderen zitten in de hoek waar de klappen vallen. Bilder heeft met zijn oudere inwoners te doen. „Ze zitten vaak in een isolement, verkommeren, voelen zich verlaten.”

Worden voorschriften altijd even strikt gehandhaafd? Komen er geen familieleden bij kwetsbare ouderen over de vloer? „Zorgcentra nemen de regels goed in acht. Maar ik begrijp dat mensen niet altijd even blij reageren als ze niet op bezoek mogen bij een dierbare oudere en dat dit spanningen geeft. Dat er menselijke dilemma’s ontstaan. Het is nogal wat dat iemand met dementie wekenlang bezoek moet missen. Kent die persoon over drie weken zijn familielid nog wel?” Maar wat voorop staat, benadrukt Bilder: „Iedereen moet zijn bijdrage leveren om verspreiding van het virus tegen te gaan.”

Stigmatiseren

Mogelijk hebben een huisarts, een predikant en een koordirigent onbedoeld het virus verspreid. Deze mensen stonden volop in contact met ouderen, meldt RTV Oost.

Bestaat het risico dat inwoners van Hasselt zondebokken gaan aanwijzen? „Ik heb daar zeker geen signalen van”, beklemtoont Bilder, die niet wil ingaan op het verhaal dat drie mensen het virus mede hebben verspreid.

Tamme Spoelstra, fractievoorzitter van de ChristenUnie in de gemeente Zwartewaterland en inwoner van Hasselt, denkt dat het in Hasselt wel meevalt met het aanwijzen van schuldigen. „Ik heb niets gehoord van dat soort sentimenten. We moeten mensen niet gaan stigmatiseren. Het is begrijpelijk dat mensen bang zijn, maar we moeten ons niet door angst laten regeren”, zegt Spoelstra donderdagochtend per telefoon. Over een klein halfuur zal hij vanachter zijn bureau een videovergadering beleggen met collega’s. „Ik vraag me soms wel af: Zit ik in een droom of zit ik niet in een droom? Het is allemaal zo onwerkelijk.”