Opfrisser voor een vermoeide geest
Het lijkt of jonge mensen bij bosjes opgebrand raken. Er verschijnen talloze zelfhulpboeken over het voorkomen en genezen van een burn-out. ”Refresh, een Bijbelse levensstijl in een jachtige cultuur” is er daar een van. Predikantsvrouw Shona Murray schreef dit boek om vrouwen te helpen hun levenstempo te vertragen.
De beste manier om zo’n boek te recenseren is door het gewoon te proberen. En dus rijd ik op een donkere wintermiddag terug naar huis met het frisgroene boekje in mijn tas. Klaar om mezelf een stevige opfrisbeurt te geven.
In tien verschillende ‘sportzalen’ neemt de Schotse predikantsvrouw Murray de lezer mee om zich te oefenen in een leven „in het tempo van genade.” De eerste sportzaal heet ”gezondheidscheck”. Hier vertelt Murray over haar eigen ervaring met een burn-out. „Er gingen weken voorbij dat ik nauwelijks kon slapen en ik huilde nog veel meer. Schuldgevoelens over talloze dingen die ik niet had gedaan –of die ik volgens mijzelf niet goed genoeg had gedaan– verstikten mij. En hoewel ik op topsnelheid rende, kwam de finish nooit in zicht.”
Aan het proces van opknappen en genezen gaat acceptatie vooraf. Misschien wel de lastigste van alle stappen op weg naar een evenwichtig leven.
Aan de hand van Murray loop ik de waarschuwingssignalen voor overbelasting langs. Een heel aantal klinkt me herkenbaar in de oren. Hoofdpijn, moeheid, de neiging jezelf terug te trekken, paniek; volgens Murray allemaal redenen om op de rem te trappen. En ze voegt daar direct aan toe: „Het slechtste wat je kunt doen is deze waarschuwingen negeren en doorploeteren. Nee, je moet stoppen en er serieus naar kijken en ze evalueren.”
Met die wijsheid op zak sla ik de bladzijdes om naar de tweede sportschool: ”terugblik”. Murray schrijft hier dat het soms een druppel is die de emmer doet overlopen, maar dat er altijd een langer proces aan voorafgaat waarin de emmer is volgestroomd. Er zijn veel verschillende factoren die voor een opgebrand gevoel kunnen zorgen. Ook hier weer met een pen het lijstje langs. Perfectionisme, gebrek aan discipline, een slecht dieet, schuldgevoelens, ongeloof; allemaal dingen die onze emmer kunnen vullen en op termijn laten overstromen.
In sportzaal drie mag ik eindelijk aan de slag, zo lijkt het. Deze sportzaal heet ”rust”. Dus dat ”iets doen” bestaat vooral uit ”niets doen”. Murray gaat in op het belang van slaap voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid. Ze adviseert me elke nacht minstens acht uur onder zeil te zijn, wat ik vol goede moed ga proberen. Maar het werk roept me al weer vroeg tussen de lakens vandaan. Ik moet het doen met zeven uur slaap en een boel goede voornemens voor komende nachten.
Sportzaal vier draagt de naam ”recreatie”. De boodschap is duidelijk: ga bewegen! Murray hamert erop dat deze beweging gepland moet worden. „Iets wat niet in de agenda staat, gebeurt niet.” En dus noteer ik braaf een bewegingsblokje in mijn papieren beste vriend. Althans, de eerste week. Een nieuwe gewoonte vasthouden blijkt lastig. Ondanks dat gaat er geen week meer voorbij zonder een portie sport.
Verderop in het boek geeft Murray tips over een aantal tussenstops om de haast uit ons leven te halen. Elke dag beginnen met stille tijd, bijvoorbeeld. Alle mediameldingen uit en elke dag een uur rust inbouwen. In mijn hoofd groeit het besef dat het belangrijk is om te zorgen dat ik zelf opgeladen ben om er echt voor andere mensen te kunnen zijn.
Ook raadt Murray aan om de Bijbelse opdracht van zondagsheiliging serieus te nemen. Een dag in de week afzonderen; niet met je werk bezig zijn. De telefoon laten voor wat hij is.
Een aantal weken later. Het boek is uit, mijn leven wat gestructureerder. De meeste tips waren niet nieuw; wel nuttig. De rommelige pagina’s in mijn agenda zien er heel wat overzichtelijker uit. De meldingen van mijn telefoon staan uit en de wandelschoenen staan voor het grijpen bij de deur.
Refresh, een Bijbelse levensstijl in een jachtige cultuur, Shona en David Murray; uitg. De Banier; 222 blz.; € 16,95.
Shona Murray
Shona Murray werkte als huisarts in Schotland, tot ze met haar gezin naar Amerika emigreerde. Ze is de vrouw van David Murray, predikant in de Free Reformed Church in Grand Rapids (Verenigde Staten). ”Refresh” heeft ze in samenwerking met haar man geschreven, maar het koppel heeft gekozen voor een ik-vorm vanuit het perspectief van Shona – omdat het boek specifiek op vrouwen is gericht. Voor mannen schreef David Murray een soortgelijk boek, onder de titel ”Reset, een Bijbelse levensstijl in een jachtige cultuur”.