Dr. R. de Reuver: Gereformeerde theologie is niet los verkrijgbaar
„Gereformeerde theologie is niet los verkrijgbaar. De contextuele breedte van die theologie is nodig in een brede oecumenische bedding, zei dr. R. de Reuver donderdag in Bodegraven. Hij sprak tijdens de viering van het 120-jarig jubileum van de Gereformeerde Theologen Studentenvereniging Voetius (GTSV).
De kerk heeft behoefte aan theologen die de context van de theologie kennen, met diepe wortels in de eigen traditie, in een brede oecumenische bedding, stelde de scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). „Gereformeerde theologie is contextuele theologische diepteboring. De context daarvan is nodig om de diepte ervan te verstaan.”
Het thema van de lustrumviering luidde „Wat betekent het gereformeerd-zijn anno 2020 en waar komt het voor gereformeerde theologen in de toekomst op aan en wat zijn de kansen en bedreigingen?” Het had volgens dr. De Reuver exact 40 jaar geleden hetzelfde thema geweest kunnen zijn toen hij als Voetiaan werd geïnstalleerd.
De Protestantse Kerk is volgens de scriba schatplichtig aan Voetius. „Ik heb meer bij Voetius geleerd dan op de faculteit”, zei hij.
Voorzichtigheid
Prof. dr. E. van ’t Slot, hoogleraar systematische theologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, noemde een aantal obstakels voor de toekomst van een gereformeerde theologie. Volgens hem zit de gereformeerde theologie in een crisis en bestaan er misverstanden over wat een gereformeerde theologie zou moeten zijn. De hoogleraar zei zorgen te hebben die samenhangen met het „toverwoord” hermeneutiek.
Hermeneutiek is volgens hem de kunst van het bewust interpreteren. „Als interpreet moeten we onszelf wantrouwen, want wat we interpreteren gaat vaak over onszelf. We dienen dus hermeneutische voorzichtigheid te betrachten. Het leven laat zich niet altijd sturen door intellectuele hoe-het-zit-inzichten. Een goede hermeneutiek legt de Schrift voor ons open en legt ons open voor de Schrift als een levend geheel.”
In kringen die hechten aan het woord ”gereformeerd” heerst „tobberigheid wanneer het heil vooral zielenheil wordt”, aldus prof. Van ’t Slot. De hoogleraar zei bezorgd te zijn „dat we in de gereformeerde wereld in onszelf gekeerd raken door een eenzijdige focus daarop, terwijl de zorg voor de ziel doorwerkt in de heiliging.”
Nestgeur
Gereformeerde theologie is volgens ds. W. M. Dekker, hervormd predikant te Waddinxveen, reformatorische theologie die trouw is aan de Reformatie. „Het is christelijke theologie in oecumenisch perspectief en iets anders dan reformatorische nestgeur. Iets van een bepaalde cultuur, waarin het niet gaat om het denken of om de theologie, maar om een bepaald gedrag en een taal die bij die nestgeur zou passen. Een wereld waarin men elkaar teveel de gereformeerde maat neemt.”
Verder maakt reformatorische theologie onderscheid tussen hoofd- en bijzaken, aldus de predikant. Volgens hem behoort het tot de tragiek dat kerkscheuringen zijn ontstaan door van hoofdzaken bijzaken te maken en van bijzaken hoofdzaken.
Reformatorische theologie is theologie die echt over God wil spreken, vervolgde hij. „Omdat theologie in onze tijd in hoge mate antropologie is geworden, graaft deze theologie haar eigen graf en heft ze zichzelf op.”
Vervolgens stelde ds. Dekker dat reformatorische theologie denkt vanuit de Bijbel en zich keert tegen biblicisme, een soort vergroeiing van het sola Scriptura. Ten slotte ziet de Waddinxveense predikant de pastorie als plaats van reformatorisch theologisch denken, „nu theologische instituten verdwijnen.” „We zullen daarom nieuwe plaatsen van theologiebeoefening moeten vinden, zoals de pastorie.”