Het aanbod is divers in de webwinkel van MuseumDepotShop.nl. Sinds begin deze maand verkoopt de online winkel voorwerpen uit het Bijbels Museum in Amsterdam. Het museum besloot vorig jaar de gehele collectie af te stoten, nadat het eerder zijn subsidie verloor. In september werd bekend dat de kerncollectie verhuist naar Museum Catharijneconvent in Utrecht. Ook andere musea nemen stukken over.

Markt

Een deel van de collectie kan echter geen plaats krijgen in een ander museum. Die stukken komen nu vrij op de markt. Voor betaalbare prijzen: wie een set lantaarnplaatjes wil aanschaffen met „scenes uit het Nieuwe Testament” betaalt 85 euro, de schoolplaat met zendingsreizen is een tientje duurder. Voor een maquette van een waterput met –draaiend– schoepenrad moet de koper wat dieper in de buidel tasten: 225 euro.

Het idee voor de stichting MuseumDepotShop komt van de ondernemers Jeroen Harinck en Arjen Pels Rijcken. „Er zijn in Nederland 45 miljoen objecten vanuit musea opgeslagen in depots”, vertelt Pels Rijcken. De musea zien zo’n 10 procent daarvan niet meer als deel van de kerncollectie, waarmee het „ontzameld” kan worden.

Het Bijbels Museum moest in de afgelopen periode veel keuzes maken over de afstoting van de collectie, zei museumdirecteur Carolien Croon in september in NRC Handelsblad. Croon sprak over een „tijdrovend proces. Niet alleen omdat we 30.000 objecten hebben, maar ook door de procedure die we volgen.”

Dit proces is gebonden aan strikte voorwaarden, vastgelegd in de ”Leidraad Afstoten Museale Objecten”. Onderdeel daarvan is dat eerst andere musea de kans krijgen om objecten gratis over te nemen. „De praktijk leert echter dat dit maar in zo’n 3 procent van de gevallen gebeurt”, zegt Pels Rijcken. „De eigenaren zitten daarom vaak met de handen in het haar. Wij helpen hen de stukken op de markt te brengen.”

Opbrengst

Steeds meer musea weten de weg naar MuseumDepotShop te vinden. „We begonnen in april met zeven musea, aan het eind van het jaar zijn dat er dertig.”

De stichting werkt op non-profit basis. Het museum krijgt 30 procent van de opbrengst. Van ieder verkocht object gaat 50 euro naar MuseumDepotShop, voor de verwerkingskosten. Het overige geld schenkt de stichting aan musea die willen beginnen met ”ontzamelen” maar daar de middelen niet voor hebben.

De musea spreken een minimumverkoopprijs af met MuseumDepotShop. „Als een object na een jaar nog niet verkocht is, bespreken we met een museum of de prijs niet omlaag moet. Anders geven wij het weg en als dat niet lukt, wordt een voorwerp vernietigd. Maar zo ver komt het zelden. We hebben inmiddels wel gezien dat zelfs voor de meest gekke objecten wel een koper opduikt.”

Prijs

Vanuit het Bijbels Museum kreeg MuseumDepotShop zo’n honderd objecten. Daarvan is ongeveer de helft verkocht, zegt Pels Rijcken. „En we verwachten er nog een paar honderd te krijgen in de komende maanden.”

Op dit moment zijn veel aangeboden voorwerpen deel van de „onderkant van collecties”, aldus Pels Rijcken. „We bieden veel gebruiksvoorwerpen aan. In de loop van de jaren zal dat naar steeds meer waardevolle objecten toegaan, waaronder kunst. Op dit moment ligt de gemiddelde prijs in onze webwinkel rond de honderd euro, daar zullen in het komende halfjaar ook wel voorwerpen van vijf- tot tienduizend euro op komen.”

Uniek

Wanneer het aanbod verandert, zal de site ook steeds meer kunstverzamelaars trekken. Die maken op dit moment al deel van het publiek uit, maar zijn nog niet de belangrijkste doelgroep, zegt Pels Rijcken. „Dat zijn de mensen zoals u en ik, die morgen een verjaardag hebben en niet weer met een boek willen aankomen. Ze zoeken bij ons naar iets unieks. Ook zien we trouwe bezoekers van musea, die graag een voorwerp uit ‘hun’ museum in de huiskamer willen.”

Wie nu een minitempel te pakken wil krijgen, loopt echter het risico voor een dichte deur te staan. De webwinkel is namelijk meestal gesloten; eens in de zoveel tijd gaat de ‘markt’ voor 24 uur open. Wie dan zijn kans mist, ziet op de site een klok die aftelt naar de volgende opening. Het sluiten van de webshop heeft te maken met de nog beperkte collectie, vertelt Pels Rijcken. „Op dit moment is er nog meer vraag dan aanbod. Dat verandert snel; we verwachten uiterlijk per 1 januari 24 uur per dag open te zijn.”