De wereldbevolking groeit van 7,8 miljard nu naar bijna 10 miljard mensen in 2050. „Daarvoor is minstens 30 procent meer water nodig, terwijl er nu al grote tekorten bestaan. Een kind snapt dat dit misgaat.” Het zette voormalig mediaman Valkieser aan het denken. „De eenvoudigste manier om het waterverbruik te verminderen, is afvalwater opvangen en reinigen.” Dat is wat zijn hydraloop doet.

De ontwikkeling van de hydraloop begint in 2000. Een vriend van Valkieser is bezig met een systeem om afvalwater te zuiveren. Valkieser neemt een belang in dat bedrijf en biedt zijn woning in Muiderberg aan om het prototype te testen. Zijn huis is net verbouwd en biedt de mogelijkheid om douche- en badwater op te vangen.

„Met de eerste prototypen ging natuurlijk van alles mis, maar het systeem functioneerde gaandeweg steeds beter.” In 2010 stopt het bedrijf met de ontwikkeling vanwege de crisis in de bouw. „Toen dacht ik: iemand moet dit oppakken.”

Zelfreinigend

In 2016 besluit Valkieser dat zelf te doen. „Ik had een aantal uitgangpunten. Het design moet aantrekkelijk zijn. Het apparaat mag niet te groot worden; het mag een kwart vierkante meter aan vloeroppervlak in beslag nemen, maar het moet dagelijks wel 300 tot 400 liter water kunnen behandelen. En het moet een zelfreinigend systeem worden, zonder filters. Bovendien moet het kunnen functioneren met een minimum aan onderhoud.”

Aanvankelijk blijkt het gereinigde water niet te voldoen aan de strenge Amerikaanse standaarden. „Ik was wellicht wat naïef in dit project gestapt, zonder veel kennis van waterreinigingstechniek. Hoe dan ook, de waterkwaliteit moest dus verbeteren.”

Binnen zes maanden heeft hij het voor elkaar. Vervolgens is de uitdaging of de techniek wel naar behoren functioneert. „Ik moest bewijzen dat het apparaat een jaar lang werkt zonder dat het onderhoud nodig heeft.” In de zomer van 2017 heeft Valkieser ook die hobbel genomen. „Ik realiseerde me: dit is hem!”

Op de Aquatechbeurs 2017 in Amsterdam presenteert zijn bedrijf Hydraloop het waterzuiveringssysteem voor de eerste keer. Het levert Valkieser contacten op in Zuid-Afrika. „Daar moeten de mensen het dagelijks met 50 liter water zien te redden. Met de hydraloop kunnen ze daarvan zo’n 100 liter maken.”

Na toekenning van een subsidie door de gemeente Leeuwarden besluit Valkieser de productie op te starten in een voormalige Philipsfabriek in Emmen. Begin 2020 zijn er honderd systemen gemaakt en geïnstalleerd in Europa, Midden-, Oost- en Zuid-Afrika.

De beste

Op de internationale techniekbeurs CES 2020 in Las Vegas (VS) vorige maand was de hydraloop een hit. Valkieser sleepte er vier prijzen in de wacht. Een daarvan was ”The best of the best”. „Mijn mailbox liep daarna over van de bestellingen uit de hele wereld. Het waren er duizenden. Ik dacht: wat overkomt me nu? Hoe kan ik al die aanvragen netjes afhandelen?”

Zijn aanvankelijke opzet was: eerst zijn Nederland en Europa aan de beurt, daarna de VS en vervolgens Australië en de rest van de wereld. „Om ten slotte ook derdewereldlanden te kunnen bedienen, zijn we in gesprek met de Wereldbank.”

Valkieser had daar vijf jaar voor uitgetrokken, maar staat door het wereldwijde succes ineens voor een immense opgave. „Samen met mijn partner Sabine Stuiver moet ik nu alles in één jaar tegelijk uitvoeren. Daarvoor moeten we mensen aannemen, investeerders aantrekken en wereldwijd productielijnen opzetten. Verder moeten we binnen vier weken de website van Hydraloop in de belangrijkste talen hebben vertaald om de wereldmarkt te bereiken.”

Hoe verklaart u het wereldwijde enthousiasme over de hydraloop?

„Wij hebben een oplossing voor een nijpend, wereldwijd probleem. Iedereen herkent de huidige praktijk: we spoelen de wc door met schoon drinkwater. En iedereen begrijpt dat we zo niet door kunnen gaan. We moeten slimmer met water omgaan.

In Nederland moeten we zuiniger aandoen met water tijdens hete zomers, maar in bijvoorbeeld Australië is de situatie op dit moment nijpend. Mensen moeten het doen met 50 liter per persoon per dag. Alleen om te douchen heb je dat al nodig. Met een hydraloop van zo’n 3500 euro per stuk kunnen ze de beschikbare hoeveelheid water vergroten naar 100 liter. Dat is bijna net zo veel als we in Nederland zonder hydraloop per persoon gebruiken.”

Valkieser verwacht dat elk huis in de toekomst een waterrecyclesysteem zal krijgen. „Net zoals straks iedereen een warmtepomp heeft. Recycling van afvalwater zal net zo gewoon worden als het gebruik van een afwasmachine.”

…

Schoonmaken in zes stappen

De hydraloop verzamelt de hele dag door douche-, bad- en desgewenst ook wasmachinewater. Dat water doorloopt zes gepatenteerde stappen. Tijdens de eerste reinigingsstap bezinken de vaste deeltjes. Deze worden aan de onderzijde automatisch afgevoerd naar het riool. Vervolgens worden drijvende deeltjes zoals zeep en haar afgevangen. Deze spoelen via een overloopje eveneens naar het riool.

Het water wordt vervolgens belucht met zuurstof. Tijdens de vierde stap vormt de hydraloop schuim, waarmee opgelost vuil, zeep, shampoo en organische stof, zoals huidschilfers, naar boven drijven en via het overloopje naar het riool verdwijnen.

In een separate tank heeft de vijfde stap plaats: het water wordt behandeld door micro-organismen. Ten slotte krijgt het water een behandeling met uv-licht, waardoor de micro-organismen worden gedood.

Na deze zuivering, die vier à vijf uur duurt, is het water schoon en veilig. „Sta je ’s morgen om 7 uur onder de douche, dan is het gezuiverde water om 1 uur ’s middags klaar voor gebruikt. Om toiletten door te spoelen, de wasmachine te laten draaien en de tuin te sproeien”, legt uitvinder Arthur Valkieser uit.

De hydraloop maakt daarbij volop gebruik van de digitale mogelijkheden. Via een app op de smartphone kunnen gebruikers bijhouden hoe de waterzuivering in de hydraloop verloopt. „Je kunt met die informatie bijvoorbeeld de wasmachine op een tijdklok zetten, zodat deze pas gaat draaien wanneer er voldoende gezuiverd water beschikbaar is.”

De kast van het innovatieve apparaat geeft zelf ook aan hoe het zit met de watervoorraad in de tank. „Wanneer het grijze water op is, kleuren de letters van het logo Hydraloop van wit naar blauw. De wasmachine zal dan gewoon leidingwater gebruiken. Komt dat geregeld voor, dan adviseer ik mensen om gewoon wat langer te douchen. Het water gebruiken ze immers toch.”

Op deze manier recyclet de hydraloop 85 procent van het huishoudelijke water. Het verbruik van leidingwater halveert daardoor bijna. Een gemiddelde Nederlandse persoon heeft daardoor in plaats van 133 liter per dag maar 74 liter nodig.

Het water dat uit de hydraloop komt is helder en veilig. „Het is geen probleem wanneer de hond een slokje neemt, maar het is niet lekker”, laat Valkieser weten. „Het is technisch mogelijk er weer drinkwater van te maken. Daarvoor zou ik er nog een stap aan toe moeten voegen.”

…

Energie besparen met waterzuivering

Volgens Arthur Valkieser levert de hydraloop ook een bijdrage aan energiebesparing voor huishoudens. Dat lijkt aanvankelijk raadselachtig. Leidingwater stroomt immers binnen zonder stroomgebruik, terwijl de hydraloop 200 kilowattuur per jaar gebruikt.

„Een huishouden bespaart op drie manieren”, verklaart Valkieser. „De hydraloop fungeert als een soort lagetemperatuurradiator. De restwarmte van het douchewater blijft langer in huis. Als de wasmachine vervolgens gezuiverd water van 20 graden Celsius gebruikt, kost het minder energie om het op te warmen tot de gewenste temperatuur.”

De grootste energiebesparing zit hem in het gezuiverde spoelwater voor het toilet. „Stel, je hebt je huis rondom geïsoleerd, zonnepanelen op het dak en een warmtepomp geïnstalleerd. Maar in de winter haal je met elke toiletspoeling koud leidingwater binnen van 8 tot 10 graden, 35 liter per persoon per dag. Daarmee importeert een gezin flink wat kou in huis.”

Een ingenieursbureau berekende voor Valkieser wat een hydraloop een huishouden van vier personen aan energie bespaart. „Dat bleek 7600 megajoule te zijn. Omgerekend is dat 600 kilowattuur aan elektra. Trek daarvan af de 200 kilowattuur die de hydraloop verbruikt, en je houdt een besparing van 400 kilowattuur over.”