Koningspaar ziet rijk en arm in India
De oevers liggen vol troep en uit de drabbig zwarte rivier stijgt een doordringende stank op. Reeds op de eerste dag van hun staatsbezoek aan India kregen koning Willem-Alexander en koningin Máxima onappetijtelijke taferelen te zien. Maar er wordt gewerkt aan verbetering.
Vijf dagen is het koningspaar te gast in het Aziatische land, met zijn 1,4 miljard inwoners. Zondagavond kwamen de vorstelijke gasten aan in hoofdstad New Delhi. De koning was zelf een van de piloten in het nieuwe regeringsvliegtuig.
Veel tijd om aan de warmte en drieënhalf uur tijdsverschil te wennen, is er niet: maandagmorgen om 9 uur wordt het koninklijk paar bij het presidentieel paleis ontvangen door president Ram Nath Kovind en premier Narendra Modi. Inspectie van de erewacht volgt en dan gaat het met vaart naar het volgende programmapunt: kranslegging bij het Gandhimonument. Het bestaat uit een zwarte, marmeren plaat op de plaats waar op 31 januari 1948 de crematie van het lichaam van Mahatma Gandhi plaatshad. Daags tevoren was hij door een extremistische hindoe vermoord. Hij had zich langs vreedzame weg ingezet voor de onafhankelijkheid van Brits-Indië.
Onophoudelijk klinkt Gandhi’s favoriete lied, Raghupati Raghava, uit de luidsprekers op de muren rond het monument. Eekhoorns en reuzenmieren maken zich snel uit de voeten als gasten het terrein betreden. In een glazen stolp op het monument flakkert een vlam die nooit dooft. Schoenen zijn op de gedenkplek taboe, uit respect.
Na de kranslegging strooit het koningspaar bloemblaadjes op het monument. Bij de ingang tekenen ze het gastenboek en krijgen ze een tekstrol aangeboden waarop de zeven sociale zonden staan die volgens Gandhi de samenleving aantasten: politiek zonder principes, rijkdom zonder werk, plezier zonder bewustzijn, kennis zonder karakter, handel zonder moraal, wetenschap zonder menselijkheid en geloof zonder opoffering.
Genoeg om over na te denken, maar dat moet tot later wachten: premier Modi wacht in Hyderabad House, het grootste paleis dat de Britten hier bijna een eeuw geleden bouwden.
Rijk en arm
New Delhi laat zich onderweg in al zijn tegenstellingen zien. Chique buurten met brede lanen wisselen zich af met rommelige sloppenwijken met optrekjes van zeil, karton en golfplaat. De hekken langs de wegen hangen vol wasgoed van stadsbewoners die daarvoor bij hun huis –of wat daarvoor doorgaat– geen ruimte hebben.
De koning kan intussen volop genieten van zijn eigen beeltenis: in een deel van de stad zijn om de zoveel meter grote posters met zijn foto geplaatst, soms samen met een foto van premier Modi.
Voor de koninklijke stoet worden de wegen leeggeveegd, maar daarna vullen ze zich weer snel met een eindeloze stroom auto’s, tuktuks, scooters en hoogbeladen fietsen. De bestuurders banen zich al toeterend en elkaar afsnijdend een weg door de stad. Strepen tussen de rijbanen hebben hier slechts een symbolische betekenis. Intussen proberen voetgangers heelhuids de overkant te bereiken.
Vervuiling
Diep onder de fly-overs die zijn gebouwd om een deel van deze chaos te verwerken, ligt de Barapullah Drain. Wie de rivier zoekt, hoeft zijn neus maar te volgen. In India wordt 78 procent van het afvalwater ongezuiverd op het oppervlaktewater geloosd. Met als gevolg dat de rivieren –ook al zijn sommige ervan heilig voor de hindoes– zijn veranderd in een giftige stroom chemicaliën waarin opborrelende gassen bellen en kringen veroorzaken, alsof het regent.
Nederland helpt India er iets aan te doen. Prof. dr. ir. M. de Kreuk, hoogleraar milieutechnologie aan de TU Delft, geeft het koningspaar tekst en uitleg: „Dit is een uitdaging, en een zegen. Het is zo mooi onze kennis en techniek hier te kunnen brengen. Onze Indiase collega’s doen het werk hier. Niet zonder gevaar voor hun gezondheid.”
Badende buffels
Studenten geven een toelichting op vier zuiveringstechnieken. In glazen buizen is te zien welke viezigheid er uit de rivier wordt gevist. Inmiddels worden duizenden liters per dag gezuiverd. „We halen ook het plastic eruit, zodat het niet in zee terechtkomt.”
De koning en de koningin laten zich door de hitte en de geur niet afschrikken en blijven geïnteresseerd vragen stellen. In de verte is te zien dat twee waterbuffels naar de overkant zwemmen. Een man staat zich onbekommerd in het vieze water te wassen. Plattelandsbewoners die naar de stad zijn getrokken, hebben dicht bij de ongezonde rivier hutten gebouwd.
„Stelt u zich voor wat een prachtige plaats dit over twee of drie jaar is”, klinkt het hoopvol in een van de vele toespraakjes die de vorstelijke gasten te verwerken krijgen. De koning, die zich voor zijn inhuldiging jarenlang met waterbeheer bezighield, wil het komen bekijken: hij neemt afscheid met een „tot de volgende keer maar weer.”
Net nadat Willem-Alexander en Máxima in een wolk van stof zijn vertrokken, komt een groepje magere koeien dichterbij. Ze drinken wat chemicaliën en plonzen dan het smerige water in. Ze hebben het kennelijk op de drijvende tuintjes voorzien, maar voordat ze die bereiken, hebben de Indiërs hen met stenen en een stok verjaagd.
