„Overigens kan alleen degene die Jezus Christus door genade kent en navolgt, een voorbeeld zijn voor anderen. Ook kunnen alleen zij die zelf discipel van Jezus zijn, anderen oproepen en onderwijzen om een volgeling van Jezus te worden.”

Prof. dr. A. Baars, emeritus hoogleraar aan de Theologische Universiteit Apeldoorn, sprak zaterdagmiddag op een interkerkelijke toerustingdag in Urk die het Landelijk Contact Jeugdwerk (LCJ), Driestar Educatief, de Bond van Hervormde Zondagsscholen en het Hervormd Jeugdwerk (HJW) hadden georganiseerd. De toerustingdagen, met als thema ”Voorbeeldig. Voorbeeld doet volgen”, worden op twee plaatsen (Urk en Gouda) gehouden. Ze zijn bedoeld om ambtsdragers, (kerkelijk) jeugdwerkleiders, zondagsschoolleiders, catecheten en jeugdouderlingen te bemoedigen en hen „toe te rusten om voorbeeldige identificatiefiguren te zijn, om als middel kinderen en jongeren tot het geloof te leiden.”

Prof. Baars drukte de tachtig deelnemers op het hart dat het begint bij Jezus Christus. Hij is niet alleen Zelf het grote Voorbeeld, maar Hij geeft ook het voorbeeld. De emeritus hoogleraar verwees naar twee Bijbelpassages. In de tweede Petrusbrief staat dat Jezus Christus verdrukking en lijden verdroeg en daarmee een voorbeeld naliet. Vervolgens naar het Johannesevangelie, waar Jezus, nadat Hij door de voetwassing een typisch slavenwerk had uitgevoerd, de discipelen opriep het voorbeeld na te volgen. Jezus begon Zijn openbare bediening met het roepen van discipelen. In zekere zin gaan de discipelen hetzelfde doen als zij de opdracht krijgen wereldwijd zending te bedrijven en de volken tot discipelen, tot navolgers, te maken.

Vertrouwensband

Geloofsoverdracht kan alleen plaatsvinden binnen een hechte relatie en vertrouwensband tussen de leidinggevende en de jongere, aldus prof. Baars. De positie van een catecheet of leidinggevende wordt bepaald door een „dubbele loyaliteit”, hield de emeritus hoogleraar de aanwezigen voor. „Aan de ene kant is dat de liefde tot God en Zijn Woord en anderzijds behoort de leidinggevende loyaal te zijn in de liefde tot het kind of de jongere van de gemeente. Behalve die onvoorwaardelijke liefde tot God kan zeker een leven in heiliging niet worden gemist. Zichtbare zondesmetten en onoprechtheid van handel en wandel vormen immers de grote struikelblokken voor de jongeren van de christelijke gemeente. Daardoor worden jongeren belemmerd om in te zien hoe goed het is de Heere te dienen”, aldus prof. Baars, die hier een Engels spreekwoord citeerde: „Wie voor de ogen van kinderen zondigt, die zondigt dubbel.”

Moeilijke zaken als de toorn van God en het ongerijmde in de besturing van God bij rampen en tegenspoeden in het leven mogen niet worden vermeden, maar moeten ter sprake gebracht worden. „Het is niet nodig op alle vragen een sluitend antwoord te geven. Jongeren prikken daar algauw doorheen. Zij hebben meer respect voor de leidinggevenden die zich kwetsbaar opstellen en eerlijk aangeven geen antwoord te weten.” Als jongeren het christelijk geloof zien als regeltjes en vragen stellen als ”mag dit wel of niet?” dan is het volgens prof. Baars raadzaam daarachter de diepe vragen van goed of kwaad te ontdekken.

Met een verwijzing naar een oude taakomschrijving van de catecheet, „catechisanten in te wijden in de verborgenheden van het christelijk geloof”, stelde prof. Baars: „Er staat veel op het spel: het eeuwig wel of eeuwig wee. Wie is tot deze dingen bekwaam? De bekwaamheid is –zoals de apostel Paulus zegt– uit God.”

Na de hoofdlezing van prof. Baars was er gelegenheid tot bespreking in workshops met de onderwerpen ”Voorbeeldig voorbeelden” (A. Baarssen uit Urk) en ”Voorbeeldig leidinggeven in kinderwerk (workshopleider E. Blok-Kalisvaart) en in jeugdwerk” (A. M. Vroegop). In de vierde workshop, ”De kracht van voorbeeldig spreken”, adviseerde Steven Middelkoop (jeugdwerkadviseur bij de HHK) aan leiders die met tieners werken altijd zo veel mogelijk goede voorbeelden paraat te hebben om die op het juiste moment in te brengen.