Facebooks digitale munt heeft goede regels nodig
Facebook heeft zijn digitale munt geïntroduceerd (RD 29-6). De libra moet wereldwijd miljoenen in staat stellen om razendsnel en goedkoop financiële transacties te doen. Toch zijn er voldoende redenen om voorzichtig te zijn.
Sociaalnetwerksite Facebook heeft de libra losgelaten op de wereld. Deze digitale munt maakt het mogelijk om vanaf 2020 internationale betalingen te doen via Messenger of andere platforms, zoals WhatsApp.
Het gaat ongeveer als volgt werken: Een gebruiker koopt libra’s aan en houdt vervolgens zijn saldo in de gaten in de digitale ”wallet” (‘portemonnee’), de Calibra. Daaruit kan hij geld overmaken naar een andere gebruiker, zoals een familielid in een ander land, of aankopen doen bij een deelnemende online handelaar.
Een belangrijk voordeel van de libra is, volgens Facebook, dat hierdoor miljoenen gebruikers zonder bankrekening, in afgelegen gebieden, transacties kunnen doen op manieren die klassieke financiële systemen hen altijd hebben ontzegd. De libra lijkt zo te zijn ontworpen, dat ze niet vatbaar is voor de vaak gehoorde kritiek op cryptomunten (zoals bitcoin of ethereum) dat die niet volledig voldoen aan drie essentiële kenmerken van geld: algemeen aanvaard ruilmiddel, waardeopslagmiddel en rekeneenheid. De kritiek is dat cryptomunten niet overal inwisselbaar zijn en hun waardekoers fluctueert.
Terwijl de wisselkoers van andere cryptomunten volledig aangestuurd wordt door vraag en aanbod, zal de libra geprijsd worden op basis van een bepaald aantal bankdeposito’s en kortlopende overheidsobligaties in gerenommeerde valuta, zoals de dollar, de euro en het pond. Ze zal daarom een „stabiele munt” zijn.
Niettemin stelt de nieuwe munt voor een aantal problemen:
Witwassers
- Facebook heeft getracht vertrouwen te wekken door het management van de libra uit te besteden aan een onafhankelijk fonds, de Libra Association Council (hoofdkantoor in Genève). Het fonds zal vertegenwoordigers tellen van grote financiële instellingen, zoals PayPal, Mastercard en Visa. Zij hebben stevig geïnvesteerd in het libraproject. Ook Uber, Spotify en Vodafone willen maximaal participeren.
Hoewel Facebook verzekert dat het de sociale en financiële gegevens van zijn gebruikers strikt gescheiden houdt, blijft de vraag: als het persoonsgegevens van gebruikers in het recente verleden verkeerd heeft behandeld, kan Facebook dan worden vertrouwd als het gaat om financiële gegevens van mensen?
- De libra heeft enorme gevolgen voor de regels rond het witwassen van geld. Net als elke andere financiële tussenpersoon die een nieuwe klant wil binnenhalen, moet Facebook een aantal verificatiegegevens verkrijgen via een online formulier voor gebruikers die een Calibra-portefeuille willen installeren. Maar hoe gaat Facebook die verstrekte informatie verifiëren? De gebruikers zullen immers van over de hele wereld komen? Hetzelfde probleem had Liberty Reserve, een digitale munteenheid die vanuit Costa Rica door witwassers werd gebruikt om miljarden criminele dollars door te sluizen.
Liberty Reserve werkte op dezelfde manier als PayPal, behalve dan dat het een eigen digitale munt had. Gebruikers konden zich registreren en geld overmaken naar andere gebruikers door enkel een naam, een emailadres en een geboortedatum op te geven. Er werden geen pogingen gedaan om de identiteit van de gebruikers te verifiëren. Ruim baan dus voor illegale activiteiten. Hoewel de libra wordt ondersteund door verschillende betrouwbare bedrijven, lijkt ze vatbaar voor misbruik.
Facebook zegt dat het de kosten als gevolg van verliezen door hacks op de Calibra, door zwendel of door andere problemen zelf zal dragen. Maar hoe haalbaar is dit, ook voor een groot technologiebedrijf, bij kolossale verliezen? Facebook of de Libra Association Council zal dezelfde eisen moeten stellen als elke bank en een bepaald bedrag moeten reserveren om tegenvallers aan te kunnen.
De schaalgrootte van dit project is gigantisch. Facebook heeft 2,4 miljard maandelijkse gebruikers (WhatsApp 1,5 miljard). Als Facebook gebruikmaakt van zijn relatie met zeven miljoen adverteerders en meer dan negentig miljoen kleine bedrijven, zal de libra wellicht snel globaliseren. Dit zal dan grote gevolgen hebben voor de wereldwijde financiële stabiliteit.
Wereldwijde regels
Rond de libra zijn goede, wereldwijde regels nodig. Die zijn er nu niet en waarschijnlijk over een jaar ook nog niet. Al voor de introductie van de libra was het gebrek aan wereldwijde regulering voor cryptomunten een hot item. Discussies tussen landen en belangrijke instellingen die betrokken zijn bij internationale financiering zijn gaande, maar nog niet tot klaarheid gekomen.
Worden genoemde problemen aangepakt, dan kan de libra de cryptoruimte gaan domineren en uitgroeien tot ‘de’ mondiale munt. Maar bij gebrek aan één globaal reguleringsorgaan zal de libra overal ter wereld een sterke mate van gecoördineerde regelgeving nodig hebben. Een enorme uitdaging.
De auteur is specialist in financieel recht aan de Universiteit van East London. Bron: IPS/The Conversation.
