AMSTERDAM - Zijn heldendaden riepen grote bewondering op. De eens zo sympathieke bedrijvendokter Joep van den Nieuwenhuyzen loopt echter steeds meer schrammen op. Het schandaal rond havendirecteur Scholten is de jongste smet op zijn blazoen.plattekst rafelen (u20,1,0(”Joep” behoort tot de meest besproken zakenmensen in Nederland. Overal waar Van den Nieuwenhuyzen (48) opduikt, valt wat te beleven. De man is charmant, creatief en ongekend energiek. In financieel opzicht is het echter een chaoot.

Het grote publiek maakt in 1982 voor het eerst kennis met Joep van den Nieuwenhuyzen als woordvoerder van de familie Van der Valk tijdens de ontvoering van zijn toenmalige schoonmoeder Toos. Een loopbaan in het horeca-imperium is aan de jonge Joep echter niet besteed. Met een zak geld van schoonvader Gerrit van der Valk koopt hij de noodlijdende Machinefabriek Stamproy. In een jaar tijd weet hij de metaalfabriek weer winstgevend te maken.

Zo’n prestatie roept om meer. In hoog tempo koopt de succesvolle ondernemer failliete of bijna-failliete industriële bedrijven op, gooit het op een akkoordje met de schuldeisers, haalt de bezem door het bedrijf en zet een nieuwe directie met aantrekkelijke bonussen aan het werk.

In het najaar van 1985 koopt Van den Nieuwenhuyzen voor 2 miljoen euro het beursgenoteerde Koninklijke Begemann. De bedrijvendokter brengt -samen met broer Jeroen- heel wat opgelapte bedrijfjes onder de vlag van Begemann. Met RDM, Holec en Bredero Price haalt het duo enkele klinkende namen binnen.

Na vijf jaar telt het concern 140 dochterondernemingen, 7300 man personeel en een omzet van 1,35 miljard gulden. Op het hoogtepunt is Begemann meer dan 350 miljoen euro waard. Zijn privé-vermogen wordt geschat op 250 miljoen euro.

Het oog valt op het automatiseringsbedrijf HCS Technology. Prompt krijgt Van den Nieuwenhuyzen een zaak wegens handel in voorkennis aan zijn broek. Het justitieel onderzoek berokkent hem grote immateriële schade. Beleggers trekken zich terug, de koers keldert. De rechtbank veroordeelt hem tot zes maanden cel, de Hoge Raad spreekt hem later vrij. Het kwaad is echter geschied.

Ook drie jaar na de overname van RDM van de staat (1991) krijgt Van den Nieuwenhuyzen te maken met een proces wegens voorkennis. In 1996 volgt -opnieuw- vrijspraak. „Mijn speelveld wordt altijd bepaald door de wet”, doceert hij in het gerechtsgebouw. „En ik zal nooit liegen.”

De ondernemer heeft zijn buik echter vol van Nederland. In 1996 wijkt hij uit naar Curaçao. De zakenman weet tegelijkertijd zijn RDM gestaag uit te bouwen. Wilton-Feijenoord, DAF Special Products en MD Helicopter worden eind jaren negentig ingelijfd.

Van den Nieuwenhuyzen is eind jaren negentig een serieuze kandidaat voor de overname van marinewerf De Schelde. Een vakbondsbestuurder vat in die tijd zijn activiteiten treffend samen: „Joep heeft tanks, vliegtuigen, verkenningsvoertuigen, onderzeeboten en mogelijk straks ook nog fregatten. Hij heeft alleen nog een munitiefabriek nodig om zijn eigen leger te beginnen.”

De grote droom van Van den Nieuwenhuyzen is een conglomeraat van industriële bedrijven. Met het Duitse Kraus-Maffei richt hij zich op de ontwikkeling van een gepantserd verkenningsvoertuig, de Fennek. Het project raakt ernstig vertraagd, de verhouding met het ministerie van Defensie komt zwaar onder druk te staan. De zakenman zou afspraken niet nakomen.

De tegenslagen stapelen zich op. Het koninkrijkje van Van den Nieuwenhuyzen kraakt opnieuw in al zijn voegen. De levering van zes duikboten aan Taiwan lukt maar niet. De nationale recherche -gespecialiseerd in zware criminaliteit- onderzoekt of de zakenman geheime ontwerp- en bouwgegevens van de onderzeeërs moet teruggeven aan defensie.

In juni gaan vier RDM-maatschappijen failliet, medio augustus volgt het RDM-onderdeel SP Aerospace & Vehicle Systems. Van den Nieuwenhuyzen beschuldigt de regering van openlijke tegenwerking, zwartmakerij en chantage. De overheid zou hem willens en wetens kapot maken.

Het imago van de bedrijvendokter is door de affaire rond het ontslag van havendirecteur Scholten opnieuw bezoedeld. Van den Nieuwenhuyzens vermogen is gedecimeerd. „Ik ben al mijn bedrijven in Nederland kwijt.” De zakelijke avonturier laat zonder twijfel binnenkort weer van zich horen. Met een al dan niet dubieuze deal.