De Kamer is bang dat de landbouw zware klappen zal oplopen door de nieuwe mestregels, vooral vanwege de extra kosten die het beleid met zich meebrengt. „Voor boeren is het bijna onhaalbaar en onbetaalbaar om boer te blijven”, stelde VVD’er Oplaat. „Het kabinet moet terug naar Brussel om het mestakkoord betaalbaarder te maken”, zei CDA’er Koopmans dinsdag in het debat over het mestakkoord.

Volgens staatssecretaris Van Geel kan dat echter niet. Het mestbeleid wordt immers onder druk van Brussel aangepast. Daarnaast wil het kabinet de kans op een tijdelijke versoepeling van de mestnormen voor bepaalde gronden, de zogenoemde derogatie, niet verspelen. „Deze lijn is de enige juiste naar derogatie.”

De Tweede Kamer maakte zich voor de zomer al zorgen over de effecten van het nieuwe mestbeleid. En met de aanscherpingen van het daarna bereikte mestakkoord is die zorg groter geworden. Veel fracties vrezen dat de koeien onder het strenge mestregime uit de wei worden gejaagd. Voor veel boeren is het namelijk aantrekkelijker de koeien binnen te houden, omdat ze dan meer mest mogen uitrijden op hun land. LPF-kamerlid Van den Brink hekelde de zorg die de Kamer aan de dag legde over de koeien in de wei. „Die koeien zijn slechts een bijverschijnsel. Het gaat om de boeren achter de koeien. Dát is de hamvraag.”

Veerman hield de Kamer net als Van Geel voor dat Nederland „veroordeeld” is tot een mestbeleid dat zich houdt aan de Europese Nitraatrichtlijn. Hij vroeg de Kamer daarom niet alleen naar de schaduwzijde te kijken maar vooral „onze zegeningen” te tellen. Een halvering van de Nederlandse veestapel is bijvoorbeeld met het akkoord van de baan. Voor concrete problemen moeten daarbij nog praktische oplossingen komen. Zo zal onderzocht worden op welke manier alle koeien niet uit de weilanden verdwijnen, heeft de minister beloofd.

De Kamer wilde dinsdag ook van Veerman weten waarom hij afziet van de beloofde steun van 20 miljoen euro aan jonge boeren. De bewindsman maakte namelijk vorige week bekend dat hij zijn steunplan voor jonge boeren niet in Brussel zal indienen voor goedkeuring. Dit tot groot ongenoegen van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK). De minister dreigt met het intrekken van de steunmaatregelen voor jonge boeren „het kind met het badwater weg te gooien”, vindt het NAJK. SGP-kamerlid Van der Vlies toonde zich ook teleurgesteld dat de steun er niet komt. „We mogen de jonge boeren niet laten vallen”, stelde hij. Hij riep Veerman op snel tot een oplossing te komen.

Volgens de bewindsman is er echter geen sprake van intrekking van de steunmaatregel. Brussel is pas bereid akkoord te gaan met de steun, als de mestwetgeving helemaal rond is. „De 10 miljoen van ons staat als een huis”, verzekerde Veerman. „En die van Brussel is er ook, maar niet nu.” De minister wil proberen met een jaar vertraging voor 2007 alsnog deze steun voor de jonge boeren met de Europese Commissie te regelen.