Cadaques wil geen Lloret de Mar worden

„Dit moet geen nieuw Lloret de Mar worden”, zegt Enrique Eraso terwijl hij een poster ophangt in een terrascafé aan de haven van Cadaques. De poster kondigt twee flamenco-benefietconcerten aan, waarvan de inkomsten ten goede komen aan de actiegroep SOS Costa Brava. Cadaques, een van de laatste ongerepte parels aan deze Noord-Catalaanse kuststrook, dreigt nu ook het doelwit te worden van projectontwikkelaars en hun bulldozers. En de gerechtelijke procedures om dat tegen te houden kosten veel geld.

Het schrikbeeld is de aanblik van badplaatsen als Lloret de Mar en Calella, iets zuidelijker aan de Costa Brava, met hun hotelkolossen aan het strand. Zo ver is het in Cadaques nog niet. Maar onder de plaatselijke bevolking is bezorgdheid ontstaan over bouw van een luxe hotelcomplex van vierduizend vierkante meter en 104 bijbehorende woningen. Het bouwproject op de heuvel Sa Guarda, aan de rand van het vissersdorp, zal in totaal een oppervlakte beslaan van zo’n vijftien hectare.

Sa Guarda is een investering van Custo Dalmau, een bekende Catalaanse modeontwerper die vooral in de VS furore heeft gemaakt. Eén van de partners in het project zou de Nederlandse vastgoedondernemer Huibert de Jong zijn. „We hebben De Jong meer dan eens op het bouwterrein gesignaleerd”, zegt Enrique Eraso. De Nederlander is actief als verhuurder van luxe vakantiebungalows in Cadaques en omstreken.

Pedra seca

Volgens SOS Costa Brava en Amics de la Natura (natuurvrienden) hebben de bouwplannen rampzalige gevolgen. Het bedreigde terrein bestaat uit steile wijn- en olijfboomgaarden met een eeuwenoude geschiedenis. Op de hellingen werden de gewassen op terrassen verbouwd. Om die terrassen tegen erosie te beschermen, bouwden de boeren muren van natuurstenen die zonder cement op elkaar worden gestapeld.

Deze traditionele bouwmethode van de pedra seca werd eind vorig jaar tot immaterieel werelderfgoed verklaard door de Unesco. Het omstreden bouwproject vernietigt zeker tien kilometer van deze oude natuurstenen muren. Dat tast niet alleen het landschap aan. Volgens de VN-organisatie spelen die muren een cruciale rol bij het voorkomen van aardverschuivingen en overstromingen.

Bovendien, zeggen de tegenstanders, zal het luxe vakantiecomplex de natuurlijke afwatering verstoren. Bij intense regenval kan dat ingrijpende gevolgen hebben, want het bouwterrein van Sa Guarda kent een hoogteverschil van ruim vijftig meter. Meer dan duizend olijfbomen moeten tegen de vlakte om plaats te maken voor het complex.

Dit voorjaar begonnen de werkzaamheden met de aanleg van de toegangswegen tot het complex. Het leidde tot protesten voor de winkel van Custo in het centrum van Barcelona. „Voor Unesco: werelderfgoed, voor Custo: een hindernis voor zijn hotel”, stond op het spandoek dat SOS Costa Brava en Amics de la Natura voor de winkeldeur ontvouwden.

Tegelijk spanden ze een rechtszaak aan wegens een reeks vermeende onregelmatigheden in de toekenning van de bouwvergunning. Dat had gedeeltelijk succes. De rechtbank in Figueres startte een gerechtelijk onderzoek naar het bouwproject. En ook de gemeente Cadaques, die zich steeds voorstander van het luxehotel had getoond, leek op andere gedachten te komen. Begin juni, drie maanden na de start van de werkzaamheden, gelastte de gemeente de voorlopige stopzetting van de bouw omdat het project niet voorzag in een bron om de gebouwen van water te voorzien.

Kleine overwinning

Voor de actievoerders is dat slechts een „kleine overwinning.” De stopzetting van de werkzaamheden is slechts van kracht zolang de waterbron ontbreekt, en houdt geen rekening met de andere onregelmatigheden. „Ruim de helft van het bouwterrein heeft een hellingspercentage van meer dan twintig procent”, zegt Enrique Eraso. „Volgens de wet mag je op zulke steile berghellingen niet bouwen.” Ook houdt het project volgens hem geen rekening met het vereiste aandeel van sociale woningen.

De projectontwikkelaar heeft intussen gedreigd met een schadeclaim. Die zou wel eens „heel kostbaar” kunnen uitpakken voor de gemeente.

Pleisterplaats van kunstenaars

Cadaques, gelegen aan een prachtige baai in het natuurpark van Cap de Creus, heeft iets minder dan 3000 inwoners. In de zomermaanden verblijven bijna tienmaal zo veel mensen in het oude vissersdorp, dat vooral bekend werd door de befaamde kunstenaars en schrijvers die hier sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw verbleven. Onder hen waren de surrealistische meester Salvador Dali, Nobelprijswinnaar Gabriel Garcia Marquez en René Magritte.

De drukte in de zomermaanden leidt tot grote opstoppingen op de enige toegangsweg. Nobelprijswinnaar en groot liefhebber van Cadaques, de Amerikaanse econoom Joseph Stiglitz, snapt daarom niets van de plannen een nieuw hotel te bouwen. „Als je een mooie plek hebt en je beheerst de toegang niet, dan vernietig je die plek voor iedereen.”

Cadaques wil geen Lloret de Mar worden

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?