Dat stelt Faruk Sen, leider van het Centrum voor Turkije-studie in het Duitse Essen, vast in een onderzoek. De door hem gesignaleerde tendens lijkt haaks te staan op die in Nederland, waar Turkse moslims meer en meer geseculariseerd raken - althans, volgens het vorige week gepresenteerde rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), ”Moslim in Nederland. Een onderzoek naar de religieuze betrokkenheid van Turken en Marokkanen”.

Sen ziet de ontwikkeling als een reactie op de „aversie die Duitsers hebben tegen de islam”, zo schrijft hij in het in Hamburg verschijnende magazine Der Spiegel. Sen verrichtte een representatief onderzoek in Noord-Rijnland-Westfalen. Daaruit komt naar voren dat het percentage Turken dat zichzelf als religieus beschouwt van 2000 tot 2003 steeg van 14 tot 71. Het percentage dat zich „zeer religieus” noemt, groeide in deze jaren van 8 tot 20.

Volgens cijfers van Noord-Rijnland-Westfalen maken de Turken met 35 procent het grootste deel uit van de bijna 2 miljoen allochtonen die deze dichtst bevolkte deelstaat van Duitsland telt. De studie van Sens kan, aldus Der Spiegel, worden gezien als een soort „seismograaf” voor de houding van alle Turken in Duitsland.

Uit het onderzoek blijkt verder dat rond de 10 procent van de Duitse Turken nooit in contact komt met autochtone Duitsers; 39 procent zich met Turkije verbonden voelt en 31 procent met Duitsland.

Uit het vorige week verschenen SCP-rapport blijkt onder meer dat het moskeebezoek onder Turken in Nederland in vier jaar tijd met 9 procent is teruggelopen: van 44 naar 35 procent - al wil dat volgens de onderzoekers zeker niet zeggen dat deze Turken niet langer religieus betrokken zijn. Carlo van Praag, die namens het SCP het rapport coördineerde, geeft desgevraagd aan dat de Nederlandse situatie inderdaad een ander beeld lijkt te geven dan de Duitse. „Het SCP heeft een breed onderzoek gedaan en kan niet anders concluderen dan dat Nederlandse moslims niet religieuzer worden; eerder omgekeerd. Ze bidden minder, houden minder de ramadan en gaan minder vaak naar de moskee. Er is wel een groep die zich onverminderd identificeert met de islam, maar dat is niet de trend als het gaat om de islam hier. Als sommige mensen, ook uit de politiek, concluderen dat de islam in Nederland radicaliseert, geloof ik daar niets van. Het SCP heeft met zijn onderzoek echt een trend te pakken.”