Bijna zeven decennia lang was het huilen van de wolven niet te horen in de prachtige wildernis.

Het verdwijnen van het dier betekende een ingrijpende verandering van het landschap. Zo nam het aantal herten enorm toe, nu hun natuurlijke vijand niet meer door de bossen sloop. Al die herten moesten eten en vaak stonden de prille boompjes op het menu. Grote delen van het park veranderden in loop der tijd in kale vlaktes.

Het besluit om de wolf weer terug te brengen –in 1995– veroorzaakte een verandering van het hele ecosysteem in een gebied zo groot als Nederland en België samen. Niet alleen nam het aantal herten af. De dieren meden ook ineens hele gebieden; delen die het jachtterrein van de wolven waren geworden. Door dat alles kregen allerlei planten en bomen de kans om de groeien. Al snel kwamen daardoor ook andere dieren, zoals bevers terug. Uiteindelijk veranderde zelfs de loop van de rivieren en beekjes.

De les: zelfs een kleine ingreep als het loslaten van wat wolven in een gebied dat zich uitstrekt van Luxemburg tot Lauwersoog, kan enorme gevolgen hebben.

Hetzelfde geldt voor wijzigingen in een economisch ecosysteem, zoals het wijzigen van rentestanden. De centrale banken in de hele wereld, met die in Europa en de VS voorop, hebben in het afgelopen decennium nogal wat ongekende veranderingen doorgevoerd. Wijzigingen die zij niet van plan zijn in de nabije toekomst ongedaan te maken. Sterker nog, zij willen veel verder gaan. Negatieve spaarrentes worden straks de regel bijvoorbeeld. Net als dat overheden en bedrijven geld toe krijgen om een lening op te nemen.

De rentes langdurig op nul procent of zelfs eronder houden, wijzigt het economisch panorama. Het kan bloeiende landschappen waren, veranderen in kale vlaktes. Ooit rustig stromende kapitaalrivieren kunnen een allesverwoestende kracht krijgen.

Bosbranden zijn een noodzakelijk, cruciaal kwaad in de zichzelfregulerende natuur. Wie die wil voorkomen, doet het bos op termijn geen goed. Hetzelfde geldt voor monetaire brandweermannen zoals de Europese Centrale Bank. Laten ze afblijven van economische bosbranden. Periodes van lage economische groei en recessies bijvoorbeeld.

Het is zelfs zeer gevaarlijk wanneer autoriteiten die proberen te voorkomen. Er is niets mis met het proberen de pijn van recessies te verzachten. Maar beide zijn onderdelen van natuurlijk gedrag van een economie. In het beste geval leidt zo’n bestrijdingsbeleid tot uitstel van het onvermijdelijke. Daardoor pakt het onvermijdelijke erger uit dan als niet in de eerste plaats was geprobeerd te voorkomen.

Dit betekent niet dat ik laagconjunctuur en recessie toejuich; ik zeg alleen dat ze horen bij de ontwikkeling van een economie. Accepteer dat en zet beleid in om de gevolgen te verzachten. Wie alles aanwendt, zoals tegenwoordig veel gebeurt, om zulke periodes te voorkomen, zorgt voor allerlei negatieve bijwerkingen die op termijn meer schade kunnen uitrichten in een economie.

De auteur is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer