De predikant van de protestantse wijkgemeente Martinikerk vertelde dat dinsdagmiddag tijdens de jaarlijkse predikantendag van de Bond van Nederlandse Predikanten (BNP). De bijeenkomst in De Schakel te Nijkerk trok ongeveer 175 predikanten. Deze keer stond het pastoraat in het middelpunt. Er was niet alleen aandacht voor de biecht, maar ook voor andere onderwerpen, zoals pastoraat op sociale media en de verminderde betekenis van het huisbezoek.

Ds. Versloot zei in een workshop dat hij de waarde van de biecht heeft leren kennen toen hij zendeling was in Kazachstan. Hij kreeg een biechtvader toegewezen, aan wie hij zijn zielenroerselen kwijt kon. „Dat was confronterend en verrijkend.”

Ook de oosters-orthodoxe biechtpraktijk heeft hem de weg gewezen. Verder speelde Dietrich Bonhoeffer een rol in de gedachtevorming hierover. De Duitse theoloog schreef dat mensen door de zonde buiten de gemeenschap komen te staan en dat ze door de biecht en de vernedering die daarbij hoort, de weg terug kunnen vinden.

Wat ds. Versloot ook motiveerde, was zijn ervaring met jongeren die een re-integratietraject volgden. „Ze hadden in hun jeugd geen adres waar ze naartoe konden, terwijl het voor hen wel belangrijk was om hun geestelijke afval te dumpen.”

Nu zit hij, of een vervanger, elke woensdagmiddag van twee tot vier uur in het Boter-en-Broodhuisje van de Martinikerk te wachten tot er mensen komen. Gemiddeld zijn dat er één tot drie op een middag, kerkelijk of niet-kerkelijk, jong of wat ouder, met of zonder geheim. Een aantal biechtelingen heeft de kerk nooit vanbinnen gezien en weet niet wat bidden is. Soms duurt een biecht tien minuten, soms anderhalf uur.

Als ze berouw hebben over hun zonde, bereid zijn tot herstel en beterschap beloven, verleent ds. Versloot hen in de naam van Christus absolutie. „Ik mag de vergeving doorgeven die Jezus geeft als iemand bereid is zijn leven te beteren.”

Hij noemde in dit verband 1 Johannes 1:9 („Als wij onze zonden belijden: Hij is getrouw en rechtvaardig om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid.”) en Johannes 20:23 („Als u iemands zonden vergeeft, worden ze hem vergeven; als u ze hem toerekent, blijven ze hem toegerekend.”).

Huisbezoek

Dr. Henk van der Meulen, oud-docent praktische theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), liet in een lezing zien dat het pastoraat van karakter veranderd is. Was het vroeger vooral instructief van aard, tegenwoordig is het meer dialogisch. Naast het geestelijke aspect is er een toenemende belangstelling voor de psychische en sociale leefwereld van de pastoranten. Hij zei dat de Reformatie een nieuwe relatie legde tussen de prediking en het pastoraat. Die verbinding staat onder druk door de huidige ontwikkelingen.

Het huisbezoek, zo constateerde dr. Van der Meulen, wordt tegenwoordig vaak op een andere manier ingevuld dan vroeger, of gebeurt helemaal niet meer. Hij vindt huisbezoek belangrijk, ook als dat gebeurt op een andere manier.

Dr. Reijer de Vries, docent praktische theologie aan de PThU, zei dat mensen tegenwoordig „zelf kiezen met wie ze willen spreken over geestelijke dingen. Dat is vaker de partner of een vertrouweling uit de eigen omgeving dan de dominee of de ouderling.”

Pastoraat bestaat volgens hem ook in de betrokkenheid van gemeenteleden op elkaar.