Neem Lotte, een moeder van veertig jaar. Ze kwam bij me voor haar eczeem, dat weer de kop opstak. We namen de behandeling en de leefregels samen door en het leek erop dat ze het wel zou gaan redden met de adviezen.

Ze draalde echter bij de deur en vroeg met de klink in de hand of ik toch nog even haar buik wilde bevoelen. Dat patiënten vanuit zo’n positie aan het eind van een doktersbezoek nog een dieperliggende vraag stellen, komt vaker voor. Er is zelfs een naam voor: het deurklinkfenomeen.

Het is altijd belangrijk –maar tegelijk niet zo eenvoudig– om die serieuze problemen te onderkennen.

Zwelling

Lotte had een paar weken voor haar bezoek aan de praktijk een harde zwelling in haar buik ontdekt waar ze zich zorgen om maakte. Vervolgens was ze op internet gaan zoeken. De verhalen van ‘dokter Google’ hadden haar –zoals vaker gebeurt– erg ongerust gemaakt.

Ze had geen pijn, voelde zich energiek en genoot van haar dochter van vier jaar. Ze ondernam samen met haar man allerlei tochten op de motor. Niets in haar verhaal leek verontrustend. Hoewel we al over de geplande spreekuurtijd heen waren, merkte ik aan haar stem dat ze zich zorgen maakte. Ik vroeg haar daarom op de onderzoeksbank te gaan liggen.

Toen ik de verharding in haar buik voelde, wist ik intuïtief dat het niet goed zat. Rechts in de bovenbuik, een handbreed onder de ribbenboog, op de plek waar de lever zit, was een niet soepele weefselstructuur voelbaar. Ik vertelde dat mijn bevindingen me ongerust maakten en regelde voor de volgende dag een echo van de buik in het ziekenhuis. Daar werd ook bloed geprikt.

Ernstige afwijking

De uitslagen wezen helaas op een ernstige afwijking in de lever. Het was bijzonder om te horen dat ze zich nog zo goed voelde. Opmerkelijk was ook dat ze de afwijking zelf bij toeval had ontdekt.

De weken erna werden er steeds geavanceerdere onderzoeken gedaan. De uitslagen bevestigden helaas dat het helemaal fout zat in de lever. De oorsprong van het probleem werd echter niet gevonden.

De laatste weken bezocht ik haar meerdere keren per week thuis om de situatie in ogenschouw nemen. De hartverscheurende omstandigheden, waarbij een moeder afscheid moest nemen van haar man maar ook van haar dochter van vier, waren moeilijk om mee te maken. Helaas bleek geen enkele behandeling aan te slaan. Haar krachten werden snel minder en in de vakantieperiode leek het einde dichtbij.

Haar kind en haar man kon ze geen aandacht meer geven. Ze was letterlijk doodziek, had zeer veel pijn en voelde zich heel erg beroerd. Nadat ze in een slaaptoestand gebracht was, is ze na enkele dagen in haar slaap gestorven.

Herinnering

Deze ervaring van het deurklinkfenomeen is me altijd bijgebleven. Het is na vele jaren nog niet te begrijpen hoe een korte vraag van deze moeder aan het einde van het consult, met de deurknop in de hand, kon leiden tot een zo dramatisch verlopen ziektebeeld.

Artsen en zorgverleners over hun werk. Vandaag J. P. Peters, huisarts